Jannum
From Wikipedy
Jannum is in plak yn de gemeente Ferwerderadiel. It hat no sa'n 65 ynwenners. It hawwe der mear west, mar ek minder. Van der Aa neamt 100 ynwenners. In ieu earder, by de folkstelling fan 1744, wienen dat 44.
Ynhâld |
[bewurkje seksje] Skiednis
[bewurkje seksje] Kleaster
Der wurdt tocht dat Jannum sûnt de 13de ieu bewenne west hat. It kleaster Klaarkamp hie yn it doarp in protte yn 'e molke te krommeljen. Mar fanwegen de bêste grûn hienen ek oare pommeranten yn Dantumadiel grûn yn Jannum, dy't se djoer ferhieren koenen. Sa is Jannum, al lei it benoarden de Dokkumer Ie, in part fan Dantumadiel wurden.
De pastoar waard troch Klaarkamp beneamd, mar yn Jannum wie gjin úthôf fan Klaarkamp. Nei de Reformaasje waard Jannum mei Burdaard kombinearre.
[bewurkje seksje] Alde ferbinings
Jannum wie ek wichtich yn de ferbining tusken Ljouwert, Ferwert en Dokkum. De rydwei tusken dy plakken rûn oer Jannum. Troch de Jannumer Feart, in sydfeart fan de Ie, setten ek skippers harren dêr ta wenjen.
[bewurkje seksje] Ferwerderadiel
Jannum wie sa in part fan Dantumadiel, mar waard oer lân hielendal troch Ferwerderadiel omsletten. De winkelju kamen út Reitsum en Ginnum. By de grinswiziging yn 1984 waard Jannum in part fan Ferwerderadiel. Om it doarp libben te hâlden waard dan ek oansluting fûn by de Flieterpen. Jannum hat fanwege de bysûndere bebouwing dan ek de status fan beskerme doarpsgesicht krige.
[bewurkje seksje] De tsjerke
De romaanskgoatyske tsjerke fan Jannum is om 1300 hinne boud, mar it âldste part, it koar, is fan likernôch 1200. De tsjerke bestie út twa parten. It iene part wie foar de lekenbroders fan it kleaster en it oare part fan de geastliken. Yn de twadde helte fan de 16e ieu is it nedige feroare.
[bewurkje seksje] Restauraasje
De tsjerke rekke sûnt dy tiid hieltyd mear ferwaarloaze. Dêrom waard der tusken 1942 en 1944 in restauraasje útfierd ûnder lieding fan de arsjitekt J.J.M. Vegter. Dit wie ek om boufakkers út Dútslân te hâlden. De wichtichste feroaring dy't Vegter oanbrocht hat, wie it oanbringen fan in hingjende klokkestoel oan de westkant. Hjir hinget no de klok út 1489. Fierders hat er besocht de tsjerke wer werom te bringen nei de Midsieuwske foarm.
[bewurkje seksje] Museum
Doe't de restauraasje klear wie moast de tsjerke in bestimming hawwe. Dy kaam yn 1947 doe't it Frysk Museum dêr in úthôf stifte. Jannum krige sa syn tsjerkemuseum. Dit waard de op ien nei grutste kolleksje fan sarkofagen, deksels en stiennen kisten. De âldsten stamme út de 12ste ieu. Ek oare tsjerklike stikken út de kolleksje hawwe yn Jannum in plak krige.
Letter hat it Fries Museum de úthoven ôfstjitten. Yn Ferwerderadiel waard doe de Stifting Monuminten Ferwerdadiel oprjochte. Dizze hat tsjerke en museum ûnder syn hoede nommen. De tsjerke dy't altyd noch eigendom wie fan Herfoarme Gemeente Burdaard/Jannum, is ek oan de stichting ferkocht. De Stichting is no dwaande mei de foarberieding fan de needsakelike restauraasje.
[bewurkje seksje] Diakonijwenten
By tsjerke steane trije diakonijwenten út de 17de ieu. Dizze binne no restaurearre en ynrjochte as fjouwer fakânsjewenten foar lju dy't de lannelike rêst sykje.
