Wikipedia:Katungod sa pagpatik
Gikan sa Wikipedia, ang gawasnong ensayklopedya
- Ang Ingles nga bersiyon ning maong panid mahimo mong mahubad ngadto sa Binisayang Sinugboanon.
Ang lisensiya nga gigamit sa Wikipedya aron mahatag nga libre ang iyang sulod sama sa lisensiya sa mga libreng programa sa kompyuter. Kining maong prinsipyo gitawag nga copyleft. Sa laing pagkasulti, ang sulod sa Wikipedya mahimong makopya, mausab, ug maapud-apod basta ang maong mga bag-ong bersiyon nagahatag og samang katungod sa uban ug nag-ila sa mga magsusulat sa artikulo sa Wikipedya nga gigamit. (Ang usa ka direktang sumpay ngadto sa artikulo nag-satisfy sa among rekwayrment sa pag-ila sa tagsulat.) Ang mga artikulo sa Wikipedya magpabiling libre hangtod sa hangtod ug magamit ni bisan kinsa ubos sa pipila ka restriksiyon, sagad kanila aron magpabilin ang maong katungod.
Aron makab-ot ang maong mga katuyoan, ang teksto nga naa sa Wikipedya gilisensiya ngadto sa publikon ubos sa GNU Free Documentation License (GFDL). Ang kompletong teksto sa maong lisensiya mabasa sa Wikipedya:Teksto sa GNU Free Documentation License.
- Gitugot ang pagkopya, pag-apud-apod o/ug pag-usab ning maong dokumento ubos sa mga termino sa GNU Free Documentation License, Version 1.2 o mas bag-ong bersiyon nga gimantala sa Free Software Foundation; nga walay Invariant Sections, walay Front-Cover Texts, ug walay Back-Cover Texts.
- Ang kopya sa lisensiya gilakip sa bahin nga giulohang "Teksto sa GNU Free Documentation License".
- Ang sulod sa Wikipedya mas kaubang mga pagpasabot.
Ang lamang sa GFDL ang legal nga dokumento.
Ang mga elektronikong datos nga nagtibuok sa Sinugboanong Wikipedya atua mahimutang sa mga serber sa Wikimedia Foundation sa Florida, Tinipong Bansa. Busa ang balaod nga gisunod sa Wikipedya, lakip na ang sa Sinugboanong Wikipedya, mao ang mga balaod sa Estados Unidos.
Ang mosunod mao ang among interpretasyon sa GFDL, ug ang mga katungod ug katungdanan sa mga gumagamit ug tigtampohan.
MAHINUNGDANON: Kon buot kang mogamit og sulod ning Wikipedya, palihog basaha pag-una ang Mga katungod ug katungdanan sa mga gumagamit nga bahin. Dayon isunod ang GNU Free Documentation License.
Mga sulod |
[usba] Mga katungod ug katungdanan sa mga gumagamit
Kon buot kang mogamit sa sulod sa Wikipedya alang sa imong mga libro/artikulo/balayan, ubp., mahimo kini nimo, apan kinahanglang mosunod ka sa GFDL. Kon ang imong gibuhat mao lamang ang pagduplikar sa mga artikulo sa Wikipedya, kinihanglang sundon mo ang ikaduhang bahin sa GFDL, sumala sa paghisgot sa Wikipedya:Berbatim nga pagkopya.
Kon mohimo ka og deribatib nga mga bersiyon pinaagi sa pagpuno o pag-usab sa sulod, kini nagkinahanglang motuman ning mosunod:
- ang imong mga materyal kinahanglang lisensiyahan usab ubos sa GFDL,
- kinahanglang imong ilhon ang mga magsusulat sa maong artikulo (seksiyon 4B), ug
- kinahanglang mohatag kag akses sa "transparent" nga kopya sa maong materyal (seksiyon 4J). (Ang "transparent" nga kopya sa usa ka artikulo sa Wikipedya mao ang bisan unsang pormat gikan kanamo, sama sa wiki teksto, html nga panid, xml feed, ubp.)
Mahimo mong parsiyal nga matuman ang naulahing duha ka katungdanan pinaagi sa pagbutang og klarong sumpay balik ngadto sa artikulo sa Wikipedya nga gibutang ning maong sayt. Gikinahanglan mo usab nga mohatag og akses sa transparent nga kopya sa bag-ong teksto. Apan hinumdomi nga ang Wikimedia Foundation wala maghatag garantiya nga ipabilin niini ang impormasyon kabahin sa tagsulat ug ang transparent nga kopya sa artikulo. Busa gidasig ka namo sa paghatag og impormasyon kabahin sa tagsulat ingon man transparent nga kopya sa imong mga giderayb nga buhat.
[usba] Pananglitang pahibalo
Usa ka pananglitang pahibalo alang sa usa ka artikulo nga naggamit sa artikulo sa Wikipedya nga nag-ulohang Wikipedya:
- Kining maong artikulo gilisensiya ubos sa <a href="http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html">GNU Free Documentation License</a>. Kini nagagamit og materyal gikan sa <a href="http://ceb.wikipedia.org/wiki/Sugbo">artikulo sa Wikipedya nga nag-ulohang "Sugbo"</a>.
(Ang "Sugbo" ug ang URL sa Wikipedya kinahanglang usbon.)
Mahimo mo usab nga iapud-apod ang kopya sa "Sugbo" kuyog ang kopya sa GFDL (sumala sa gilatid sa teksto) ug itala ang dili mokubos sa lima (o tanan, kon mas ubos sa lima) nga prinsipal nga tagsulat sa panid sa ulohan (title page) (o sa ibabaw sa dokumento).
[usba] Makiangayong gamit ug mga espesyal nga panginahanglan
Ang tanang orihinal nga teksto sa Wikipedya giapud-apod ubos sa GFDL. Usahay ang usa ka artikulo sa Wikipedya maglakip og mga hulagway, tunog, o gikutlong teksto nga gigamit ubos sa doktrina sa "makiangayong paggamit" (fair use). Mas maayo kon kini nakuha pinaagi sa kinalibrehang lisenisya (sama sa GFDL o sa publikong dominyo). Sa higayon nga walay ingong mga hulagway/tunog nga makuha, mahimong magamit nga mga fair use nga mga hulagway (hangtod sa panahon nga ang mga libreng hulagway kun tunog makuha).
Sa ingong kaso, ang materyal kinahanglang ilhon nga gikan sa eksternal nga kagikanan (sa panid sa deskripsiyon sa hulagway, o sa kaagi sa panid, unsa man ang tukma). Tungod kay ang "makiangayong gamit" espesipiko, kinahanglan mong ipasabot nganong makiangayon ang paggamit, pinaagi sa usa ka timang sa HTML sa panid o sa panid sa deskripsiyon sa usa ka hulagway. Hinumdomi nga ang usa ka makiangayong gamit sa Wikipedya mahimong dili makiangayon sa ubang konteksto.
Pananglitan, kon ang usa ka hulagway among gilakip sa artikulo isip makiangayong gamit, gikinahanglang tinoon mo gayod nga ang imong artikulo miubos usab sa makiangayong gamit. Mahimong ang imong pagkagamit dili makiangayon: pananglitan, kon kini naglakip sa usa ka komersiyal nga transaksiyon.
Tinuod ang Wikipedya nagagamit og pipila ka teksto nga ubos sa mga lisensiya nga kompatibol sa GFDL apan nanginahanglan og dugang mga termino nga wala namo girekwayr sa orihinal nga teksto sa Wikipedya (sama sa Invariant Sections, Front-Cover Texts, ug Back-Cover Texts). Kon magamit ka niining maong mga materyal, kinahanglang ilakip mo kining mga invariant nga seksiyon berbatim.
[usba] Mga lagda sa paggamit sa mga hulagway
Ang mga imahe ug mga piktyur, sama sa mga sinulat nga buhat, protektado ang katungod sa pagpatik. May nanag-iya kanila gawas lamang kon sila eksplisit nga gipaubos sa pubikong dominyo. Ang mga hulagway sa internet gikinahanglang ilisensiya direkta gikan sa nanag-iya sa katungod niini o gikan niadtong may katungod sa paglisensiya niini. Sa pipila ka kaso, ang makiangayong gamit mahimong magamit aron mapasabot ang atong paggamit sa hulagway.
[usba] Pag-tag
Ang mga deskripsiyon sa mga hulagway mahimog butangag tag aron ipasabot ang legal nga kahimtang sa maong hulagway, sumala sa pagpasabot sa Wikipedya:Mga tag sa mga hulagway. Wala pay tatawng ideya karon unsay mahitabo kon ang usa ka hulagway gi-upload sa lain-laing pagpahibalo sa katungod sa pagpatik.
[usba] Mga hulagway gikan sa kagamhanan sa Estados Unidos
Ang mga buhat nga gimugna sa mga sibilyan ug militar nga mga empleyado sa Estados Unidos sa ilang pagpanarbaho anaa sa publikong dominyo sumala sa balaod. Apan hinumdomi nga ang Pederal nga Kagamhanan mahimong makaangkon og katungod sa pagpatik nga gihatag kaniya sa uban.
Pagmabinantayon usab kay dili ang tanang hulagway sa .mil ug .gov nga mga balayan ang publikong dominyo. Usa sa daghang mga rason mao nga ang balayan naggamit og komersiyal nga stock photography nga gipanag-iya sa uban. Palihog tan-awa ang notisya sa katungod sa pagpatik sa maong mga balayan.
[usba] UK Crown Copyright
Ang UK Office of Public Sector Information, kanhi HMSO, miingon kanato:
- Crown copyright protection in published material lasts for fifty years from the end of the year in which the material was first published. Therefore [for example] material published [fifty-one years ago], and any Crown copyright material published before that date, would now be out of copyright, and may be freely reproduced throughout the world. [1]
[usba] Mga hulagway sa mga artista
Kini gibase sa mga lagda sa paggamit sa mga hulagway sa IMDB, busa kini mi-apply sa mga hulagway sa mga artista, apan hasta usab sa pipila ka ubang mga hulagway.
Ang mga lehitimong mga hulagway sagad naggikan nga may permiso sa tulo ka lain-laing dapit:
- Ang mga estudyo, prodyuser, tigmantala og magasin, o media outlet nga orihinal nga mikuha sa maong hulagway.
- Mga ahensiya nga mirepresentar sa maniniyot nga mikuha sa hulagway o ang maniniyot mismo.
- Mga submisyon gikan sa artista mismo o sa iyang representante.
[usba] Mga komentaryo sa mga balaod sa katungod sa pagpatik, sumala sa nasod
[usba] Pilipinas
Sumala sa Akta Republika Numero 8290 kun Kodigo sa Pilipinas sa Pagpanag-iyang Intelektuwal], ang mga buhat sa kagamhanan walay proteksiyon:
- Section 176.1. No copyright shall subsist in any work of the Government of the Philippines. However, prior approval of the government agency or office wherein the work is created shall be necessary for exploitation of such work for profit. Such agency or office may, among other things, impose as a condition the payment of royalties. No prior approval or conditions shall be required for the use of any purpose of statutes, rules and regulations, and speeches, lectures, sermons, addresses, and dissertations, pronounced, read or rendered in courts of justice, before administrative agencies, in deliberative assemblies and in meetings of public character. (Sec. 9, First Par., P. D. No. 49)"
Ang mga sinulat usab mahimong lakip sa publikong dominyo 50 ka tuig human sa kamatayon sa tagsulat:
- Sec. 213. Term of Protection. - 213.1. Subject to the provisions of Subsections 213.2 to 213.5, the copyright in works under Sections 172 and 173 shall be protected during the life of the author and for fifty (50 years after his death. This rule also applies to posthumous works. (Sec. 21, First Sentence, P. D. No. 49a)
[usba] Algeria
Ang Artikulo 9 sa Ordonnance N°97-10 du 27 Chaoual 1417 correspondant au 6 mars 1997 relative aux droits d'auteur et aux droits voisins. sa Algeria nag-ingon: "Works of the State made licitly accessible to the public may be freely used for non-profit purposes, subject to respect for the integrity of the work and indication of its source. By "works of the State", in this article, are meant works produced and published by the various organs of the State, local communities, or public establishments of an administrative character." (ang orihinal Prinanses.) Mahimong silang magamit sa dili pangnegosyong pagkagamit.
[usba] Iran
Bisan kon walay tratado taliwala sa Estados Unidos ug sa Iran kabahin sa proteksiyon sa katungod sa pagpatik, si Jimbo Wales miingon nga ang mga tigtampohan sa Wikipedya kinahanglang morespetar sa mga balaod sa Iran kabahin sa katungod sa pagpatik, sama sa ilang pagrespetar sa mga balaod sa katungod sa pagpatik sa ubang nasod. [2]
[usba] Unyong Sobyet
Sumala sa tuig 1993 nga balaod sa katungod sa pagpatik sa Rusya ((wikisource:Закон об авторском праве и смежных правах), kining mosunod nga mga aytem wala mahiubos sa proteksiyon:
- Mga opisyal nga dokumento (mga balaod, mga desisyon sa korte, mga teksto lehislatibo, administratibo o hudisyal);
- Mga simbolo sa estado (bandera, coats of arms, order, nota sa bangko, ubp.);
- Folk creative works;
- Mga balita.
Ang katungod sa pagpatik mo-expire 70 ka tuig human sa kamatayon sa tagsulat.
[usba] Mga katungod ug katungdanan sa mga tigtampohan
Kon ikaw motampo og mga materyal sa Wikipedya, imo kining gilisensiya ngadto sa publiko ubos sa GFDL (nga walay Invariant Sections, Front-Cover Texts, ug Back-Cover Texts). Aron makatampo, kinahanglang makahimo ka sa paghatag sa maong lisensiya, nga ang buot ipasabot
- ikaw ang nanag-iya sa maong materyal (pananglitan, imo kining sinulat) o
- imong nakuha ang maong materyal gikan sa kagikanan nga naghatag pagtugot sa paglisensiya ubos sa GFDL (pananglitan kini gi-release nga GFDL o publikong dominyo kini)
Sa unang posibilidad, nagpabilin ang imong katungod sa imong mga sinulat. Mahimo kini nimong ipublikar ug i-relicense sa umaabot sa bisan unsang paagi nga higustohan mo. Apan dili gayod nimo ma-retract ang GFDL nga lisensiya nga imong gibutang dinhi: ang maong mga materyal magpabiling GFDL hangtod sa hangtod.
Sa ikaduhang posibilidad, kon ang kagikanan sa imong materyal ang publikong dominyo, dili mo na kinahanglang ilhon pa ang orihinal nga tagsulat niini. Apan kon kini usa usab ka GFDL nga materyal, isip pagtuman sa GFDL gikinahanglan ang pag-ila sa orihinal nga tagsulat niini pinaagi sa pagbutang og sumpay balik sa orihinal nga kopya (kon kini imong gihubad gikan sa laing pinulongan ngadto sa Sinugboanon, ang interwiki nga mga sumpay naka-satisfy na sa maong panginahanglan. Kon ang orihinal nga kopya nagkinahanglan og Invariant Sections, kinahanglang kopyahon mo usab kini sa artikulo sa Wikipedya; apan mas maayo nga ilisdan mo ang mga tekstong GFDL nga may Invariant Sections og orihinal nga sulod nga walay Invariant Sections kon mahimo.
[usba] Paggamit og copyrighted nga mga materyal gikan sa uban
Kon naggamit ka og bahin sa usa ka copyrighted nga buhat ubos sa "makiangayong gamit", o kon nakadawat ka og espesyal nga permiso sa paggamit sa usa ka copyrighted nga buhat ubos sa mga termino sa atong lisensiya, kinahanglang hinumdoman mo kining maong mga impormasyon (lakip na ang mga ngalan ug mga petsa). Ang atong katuyoan mao ang gawasnong pag-apud-apod sa mas daghang sulod sa Wikipedya sa mahimo, busa ang mga orihinal nga imahe ug mga tunog nga gilisensiya ubos sa GFDL o anaa sa publikong dominyo mas gipili gayod kaysa mga copyrighted nga media files nga gigamit ubos sa makiangayong gamit. Tan-awa ang Wikipedya:Hangyo sa paghatag og permiso alang sa usa ka form letter nga naghangyo sa copyright holder paghatag kanato og lisensiya aron magamit ang ilang mga buhat ubos sa GFDL.
Ayaw gayod paggamit og mga materyal nga gipanag-iya sa uban. Kini makamugna og mga legal nga layabilidad ug makadaot sa proyekto. Kon nagduda ka, pagsulat og kaugalingon mo.
Hinumdomi nga ang balaod sa katungod sa pagpatik nagdumala mabungahong ekspresyon sa mga hunahuna, dili sa mga hunahuna ug impormasyon mismo. Busa, perpektong legal nga mobasa ka usa ka ensayklopedya o usa ka sinulat, isulat kini nimo sa kaugalingon mong mga pulong, ug i-submit kini sa Wikipedya. (Tan-awa ang pladyarismo ug makiangayong gamit alang sa diskusyon kon unsa kadakong repormulasyon ang gikinahanglan sa heneral nga konteksto.)
[usba] Pagsumpay ngadto sa mga copyrighted nga buhat
Ang pagsumpay ngadto sa mga copyrighted nga mga buhat dili problema, basta lang gisegurado mong ang panid nga imong gisumpayan wala maglapas sa katungod sa uban. Kon kini naglapas, palihog ayaw pagsumpay sa maong panid. Kon ang maong sumpay ilegal o legal ba gilalisan pa sa korte, apan sa bisan unsang paagi, ang pagsumpay ngadto sa usa ka balayan nga ilegal nga nag-apud-apod og mga hinimo sa uban makadaot kanato.
[usba] Kon may nakit-an kang copyright infringement
Kon may gidudahan kang usa ka copyright infringement ipahibalo kini sa panid sa hisgot sa maong artikulo aron ang ubang editor ug magtatampo makabantay niini. Paglakip og URL o ubang reperensiya ngadto sa unsay imong gituohang gigikanan sa teksto.
Ang mga gidudahang copyright infringement gitala sa Wikipedia:Mga problema sa katungod sa pagpatik.
