Kreuzberg welatê kamiyo
Wikipediya ra, ensiklopediya xosere
Devleta Almanya sersuka berlin'de jü(yew) taxe esta, cıra vane " Kreuzberg". Kreuzberg de diaxdari zafi yê. dı leteê seşt serre de Almanu na taxe ra vato " Kleine İstanbul" Almanu xeleti vato, 'ke bıvatênê " Kleine Anatolien" dıha raşt bienê. Çınai rê? Kreuzberg de en jede kamıci mıletı weşiya xo rameno! Tırki, Kurmanci, Zazai, Arabi? İsonê ke Zazaistan ra amê yitika cawo de gıran cenê, Qolo vıren, zerzelê gımgımi (1966) ra tepia welatê zazaistani ra goç ker-do amê suka Berlin'i. Ni isonu uwo - nawo têarede nisenê ro. Zaza ê xınışi, mamekiye, erzıngani, xarpêrdi, çewlıgi zevna.
Kreuzberg bio taxa de Multu Kulturel'ê mıletu, Hetê weşiyena taxe ra Kreuzberg en taxa feqıra, tede bêkarı, bêsuxuri zafiyê. Kot ke feqireni zafa uza de sosyalisti ki zafiyê, bêkareni feqireni xode sosyalisteni muhaleteni ana. Vezire belediye her dolme de çepcura (PDS - GRÜNE) vejino. Zazaura ki zu vekile mıleti vejiya Özcan Mutlu. Zazaunê Axdax ra(kelkit) wo. Zaf isono de Kamılo, phoştkar haskerdoxo.
U-Bahn'a Kottbusertor ra ke vejiya serr duste to qewa "öz Galata" cor de ison de niadana, camra nusno çay-qewa - billardo- konken. Na qewa tarre sero wa. Bınê tarre ra aravei, isoni vêrênê ra Hetê çêpte ke çêkıtavu esto na me "Gök kuşağı" miya Asmeni. Hetê raste kıtavxane ( kütüphane) esto, çêver ra eve zanê tırk u almani nusto, Na raê sero naver u bover ra dukani, werdxanei, werdxane kozıki ( Imbiss), qewai dukanê muzıki estê. Zu ki zaf entersan çiyê esto dêsê nazai şiye ro dêsunê suka Mamekiya '80'ine ra aveye. Çıke, desura afışi rafişteyê, nustışe sloganu, resmi... Pêro komelê çepcu u qomu naza ro. Anadoluye de çıxa ke qomi, partiyê çepcu estê yê pêrune tı-ka komele xo esto. Teyna yê sarê anadoliye nê, yê pêro diyaxdaru tıka komele xo estê. Yê Zazau, Cemaatê Desımi ki yitıka ro. Yorum Kültür Mer - kezi, Türk merkezi, Yüz çiçek kültür merkeziOmeyra ( E.P) kültür Merkezi...... AABF- Cemevi u tıka Zaf Cami ki estê. Çond reê ke verê qewa Öz Galatayi ra raveri, Mamekiye de "Köylü Kırathanesi" Qıratxane dewuzu yenara mı viri. Mamekiye de verê qewa köylü de ma niştenê ro verva tiji hem çay fırrkerdenê, hem ki misorê politika kerdenê. Çardaxa qewa "özgalata" de ki her dolmede zazaê mameki-ye, gımgımi tiji vera roniştiyê hem cay sımenê hem ki corde isonu de niadane. Hetê çepte ki qurri xo oznenê ra dêsê verê qewa "Koti", mıleto ke yeno sono ine de niadanê eve çımonê thalu, saêke çiyê kenê sayê hama eve xoki nêzanenê ke çıko? Dukanunê kreuzbergi % 60 yê diaxdarunê. Zazai, Khurrmanci, Tırki kot nisenê ro ronise her roze ke nêbo dı- dı rozê de reê yenê Kreuzberg. Na isonu xesreta anadoliye itika viarnenê ra. Her heştı roza semiye peroz ra tepia raste U-bahnê sero cepci yenê pêser ya çiyê protesto kenê, ya xonça nane ro, ya ki miting kenê. Anadolie de çiçi mesela ke bıbo desınde kreuzberg de heşino pê. Çepçiyê Tırkunê kreuzberg ze dıme heri, ne bene derg, neki benê kılm. 25 seriyo isonunê qomu sılasnen. 25 serra ave 10, 15 isoni bi ewro anciya des , des u phonc isnoniye. Rozê ez, hermeta mı u embiryanê ma uza ra vêrema ra some veyvê zazaune erzıngani, cepci U-Bahne sero biyê top hem zırçenê sloğan erzene, hem ki belebuke ağme kenê. Tainê ki raa aravu kerda tomer pankarte kerda ra. İ rozu de ki Anadolie de hepısxanu de vaê zulme Tırki amenê. Na çepci ki hepısxanunê jê F' i protesto kenê. Mı zu belebuke( Bildiri) gurete, made xuya, vırende bınê belebuke de niadame ala kamij qomi nusta. Mı dikê bınde name ses qomunê tırki esto, hama isonê ke biyê top pero piya ke bımorê vişt mordem çino.
Berlin'de her serre 1. Gulane dı cau de sabena, zu caê demokratune qertebozu, zu ki caê cepcu, sosyalistu, berdustu. Leyê demokratê qertebozude sendika karkeru u partiyê Tırku ki ca cenê, sosyalistê ke devrim ra vaz biyê ki vırende leyê qertebozu de sonê, ura dıme ki yenê sakerdena dıdı'ine kreuzberg. Yew gulana kreuzberg ra vanê zu gulana revılosyone. A serre ez ki şine yew gulana qertebozu, mı meraq kerdene ala sekenê. Şine ke zu albazê mıno şevaji ki wertê qome ekim de sono. Ez şine lewe mı xal- xatır perskerd. Mı niada ke Bava Asmen ki ame leê ma, eke o ki embaze şevaji sılasneno. Ma tene şime, bava Asmen nat u dota niada, cera ra xo dıma niada meger ke şefê cepcu isonu morenê ala biyê kêm yaki biye jede, ze miyune paiji. Bava Asmen cera ra embaze mınê şevaji ra va ke: Aziz'em lesa mı derga mı dı mordemi bımorê. Wais gına mıro. Mı mesele na bava Asmeni nusti vi. Rast ke dı metrei ra derg lesa xo esta. Şefe cepcu isonunê xo morenê, cırê wair vejinê, nêverdane ke şerê werte komelunê binu. İson çütir ke malê xorê wair vejino heni. Tae ki yenê werte isonune diaxdaru de pankartunê xo kenê ra dıma ki fotrafu oncenê danê qazatunê xo, binde ki nusnene ke ma Berlin de honde isoni ard têare( Zumin xapnenê).Sakerdene u şiayêna demokrat u qertebozu ke qediya nafa ki çêpciye qefeliayi sonê 1 Gulana Kreuzbergi.
Rastê oranien de yenê têlewe destmalunê suru kenê ra, pankardtunê sloğanu, eve megafonu ki propağanda kenê, Faşizm bımıro, sosyalizm paydar bo. Her serre 1 Gulana Sure de cepci, sosyalisti, anarşisti, soyteri, berdusti, otonomici Kreuzberg de yenê têlewe. Şiyaêne zere taxa ( Kaza) Kreuzberg ra tever nêbena cadura, dı- hire rau ra cerexinê tene qefelinê cünê Marianen de linge sanenê erd. Sıfre kenê ra, gost pozenê, kenê sojqarme, serçêle, hem wenê hem rosenê. Tij vera meredinê ra biru kenê xo serde. Bımbarek ke şi diar, endi gıra gıra urzenê ra payi. Lêl ke kot kêmeru kenê top. Eke tene bi tari ki cenê polesu ra, polese almani xora mane wo provaqasyon keno ke axme kero. Ni ki benê sevev. Poleşi kunê wertê mıleti nata- bota rapaçi kenê. Otonomici u anarşişti ve polisu ra zumin sanenê kêmeru ver, aravu vêsnenê, dukanunê devlete vesnenê. Gegane ki kunera zumini. A serrê ez 1. Gualna Kreuzberg de fotrafu oncen, xafılde partizancu ve bolşevik partizancu ra guret zumin ra leê mıde ki zu olvez este korkes ( Dewa Desımiya) ra wo, Berlin de tortoreni waneno. Zumin sana kemer u kucu ver sare-bojiye zumin sıkıtı, mı vake " Hawal, hawa, hawal..... .......( Zazau de kutıku ke zumin guret vanê hawal hawal hawal....) meger ke werte ra zu zonê zazaki zoneno cera ra mı çimi kerd gırşi vake : sen de diyorsun ulan.... mı vake: tora nêvan, tora nêvan. Tortor herediya mıra vake. To zonena ke domanê zazau zafı wertê partizancu derê. bela cena sarê xo ser, na rozunê nia nenu de çımê ninê kor, famê nine tomero, aqılê nine sısto. Emser zu gulane de ancia tertele bi, otonomi, anarşisti, çepçi poleşi sana kêmer u kuçu ver, PKK cu ki guret ve ra qome rızgari ra. Nat dota isonu kot werte nêverda pırodê. Hen nêbienê Rızgarici kıstenê.
Bonê veyvu zafı kreuzberg de rê. Ma sewe lete de veyve ra vejayme some U-Bahne, roza bine 1. Gulana. mı niada yew mordem uza kışta de vıneto nata- bota niadano. Mı rınd tey niada ke nu Kazımê mawo(Zazaê desımio). Mı domanu ra va ke: ala helmê vınde ez xal-xatıre na albaji perskerine yen. Şine leê Kazımi. Xal - xatir perskerd. Cıra veke: Nê Kazım çıko na sate de to naza zıqbia vineta, xera? Kazım vake: "Usxan, albazunê ma newe afışê zu Gulane fiştera dêsu, na Mao-ciyê namusuji yenê cıra kenê, yaki afişunê xo sero finê ra. Ez ki inê verde noveti cen. Ez xo xorê huyine..... Albaji va ke: ewro sersera merdena Karl Liepknecht, Klara Zetkini anêra xo viri hay de ma ki şime. Ma piya şime. Vırende miting kerd dıma ra ki somê mezelu. Mı niada ke Bava Asmen dota ame. Ez Zonen ke zaf hazir cevabo qesu saneno ma. Ame leê ma mıra vake : Sıma tıka sekenê. Mı vake : Piro, ma ma u pi, Kalık u bavıkê xo caverdê ameyme kalık u bavıkê sarre berveme. Bava Asmen vake: kam ke sarrê berveno, çımunê xora beno.
