Lingüistica
De Biquipedia
A lingüistica ye a zenzia d'o lenguache.
O suyo ochetibo (seguntes Saussure u Chomsky) ye a descripzión / esplanicazión d'o tarabidau d'o lenguache. Aspeutos como a bariazión lingüistica, a pragmatica u a lexicografía son difuera d'o estudio lingüistico.
Chomsky fa una nueba teyoría d'o lenguache an que situga a lingüistica dentro d'o estudio més amplo d'a mén umana, concretamén dentro d'o mentalismo u innatismo, rama d'a psicolochía que esfiende que a luenga ye una facultat autonoma, innata.
Ista postura mentalista de Chomsky no fa pacha con posturas empiristas u materialistas como a que fa serbir Labov, que creyen que o lenguache no puede ser estudiau sin entender a suya prenzipal funzión: a comunicazión umana. Ista posizión funzionalista metería a la lingüistica en o puesto d'o sozial. Asinas, fan més importán a pragmatica, o cambio y a bariazión lingüistica.
D'istas dos grans creyenzias filosoficas y d'as suyas mezclas, naxerán cuasi todas as escuelas d'a lingüistica moderna. Tanto o mentalismo como o empirismo quieren esplanicar a naturaleza d'o lenguache, buscan a esplanicazión, no sólo a descrizión d'os tarabidaus lingüisticos. Ista ye a fin d'a lingüistica.
[Editar] Breu Istoria d'a Lingüistica
[Editar] Lingüista u poliglota
Lingüista ye una presona que s'adedica a la imbestigazión lingüistica. Una presona que parla bellas luengas ye un poliglota
[Editar] Campos y sozcampos
A lingüistica estudia toz os aspeutos d'a luenga y incluye sozcampos como:
[Editar] lingüistica cheneral u teyoría d'a lingüistica
Estudio teyorico d'o lenguache que s'ocupa de metodos d'imbestigazión y de custions comuns a las luengas.
[Editar] Componens d'analis lingüistico
Pendendo d'o enfoque escolástico, os componens d'analis cambian. Per exemplo: t'a escuela formalista son diferens que t'a escuela funcionalista, per tanto no toz istos componens son estudiaus per as dos teyorías, sino que la una en estudia bels, y l'atra belatros:
[Editar] Fonolochía
Estudio d'os fonemas prenunziaus per una comunidat de parlans.
[Editar] Fonetica
Estudio d'a reyalizazión alofonica indibidual de ditos fonemas. Os alofonos son sonius d'o parlache, reyalizazions esferens d'un mesmo fonema.
[Editar] Semantica
Estudio d'o sinificau d'as parolas.
[Editar] Sintaxis
Estudio d'o tarabidau d'o lenguache.
[Editar] Morfolochía
Estudio d'o tarabidau interno d'as parolas.
[Editar] Pragmatica
Estudio d'o modo con que se fa serbir o lenguache en bellas situgazions que pueden modificar a interpretazión d'o mensache.
[Editar] Lexicografía
Se beiga tamién Lexicolochía
[Editar] Lingüistica computazional
Estudio interdisciplinario dentre a lingüistica y a informatica que s'ocupa d'o desembolique de models d'o lenguache per l'uso d'a computadora.
[Editar] Corpus lingüistico
[Editar] Traduczión y Interpretazión
[Editar] Estudios interdisciplinars d'a lingüistica
- Adquisizión d'o lenguache
- Analis critico d'o discurso
- Antropolochía Lingüistica
- Criptoanalis
- Desziframiento
- Escritura
- Estilistica
- Filosofía d'o lenguache
- Grafolochía
- Lingüistica antropolochica
- Lingüistica aplicada
- Lingüistica computazional
- Lingüistica ebolutiba
- Lingüistica istorica u comparada
- Neurolingüistica
- Ortografía
- Psicolingüistica
- Soziolingüistica
- Uso d'o lenguache
[Editar] Temas d'estudio lingüistico
- Parlans indibiduals, comunidaz de parlans y lingüistica unibersal
- Descripzión y prescripzión.
- Luenga parlada u luenga escrita.
- Diacronía y sincronía.
[Editar] Glosario de terminos lingüisticos
[Editar] Lingüistas importans
[Editar] Escuelas
- Formalismo
- Estructuralismo
- Gramatica Transformazional u Cheneratiba Transformazional
- Estructuralismo
- Funzionalismo
- Gramatica sistema-funzional
- Word Grammar
- Lingüistica cognoszitiba
- Constructibismo
- Estratificazional
[Editar] Zentros d'imbestigazión lingüistica
- CELIA Centre d'Etudes des Langues Indigènes d'Amérique
- PROEL Promotora Española de lingüística
- SIL (Summer Institute of Linguistics)
[Editar] Luengas d'o mundo
[Editar] Wikipedia:Alfabetos y escrituras d'o mundo
[Editar] Familias de luengas
Organizazión tipo arbol d'a relazión chenetica que tienen esferens luengas y esferens familias de luengas.
[Editar] Lista de mapas lingüisticos nazionals
Listau per orden alfabetico de bels países an que bi ha binclos a la descrizión de diferens luengas parladas en cada país.
[Editar] Listau de luengas per continens
Luengas d'o mundo organizadas per orden alfabetico en relazión con os continens an se parlan ditas luengas.
[Editar] ISO 639
Listau de luengas d'o mundo organizau alfabeticamén en relazión con os suyos respectibos acronimos en o estándar ISO 639.
[Editar] Se beiga tamién
- Luengas ofizials de a Unión Europeya
- Escritura
- Filolochía
- Frases usuals en bellas luengas
- Gramatica
- Parla
- Luenga ofizial
- Xerga
- Luenga
- Lenguache
- Prolepsis
- Proyeuto Rosetta proyeuto ta que no se pierdan as luengas.
- Wikipedia:WikiProyecto Lingüística
