Herby Wrocławia
Z Wikipedii
Herby Wrocławia
Spis treści |
[edytuj] 1530
1530-1938 i od 1990
Pierwszy herb Wrocławia z XIV wieku ustanowiono na dworze cesarza Karola IV. Dwa pola zajmuje głowa św. Jana Chrzciciela na misie, kolejne dwa czeski lew w koronie. Obecnie znajduje się on w jednym miejscu na świecie - sali herbowej zamku Lauf koło Norymbergi.
12 lutego 1530 król czeski i węgierski, Ferdynand I Habsburg, nadał miastu drugi herb, co 10 lipca zostało jeszcze potwierdzone przywilejem herbowym przez cesarza Karola V Habsburga. Z przywileju herbowego:
- Nadajemy wam i waszym potomkom nowy herb miejski, mianowicie tarczę z głową św. Jana Chrzciciela, z czterema innymi tarczami wokół, w tym na górnej białego lwa, na drugiej czarnego orła na żółtym polu po prawej stronie wielkiej tarczy, na trzeciej po lewej stronie głowę św. Jana Chrzciciela, który u was i u waszych przodków był od wielu lat w czci i poważaniu. A w czwartej najniższej tarczy literę “W”, co oznacza imię Wratislay, tego który pierwszy zbudował miasto Presslaw i nadał mu imię Wratislavia.
Symbolika XVI-wiecznego herbu mocno oddaje złożoną historię miasta. Herb jest pięciopolowy. W prawym (kolejność heraldyczna, tj. odwrócona) górnym rogu w czerwonym polu znajduje się ukoronowany lew czeski symbol przynależności do dawnego Królestwa Czeskiego, w lewym górnym rogu czarny orzeł śląski w złotym polu z białą przepaską henrykowską na piersi i skrzydłach zwieńczoną krzyżem. W prawym dolnym, złotym polu znajduje się duża litera W od łacińskiej nazwy miasta Wratislavia, w lewym dolnym, czerwonym polu pierwotnie znajdowała się osadzona na odwróconej koronie głowa świętego Jana Ewangelisty (patrona kaplicy na ratuszu) w nimbie, w dzisiejszej wersji jest to głowa świętej Doroty (uwaga: oficjalna strona Wrocławia http://www.wroclaw.pl/p/1835/ podaje, że jest to głowa świętego Jana Ewangelisty o twarzy młodzieńca z lokami jakby kobiecymi). W centrum tarczy mieści się srebrna misa z odciętą głową świętego Jana Chrzciciela, patrona katedry wrocławskiej.
[edytuj] 1938
19 października 1938 naziści na rozkaz gaulaitera Śląska Josepha Wagnera usunęli tradycyjny herb, zastępując go dwupolowym. W jego górnej, złotej części widniał orzeł śląski, a w czerwonej, dolnej Krzyż Żelazny - projektantem nowej tarczy był berliński prof. Schweitzer-Mjoelnir. Cytat z gazety z tego okresu:
- ... Nadprezydentowi i gaulaiterowi Śląska Josefowi Wagnerowi źle się kojarzy herbowa litera "W". Jest podobno "zbyt słowiańska, jako że stanowi inicjał imienia czeskiego księcia Wratysława, założyciela naszego miasta. Lew zresztą też ma niewłaściwe, bo czeskie pochodzenie.
- Poza tym Wagner uważa, że w starym herbie jest za dużo chrześcijańskiej symboliki. Widok głowy św. Jana Chrzciciela na misie nie poprawia samopoczucia naszego gaulaitera. Zarządził więc wprowadzenie nowego godła. Na tarczy znalazł się śląski orzeł i Krzyż Żelazny z literami FW i datą 1813. To inicjały króla Fryderyka Wilhelma III, który ustanowił odznaczenie Krzyż Żelazny za wojnę wyzwoleńczą z Napoleonem.
Odwołanie do króla Fryderyka Wilhelma III wiąże się z wydaną przez niego we Wrocławiu 17 marca 1813 pod naciskiem pruskich patriotów odezwą An mein Volk (niem. Do mojego ludu), wzywającą do walki z Napoleonem. Wcześniej król ustanowił order Krzyża Żelaznego, wydał odezwę An mein Kriegsheer (niem. Do mojego wojska) oraz pozwolił na formowanie ochotniczych freikorps, od których barw mundurowych pochodzą kolory współczesnej flagi niemieckiej.
[edytuj] 1948
Po II wojnie światowej i powrocie Wrocławia pod panowanie polskie na krótko - do roku 1948 - wrócono do tradycyjnego herbu. W lutym tego samego roku Miejska Rada Narodowa dokonała przeprojektowania starego herbu - lwa czeskiego przesunięto z pola I na III, głowę Jana Ewangelisty zlikwidowano, a w pierwotnym miejscu czeskiego lwa umieszczono białego, nieukoronowanego orła polskiego. Herb ten nigdy nie wyszedł poza fazę projektową. Jeszcze w 1948 herbem miasta stał się dwugłowy wizerunek orła wzorowany na średniowiecznej pieczęci wrocławskiego wójta - jeszcze starszej niż właściwy herb miejski. Autorem nowego herbu był historyk Karol Maleczyński.
W prawej (znów kolejność heraldyczna), czerwonej połowie tarczy widniała połowa polskiego orła z głową zwróconą w lewo, w lewym, złotym polu umieszczona była połowa czarnego orła śląskiego z białą przepaską i głową zwróconą w prawo. Orły były nieukoronowane. Wiele osób do dziś kojarzy ten herb z Wrocławiem.
[edytuj] 1990
19 czerwca 1990 Rada Miejska przywróciła tradycyjny herb pięciopolowy.
W 1996 wybrano także logo promocyjne miasta, używane od tej pory podczas kampanii reklamowych - projektantem jest Paweł Pawlak.
