Гісторыя Кіпру
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Гісторыя Кіпру.
Зьмест |
[рэдагаваць] Старажытнасць
[рэдагаваць] Сярэднявечча
[рэдагаваць] Новы час
[рэдагаваць] Найноўшы час
Агітацыя за аб'яднанне з Грэцыяй (гл. Энозіс) узмацнілася пасля 2-й сусветнай вайны. Турэцкая меншасць рэзка працівілася, дайшло да сутыкненняў (1955 — 1956). У 1959 Вялікабрытанія, Грэцыя, Турцыя і лідэры Кіпру ўхвалілі план утварэння незалежнай рэспублікі, з канстытуцыйнымі гарантыямі для турэцкай меншасці, сталым падзелам пасад на этнічнай аснове. Прэзідэнтам быў выбраны архіепіскап Макарыяс III, поўная незалежнасць абвешчана 16.8.1960. Далейшыя канфлікты вымусілі ААН паслаць на Кіпр міратворчыя сілы (1964), іх мандат некалькі разоў працягваўся. Улада была захоплена Кіпрыйскай нацыянальнай гвардыяй, на чале з афіцэрамі з грэчаскай арміі (15.7.1974). 20.7.1974 на востраў высадзіліся турэцкія войскі, да 16.8.1974 занялі да 40% тэрыторыі востраву, у яго ПнУ частцы. Грэцыя мабілізавала свае войскі, але не ўмешвалася. 8.6.1975 турэцкія кіпрыёты прагаласавалі за ўтварэнне асобнай федэратыўнай дзяржавы Турэцкага Кіпру. У 1976 былі выбраны прэзідэнт і парламент. Каля 200 тыс. грэкаў былі выселены з турэцкай часткі востраву. 15.11.1983 была абвешчана незалежнасць Турэцкага Кіпру, пад назвай Турэцкая Рэспубліка Паўночнага Кіпру.