Interlingue
De Wikipedia, le encyclopedia libere
Interlingue, tamben cognoscite como Occidental, es un lingua auxiliar international de typo semi-naturalistic publicate primarimente in 1922 per Edgar von Wahl.
Sub le codice ie, Interlingue es un del cinque linguas auxiliar international, con Interlingua (ia), Esperanto (eo), Ido (io) e Volapük (vo), includite in le standard ISO 639 basic (de duo litteras, il ha anque un abbreviation de tres litteras).
Tabula de contento |
[modificar] Origine del nomine de Interlingue
A su publication original in 1922, le lingua esseva nominate Occidental, ma in 1949, le vice-presidente del Occidental-Union Ric Berger convinceva le Union a cambiar le nomine a Interlingue pro ration de objectiones politic contra le nomine veniente ab Europa oriental. In addition ille sperava que le lingua poterea al fin fusionar se con le Interlingua de IALA que a ille tempore esseva ancora in disveloppamento. Clarmente isto non ha evenite; plus tosto le cambiamento facilitava le transition del parlantes de Occidental al Interlingua de IALA.
[modificar] Opiniones super Interlingue
[modificar] Alexander Gode
A prime vista Occidental, postea appellate Interlingue, es multo similar a Interlingua. In illo on recognosce le vocabulario international a grande mesura. Regrettabilemente su autor, Edgar de Wahl, non toto se disintricava de certe principios dominante durante le pasate decennios in le campo del construite linguas auxiliar. In Occidental on observa tractos que rememora al regularismo de Esperanto e Ido e al simplice conception de internationalitate de istos e Novial. Isto on vide in le duplication de qualque suffixos (-age/-agie, -ario/-arium, -ería/-eríe, -essa/-esse, -it /-it), e le introduction de finales distinctive pro le substantivos (-e) e le adjectivos (-i) pro responder a un exigentia de monosemia. Multe parolas esseva prendite extra le latinitate europee ab germano, anglese e svedese. On ha laudate Occidental pro su famose regula de Wahl. Sed non es iste ingeniose regula un tentativa de incorporar un grande serie de derivationes verbal in un simplification, requirite pro satisfacer al desiro axiomatic a combinar regularitate absolute con un maximo de internationalitate? Le internationalitate debeva ceder al regularismo.
[modificar] Ingvar Stenström
Occidental (post 1949 nominate Interlingue) esseva ante Interlingua le melior utilisation del vocabulario international de facto existente como lingua auxiliar. Mi prime contacto con Occidental via Cosmoglotta inspirava in me un ira contra le propagandistas esperantistic a causa de lor horrificante e grotesc misrepresentation de ille lingua. Certe cosas me choccava: strax, flicca, til, sed in le grande lineas illo esseva un revelation a me. Sed adherer a illo? No. Nulle litteratura, nulle cursos, congressos, o "coidealistas" a contactar. Le fiasco de ille bon solution se trova sur le plano promotional: le ex-volapükistas, ex-esperantistas e ex-idistas continuava a discuter in lor Turre de Ebore. Poc e povre manuales e dictionarios restringeva efficacemente le circulos de homines que haberea volite studiar e usar lo. Un certe "attitude de Couturat" remaneva. De Wahl, linguista genial, pareva in su scriptos esser un poco orgoliose e non multo democratic. Le cognite interlinguistico Erik Berggren, Svedia, qui ha incontrate de Wahl personalmente, ha un toto altere impression de ille, sed ille certo non inspirava le sympathia a su personalitate como lo face Dr. Zamenhof quasi universalmente. Appellar a su adjuta le emotiones e le sentimentos semblava tanto lontan de Occidental como de Ido durante su prime periodo. Isto es secundo mi conviction – post haber studiate ben le historia del linguas universal, un error grave. Le transition en bloc del occidentalistas a Interlingua haberea essite un passo natural. Nos les saluta un post le altere ancora hodie cordialmente benvenite. Imagina a vos qual experientias utilissime illes pote apportar – e al mesme tempore influentiar Interlingua per lo que esseva bon in Occidental – "regularitate quando possibile"!
Origine: Discurso al Conferentia International de Interlingua, Nederland 1989, imprimite in Interlinguistica e Interlingua: Que pote nos apprender ab le alteres e ab lor experientias de un seculo? p. 39-40, per Ingvar Stenström. Redigite pro orthographia e abbreviationes.
[modificar] Specimines
[modificar] Patre nor
Patre nor, qui es in li cieles. Mey tui nómine esser sanctificat, mey tui regnia venir. Mey tui vole esser fat qualmen in li cieles talmen anc sur li terre. Da nos hodie nor pan omnidial, e pardona nor débites, qualmen anc noi pardona nor debitores. E ne inducte nos in tentation, ma libera nos de lu mal.
[modificar] Voltaire
In su "Histoire d'un bon brahmin" Voltaire narra li vicissitúdines de un old sagi brahmane qui cadet in desesperantie, constatante que su long-annual studies hat finalmen ductet le a nequó. Plu il profundat se in li cosas, plu il sentit acrescer li póndere de su ignorantie. Su deve esset inseniar li altres, ma on posit le questiones a queles il self ne savet dar un just response. Omni to rendit le profundmen infelici.
[modificar] Occidental
Mi constata ancor un vez, que Occidental es un lingue occidental, e pro to usar anc un occidental historic heredat transcription, e li usationes del Arab Japanes etc, por nos ne es obligativ.
E. Von WAHL in Kosmoglott. Origine: DELPHOS: The future of International Language, by E. Sylvia Pankhurst, London.
[modificar] Erra
It es un erra creder que li multitá de systemas ha impedit li solution del problema.
Origine: "Samples of Constructed Languages", One Language for the World, Mario Pei. 1958.
[modificar] Visita de un amíco
Li 2 may noi havet li plesura del visita de Dr. F. Schmolinsky, ex Germania, con su marita. Du semanes antey nor excellent propagandist, sr. Lienhard de Zurich, passat che nos pos un viage a Munchen. Ex li raportes de nor visitatores noi aprendet con joya que hay un renascentie interlinguistic in Germania. Noi posse expectar tre bon resultates in ti land por li proxim tempor.
Origine: Pei, 1958 (como un exemplo de "Cosmoglotta").
[modificar] Conosset sur li tot terra
Interlingue, li modern lingue international, es basat sur li vocabules international, conosset sur li tot terra. Su pronunciation es natural, su grammatic es simplic e regular.
[modificar] Ligamines
- Interlingue Union
- Grammatica de Interlingue in Interlingue (ab le sito de Sergei Belitzky)
