Dı Mirçiki, Hirê Çımi

Wikipediya ra, ensiklopediya xosere

Memo sarequt, Hemo gosevit, Uso Çımebıloq, Alo Fırnepıloz, Murto Lewedelmast...

Hesê verê kemera kuji, Seydê bınê dara qırajêre...

Lazê Manga, Çêna Bıze,Tomê Gay ; Bê Dım, Bê Iştıri, Bê Wayir...

Dılo dılo dılo çıxa rındek, çıxa delali.

Yamu yamu dest ro fekê ho ser nê, bê veng bıhuyê, sar xuye fino ra ma.

Çına rê ?

Dewuzê de ma rozê bıza ho biya vindi. No usto ra şiyo bıza ho fetelino, fênde yêno aqıl, vano, “ez ke je bıze bıqırine belka dustê vengê mıra a ki veng fina ra ho”. Caê bınê dare de niseno ro, je mali qıreno. Meeee.... meeeeee... Werte ra ke tenê vêreno ra vengê hesneno, meeeee.... No ki nata vano meeeee. Nata meeeee, dota meeee, axrê ke yenê tê1ewe, ree nia dano ke dewa hora zovina mordemo. No qarino, vano; “bıza mı biya vindi, ez talasê bıze dero, tı ama pê mı kay kena”.

Neyse mesela jêde derg nkêno, mordemek cêreno ra, yeno dewe. Niseno ro mıleti rê qesey keno, vano, “hal mezal nia... Nıka ke ap Mursa ame dewe, cıra vazê apo meeee, ala se keno?”

Na qesa kuna re domonu gos, raa ap Mursay sero vındenê. Nia danê ke hao dot ra ame, ho sanenê tholdê desu vanê, “meee..., meee...” Pêyniye de xuye fişte ra cı. Feqir nêtoreno ke caê de sarê ho vezo. Lazê huyo pil maylım vi, rozê amo dewe ke tedarekê piyê ho bivino. Cêncu ra vano, “piyê mı kokımo bese nêkeno, mıde tenê destkar vê, ma na kar bıqedênime.” Cênci vanê, “hêya, ma vatena to qevul kenime, hama tı ki reê piyê hora vace meeee...” Vano, “çınay rê?” Vanê, “piyê to, eke meee vanê, qarino.” Vano, “de hayderê pia şime, ez cıra hên vanu.” U ver, yi dıme ra sonê. Piyê hora vano:

- Bao ez tora qesê vano, hama qariyais çino, hêya?

- Ala vaze, ez çaê bıqarine, bao qıda.

- Tı ça meeee... ra qarina?

- Ma, cigeram! Iyê ke hên vanê, ide maa to nê ke ez nêqarin.

Apo meeee..., ya ki Mursa meeee...; Apo zırt..., ya ki Hemo zırt... Nıka gos dê!

1- Murto mozık. 2- Samali, arkası yamali. 3- Avas, kuyruğuna bas. 4- Yege, idare et. 5- Baysal, pu. 6- Qemer, poldımê tu biyo ra. 7- Memo zerre xerepiyae... Eve mordis nêqedinê. Naynu ra taê reştê haqiya ho. Haq rametiya ho cıkero. Weşenia na mordemeku de hêşiriya ke naynu seveta na namu, mileti deste unte, Haq çêverê dısmeni nêkero.

Çıke ni pêro leqamiyê, nê ve pê namu ra. Zuy ke eve na namu veng dara cı, ney qêyde kotêne, mılqi kerdêne, dêne pêro.

Ez hên zoneno ke vatena mı fam bena.

Taê olvazê ma namê ho wedarê, araze mekerê, hama hên bıkerê ke mılet xuye ra cı nêfiyo.

Weliyo Demenız, Sılêmano Areyiz, Xıdıro Usıfız, Khurêsız, Alız, Hêyderız, Karsanız... Çıxa wes, çıxa delal.

Ala gos derê!

Rozê kotime cemat, qesey kenime. Hetê newdariye ra ez tenê gewes vine. Mı hata Marks wend ke, inu Lenin qedêna. Mı hata Lenin wend ke, inu ne Stalin verda, ne Mao verda, ne ki Enver Xoce. Uyo ke tenê jêde wend, jêde qesey kerd, di-rê tenêy fişt ra ho dıme, komeli ardi pêser, pê fıkrê keşi qail nêbi, serva fıkrê hu qebuldaene iyê binu de sare unt, tey da ve pêro, zuvini ra mordemi kışti. Neyse bêrime mesela haqe ser.

Sıra amê ve mı, ez qesey keno, wertê qesey kerdena mıde mı vake; “domonê Khurêsu ve taê domonê Usuvu ra... Mı hona qesê ho têare niardê, uza ra zu xil bi, qesê mı, mı fek de guret. Ojiya ro mı, vake; “kerdena sıma endi besa, na aşiretêni endi caverdê. Ma wazenime ke feodalistêni werte ra wedarime, sıma feodalistêni kenê, sıma hona aşiru sero qesey kenê”. Nêverda ke ez qesey bıkêri.

Nıka nia dan ke, na newdarê vıreniye ke iso nêtowrêne cıra vazo “serê çımunê sımade buri estê” yi nıka eve namunê aşiru vejiyê wertu. U waxt ke vatêne namê aşiru we medarê tometa, hona je vıjêri yeno ra mı viri. Movete, yaraniye bena, hama na karo ke muhimo deyde aşirtiye nêbena.

Mıneta mı na olvazu ra awa ke:

Eve roştia ciyê Astari (Lülikê Adıri = Ateş Böceği) mordem bese nêkeno rae ra şêro, tari de maneno. Daera gorê na çılaê ke zuvini ra düra düri vêsenê, inu biarime têlewe ke her het roşti vo, ma ki raa ho tever kerime.

Boğê ma zaf qoçağ bi, manga ma kelaze biye, bıza ma iştir tike biye...

Pısınga ma rınd merey pê guretêne, kutikê ma nêlawênê, zurêne...

Çı meselê de weşıyê, çı meselê de delaliyê...

Yamu yamu eke huaisê sıma yêno, dest ro fekê ho ser nê, kes nêhesno.

- La-law vanê, “kerge awe sımena, ho sero heli de nia dana”.

Bıra, bıra hêni nêvanê, vanê, “ho sero Haqi de nia dana”.

- Hama mı hên hesno.

- To hên hesno, hama ğelet hesno.

- Ma nêvanê ke, kutık laweno, mêyman remeno?

- Nia de! To o ki ğelet hesno. Vanê ke, “kutık laweno, mêyman vêreno ra sono”.

- Eke hênyo tora zu xecele (mertale) person. To ke zana, tı mordemo de hewla.

- Pers ke gosê mı to serao.

- Dı mirçik, hirê çimi, riyê Asmêni ra hewro gewr, uyo ke nêzano hero gewr.

- To uncia ğelet va, hêni nêvajina.

- Nıka tı zonena, ya ki nêzonena aye vaze?

- Bıra to kerd ve têwerte ra şi. Ez cuavê çiyê nianêni nêzonen.

- Eke nêzonena, hasa tora tı biya hero gewr.

- U waxt tı ’ve ho vaze.

- Nıka dewlete çond serrio ke bırrunê ma vêsnena, dü beno berz kata sono? Sono kuno wertê hewrê sıpi. U waxt hewr se beno? Beno gewr, heni ma? Na zu.

Nıka çond serrio ke welatê made herv esto, mılet qır kerd, hêywani telef kerdi, theyr u thurê Haqi caê nêmend. Oyo ke mendu o ki pêro dırvetın niyo ke?!

- Mirçuku vaze mirçıku, qese mefetelne.

- Ezo van ke theyr u thur pêro dırvetın bi, i dı mirçıku ra ki zuye kora, tek çıma; Yaa, coka ro dı mırçıki hirê çımi, nıka fam kerd?

- Bıra na qesunê nianênu koti ra omis kena, ana pêser. Çıke ame ra fekê to ver vana. İsonike qese hesna, tenê kuno ra dıme, ala rasta, zura, kami vata, kêy vajiya, ora dıme ki vano, ya ki nosneno.

- To qesa heqe vana, hama ez vinon ke, zu qesa des fek de noşina. Saê ke niyê ke nosnenê sonê çıme kenê sae, kamike çı hesno, kêm-jêde çı beno bıbo (na hete ra taê olvazê ma karo pak danê are, dinurê qesa mı çina) rusnenê. Olvazê maê zerre tenıki, Haq thoaê ve pê nêkero, xatırê kêşi nêsıknenê, pêseroku de vezenê. Mıneta mı awa ke:

Olvajê ke nosnenê tenê rınd, çiyo ke itajiya mıleti pıra esta ey bınosnê.

Xêrweşiye de bımanê.

Server Kalan 14.12.97

Çıme: Ware-12, 1998