اردبيل اوستانی

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا


Bu məqalə hələlik qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

بومقاله هله لیک قارالاما حالیندادیر، مقاله نی تکمیل اتمه ایله ویکیپدیا نی زنگینلشدیرین


Lütfən bu şablonu daha dəqiqləri ilə əvəz edin


Ərdəbil bölgəsi
Ərdəbil bölgəsi

اردبيل (اوستانی) - ايرانيين شيمال- غربينده بیر بولگه دیر. تاريخي و بویوک ايسلام شهري اولان اردبيل بو بؤلگه نين مرکزيدير.

Mündəricat

[redaktə / تحریر] جوغرافييا

ساحه سي ۱۸۰۰ کیلومئتر² دير. اردبيل بؤلگه سينه ردبيل شهري، خالخال، ميشکينشهر، گئرمي (موغان)، بيلسووار و پارساباد رايونلاري داخيلدير. ۱۹۹۶-جي ايلده بؤلگه نين اهاليسي نين سايي ۱۱۶۸۰۰۰ اولموشدور. اهالي نين 48،8%-اي شهر، 51،1%-اي کند اهليدير، قالان حيصه سي ايسه کؤچري طايفالاردير. بؤلگه نين 4 رايونون آذربايجان رئسپوبليکاسي ايله 282،5 کیلومئتر سرحدي واردير. آراز و بلها چايلاري همين سرحدين 159 کم اوزونلوغونو تشکيل ائدير. ايکي منطقه نين - اسلاندوز و بيلسووار کؤمگي ايله بؤلگه آذربايجان رئسپوبليکاسي ايله علاقه يارادير. بئله کي، اردبيل-آستارا يولو حئيراندان کئچير، اردبيلي رشت، قزوين و تئهران ايله بيرلشديرير.

Şeyx Səfi məqbərəsi
Şeyx Səfi məqbərəsi

اردبيلين موختليف جوغرافي و ايقليمي شرايطی واردير. اردبيل بؤلگه سي اساسن داغليق حيصه دن عيبارتدير. بؤلگه ني مهشور ساوالان، تاليش و بوزقوش داغلاري احاطه ائدير. بؤلگه نين ان يوکسک زيروه سي نين هوندورلوگو 4811 مئتردير. عوموميتله اردبيل ايرانين ان سويوق بؤلگه سيدير. ايلين 5-8 آيي سويوق هاوا اولور. بؤلگه نين ايقليمي سويوق قيش و سرين ياي ايله خاراکتئريزه ائديلير. بيلسووار رايونو يوکسک داغ زوناسيندا يئرلشير. يايي ايستي، قيشي ايسه سابيتدير. پارساباد رايونو دا بؤيوک داغ زوناسيندا يئرلشيير. اورانين ايقليمي مولاييم ايستيدير. موغان رايونو بوتون اؤلکه‌ده اينکيشاف ائتميش کند تصروفاتي و حئيواندارليقلا تانينير.

گئرمي رايونو آلچاق و هوندور داغ سيلسيله لري نين آراسيندا يئرلشير. يايي ايستيدير، قيشي ايسه مولاييم. خالخال رايونو داغليق زونادير. قيشي سويوقدور، يايدا هاوالار ثابيتدير. ايلين 5 آيي بورادا گوجلو قار و شاختا اولور، بو دا ااسالئم-خالخال يولونون تاليش داغلاريندان کئچن يئري نين بو دؤورده باغلانماسينا تئز-تئز سبب اولور. مئشکينشهر رايونو ساوالان داغي نين قربينده يئرلشير و داغ اتگي زوناني اهاته ائدير. قيشي سويوقدور، يايي ايسه مولاييم.

[redaktə / تحریر] تاريخ

اردبيل بؤلگه سي نين تاريخي آذربايجان تاريخي نين ترکيب بير حيصه سيدير. اکثر ايران تاريخچيلري بئله حساب ائديرلر کي، بو شهر ساساني حؤکمداري فيروز (457-489) طرفيندن تيکيلميش و اردبيلين 1500 ايلليک تاريخي واردير. لاکين، داها اوللر حربي و سياسي نؤقتئيي نظردن اردبيل نخامنچيلر دؤورونده ان موهوم شهرلردن بيري اولموشدور و فارس ايمپئريياسي نين شيمالدا عصاس حربي بازاسي ساييليردي. اوئستايا ايستيناد ائده رک دئمک اولار کي، زردوشت " دان اوستا " چايي نين (ينديکي آراز) ياخينليغيندا آنادان اولموش، " آوئستا " کيتابيني ساوالان داغي نين يئرلشديگي زونادا يازميش و اؤز دينيني اردبيل شهرينده تبليغ ائتمه يه باشلاميشدير.

عربلرين ايشغالي زاماني اردبيل ايرانين ان بؤيوک شهرلريندن بيري ايدي و بو شهرين قالاقاپيلاريندا عرب خليفه ليگين قوشونلاري مووففقيتسيزلييه اوغراميشديلار. واختي ايله اردبيل يئرلي حؤکمدار باني ساغين حربي قرارگاهي اولموشدور و او اؤز پايتاختيني ماراغادان اردبيله کئچيرميشدير و مونقوللارين ايشغالينا کيمي اردبيل آذربايجانين پايتاختي اولاراق قالدي. صفويلر دؤولتي نين بانيسي شاه ايسماييلين سيياستي نتيجه سينده بوتون ايران اراضيلري بيرلشميش و صفويلر دؤولتينني پايتاختي تبريز شهري اولموشدور و بو ايله کيمي داعوام ائتدي. 1528-جي ايل صفويلر دؤورونده ايقتيصادي و سياسي جهتلردن اردبيل ايرانين ان موهوم شهرلريندن بيري ايدي. اردبيل شهري ايراني آوروپا ايله بيرلشديرن موهوم تيجارت يولونون اوستونده يئرلشمه سي بو شهرين اينکيشافينا بؤيوک تکان وئرميش و بو ايرانين گيلان ويلايتيندن آوروپايا ايپک تيجارتيني و آوروپا ماللاري نين ايرانا گتيريلمه سينده اردبيلين تيجارت مرکزينه چئوريلمه سينه سبب اولموشدور.گئرمي رايونودا بير آن بويوک داگي wار و اودا (تانگا) عادينان تانينير.

[redaktə / تحریر] اردبيل اينديکي دؤوره ده

اينديکي دؤورده اردبيل بؤلگه نين ان ايري و مؤهوم شهرلريندن بيريدير و بورادا چوخلو تاريخي آبيده لر مؤوجوددور، اساسن صفويلر دؤورونه آيدديرلر. بوندان باشقا آذربايجان رئسپوبليکاسينا گئدن اساس آوتوموبيل يولو اردبيلدن کئچير. زنگين طبيعتي ايله مشهور اولان بؤلگه نين اراضيسينده بير نئچه چايلار و ايستي بولاقلار آخير. بو سببدن اردبيل توريزم مرکزينه چئوريلميشدير و بورا هر ايل مينلرله توريستلرين آخيني اولور.

شهرين گؤزل تاريخي آبيده لري، اؤزونه مخصوص معمارليق عنعنه لري، موقدس مسجيدلري، کيلسه لري، قديم کؤرپولري اردبيله خوصوصي عظمت وئرير. تيجارت مرکزي اولان اردبيل بازاري خوصوصي معمارليق طرزده تيکيلميشدير. بوندان باشقا بؤلگه نين طبيعتي اينسانلاري والئه ائدير. ساوالان داغي نين اطرافيندا گؤزل تبيي واديلري، سرئي نين سويوق بولاقلاري توريستلرين ايستيراحتينه يازدا و يايدا ياخشي شرايت يارادير. شورابيل و نئور گؤللري نين اطرافيندا ياراديلان ايستيراحت زونالاري بين الخالق توريزم ستاندارتلارينا اويغوندور. بؤلگه نين آذربايجان رئسپوبليکاسي ايله سرحد اولماسي، اردبيلين ايقتيصادياتينا و توريزم اينفراستروکتورونون اينکيشافينا بؤيوک تکان وئرير.

[redaktə / تحریر] تاريخي، مدني، توريزم مرکزلري

 * اردبيلين 48 کیلومئتر² نئور گؤلو  
 * شوربيل گؤلو  
 * باليقلي چايين ساهيللري  
 * ساوالان داغي نين و اطراف مئشه لرين وحشي حياتي  
 * گورگور شلاله سي (ساوالان داغي)  
 * سرئين ايستي بولاغي  
 * بيلا دارق مينئرال بولاغي  
 * اردبيلده شئيخ صفي توربه سي  
 * شئيخ جبراييلين توربه سي  
 * ايمامزاده صالئحون مقبره سي  
 * ميرزه علي اکبر، جومه مسجيدلري، موقدس مريام کيلسه سي،  
 * قارا سو، يئددي گؤز، ايبراهيم آبار ياقووايئه، سئييد آباد ساميان، کولخوران، نير، آلماس، شاره چاي، قولانده کؤرپولري.  
 * قديم حاماملار - اوچ داککان، پير زرگر، ميرزه حبيب، حاجي شئيخ، موللا هادي، صفويلر و حاجي رهيم  
 * قديم بازار کومپلئکسي  
 * اردبيلين قديم بينالاري  
 * قديم تپه لر: قارا شيروان، نارنج تپه، سرگين، آغ ايمام، قوور تپه سي، اولو تپه سي، کارکاق تپه سي.  
 * شام آبسي و کارغان مزارليقلاري  
 * شاطئر گونبادي شهر گولله سي  
 * داخمئه سانقي ماغاراسي  
   
   
Latin
Ərdəbil (ostan) bu məqalənin Latın əlifbası ilə yazılmış qarşılığıdır

[redaktə / تحریر] خاريجي کئچيدلر

[ردبيلين شکیل گاللئريسی http://gallery.azlink.info]