Cill Dhéagláin
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
| Cill Dhéagláin | |
|---|---|
| Learscáil | |
  |
|
| Daonra an bhaile: | 6,362 (2002) |
| Daonra thuathúil: | (2002) |
| Airde: | 72 m |
| Contae: | Contae na Mí |
| Cúige: | Laighin |
Is baile measartha mór é Cill Dheagláin i gContae na Mí in Éireann thart ar 15km o Baile Átha Cliath ar an mbothar N2. Tá an báile seo lán le stáir mar is gnáth timpeall na tíre. Sa lá atá inniú ann tá aisne go léoir ann, gaelscoil, agus dhá scoil náisiúnta, le méanscoil freisin. Tá linn snámh, foignmeamh le haghaidh glacaíocht, ionad phobail agus a thuille níos mó.
[athraigh] Stáir
Tágann an ainm ó Eaglais Naomh Déagláin, ach níl an séipéal ansin inniú, tagann an ainm Béarla (Ashbourne) níos nua aimsireach. Cheannaigh Frederich Bourne (tá bóithre sa Bhaile ainmithe ina dhiadh) talamh timpeall háite nuair a chuala sé go raibh bothair a thógaint amuigh faoin dtúath comh fada le Baile Shláine. Bhí sé ag iarradh na boithre a chuir faoi dola agus airgead a dhéanamh as. Thóg sé an Óstán Cill Dhéagláin do paisinéirí a thaisteal trid an bhaile.
Ach roimhe sin, bhí caisléan a thóg Oilibhéar Cromail agus chónaigh a mhac William ann. Níl an caisleain le feiceáil inniú, de bhar easpa aire dó. Tá reilig in deisceart an baile a bhí togtha sna meanaoiseann, do bhí séipéail beag ann fresin ach níl ach ballaí fagtha. Rud an stairiú faoin áit ná séadchomhartha an Éirí Amach na Cásca 1916. Tháinig Tomás Ághas múinteoir agus náisiúnaigh, agus ceannaire san Éirí amach, síos ó thuaidh agus troid sé cath i Cill dhéagláin, an t-aon troid le labhair faoi lasmuigh de Báile Átha Cliath. (bhreannaigh ar Na hImeachtaí taobh amuigh de Bhaile Átha Cliath sa leathanach ar Éirí Amach na Cásca). Tá líne ó dán tomás ann ("let me carry your cross for Ireland") ar an pláigh. Ar an séadchomhartha tá pictiúr de tomás ar taobh amhain agus Íosa Chríost ar an ntaobh eile. Go áitiúil glaotar an Croiss Ráth air.
[athraigh] Rudaí eile
Bhí daonra ar an mbáile 6,362 i 2002,sin ardú 27% don daonra do 1996, cuirenn é sin cill dheagláin in san dara baile is mó i gcontae an mhí tar eis an Uaimh agus an baile is mó i oirthear an Mhí.Anois Tá an daonra thart ar 7,237 agus feiceann se go bhfuil an daonra chun ardú go dtí 15,000 i 2012. Is báile tabhachtach é don contae agus na bailte beaga timpeall air. Tá alán áiseanna, siopaí, ionad phiobail, leabharlann mór agus níos mó. rud olc faoi seo ná an méid trácht timpeall an baile, ach ar deireadh tá motorbhealach nua tógtha gan dolaí freisin.
[athraigh] Córas iopair poiblí
Freastlaíonn Bus Éireann Cill Dheagláin go Baile Átha Cliath gach 20 nóiméad. Tá serbhís don mbus báile átha cliath freisin ach níl sé ach amháin san oíche ag tosú ag 11:30pm
