Andrzej III

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Andrzej III

Andrzej III (Wenecki), węg. III. András, Velencei (ur. między 1265 a 1270 w Wenecji, zm. 14 stycznia 1301 w Budzie) – ostatni król Węgier z dynastii Arpadów w latach 1290-1301. Syn księcia Sławonii Stefana Pogrobowca i Tomasiny Morosini, córki patrycjusza weneckiego Michała Morosiniego. Po ojcu wnuk króla Węgier Andrzeja II. Dwukrotnie żonaty, najpierw z Fenenną, córką księcia kujawskiego Siemomysła, z którą miał córkę - błogosławioną Elżbietę (dominikankę z Töss w Szwecji), następnie z Agnieszką, córką księcia Austrii i króla Niemiec Albrechta I. Pochowany w kościele minorytów w Budzie.

[edytuj] Zdobycie i utrzymanie władzy

Tron węgierski przejął po swoim krewnym, Władysławie IV Kumanie (dziadek Władysława ze strony ojca, Bela IV, i ojciec Andrzeja, Stefan Pogrobowiec, byli przyrodnimi braćmi, synami Andrzeja II). Koronę świętego Stefana, która została nałożona mu na głowę 13 lipca 1290 w Székesfehérvárze (pl. Białogród), otrzymał dzięki poparciu węgierskich możnowładców, którzy chcieli uczynić z niego instrument do realizacji własnych celów.

Rządy Andrzeja III przypadły więc na trudne czasy. Wzrost znaczenia możnowładztwa ograniczał autorytet władcy. Ponadto jego rządy osłabiały roszczenia do tronu wysnuwane przez króla Niemiec Albrechta I i spowinowaconych z Władysławem IV Kumanem Andegawenów. Stosunki z Habsburgami Andrzej III uregulował już w 1291 r., natomiast z presją Andegawenów zmagał się przez całe swoje panowanie. Najpierw musiał przeciwstawiać się Karolowi Martelowi (był synem Marii, siostry Władysława IV Kumana, ponadto Władysław pojął za żonę jego ciotkę, Elżbietę), który od 1290 r. aż do śmierci w 1295 r. tytułował się królem Węgier. Następnie tronu węgierskiego bronił przed jego synem, Karolem Robertem, którego w walce o Koronę św. Stefana poparł papież Bonifacy VIII.

W 1298 r. Andrzej III zdobył poparcie króla Czech Wacława II. Na zjeździe w Wiedniu odbyły się zaręczyny córki Andrzeja III, Elżbiety, z synem Wacława II, Wacławem, który miał dziedziczyć po Andrzeju III, gdyby ten nie doczekał się męskiego potomka.

[edytuj] Polityka wewnętrzna

Andrzej III postanowił uniezależnić się od silnego możnowładztwa, wykorzystując występującą przeciwko nadużyciom możnych szlachtę. W tym celu zwołał pierwszy ogólnokrajowy sejm, na którym pozbył się nacisku możnych. Jednakże na tym samym sejmie została powołana rada, bez aprobaty której król nie mógł powziąć żadnej decyzji. W ten sposób Andrzej III wpadł z jednego uzależnienia w drugie. Jego nagła śmierć zatrzymała wprowadzanie reform mających na celu scentralizowanie państwa, a kraj pogrążył się w anarchii.

[edytuj] Genealogia

Andrzej III żenił się dwukrotnie. W 1290 r. poślubił Fenennę, córkę księcia kujawskiego Siemomysła. Z tego związku przyszła na świat Elżbieta zaręczona Wacławowi, synowi króla Czech Wacława II. Do małżeństwa jednak nie doszło. Kilka lat później Elżbieta wstąpiła do zakonu dominikanek w szwedzkim Töss. Po śmierci została wyniesiona na ołtarze jako błogosławiona Kościoła katolickiego. Na niej zakończyła się linia żeńska dynastii Arpadów. Drugi związek Andrzeja III z Agnieszką, córką króla Niemiec Albrechta I, zawarty 13 lutego 1296 pozostał bezdzietny.

Andrzej II
ur. 1176
zm. 21 IX 1235

Jolanta de Courtenay ¹⁾
ur. 1200
zm. 1233

Michał Morosini
ur. ?
zm. ?

Stefan Pogrobowiec
ur. 1236
zm. 1271

Tomasina Morosini
ur. ?
zm. 1300

		1 Fenenna ur. 1276 zm. 1295 OO 1290	Andrzej III ur. 1265/1270 zm. 14 I 1301	2 Agnieszka ²⁾ ur. 18 V 1281 zm. 10 VI 1364 OO 13 II 1296


	1
Elżbieta ur. 1292 zm. 6 V 1338