Candhi Prambanan

Saka Wikipédia, Ènsiklopédhi Bébas ing basa Jawa / Saking Wikipédia, Bauwarna Mardika mawi basa Jawi

Candhi Prambanan

Prambanan iku kompleks candhi Hindu sing gedhe dhewe ing Indonesia, ing pulo Jawa, kurang luwih 20 km wetan Yogyakarta, 40 km kulon Surakarta lan 120 km kidul Semarang, persis ing wates antara provinsi Jawa Tengah lan Daerah Istimewa Yogyakarta. Candhi Prambanan enggone ana ing desa Prambanan sing tlatahe dibagi antara kabupaten Sleman lan Klaten.

Candhi ini dibangun ing sawetaraning taun 850 Masehi dening salah siji priyayi iki: Rakai Pikatan, ratu wangsa Mataram I sing kaping loro utawa Dyah Balitung, samangsane wangsa Sanjaya. Nanging ora suwe sawuse candhi iki binangun, banjur ditinggalake lan wiwit rusak.

Renovasi candhi iki diwiwiti ing taun 1918, lan snganti seprene during bubar. Gedhong utama lagi dibubarake ing taun 1953. Akeh baeyan candhi sing direnovasi nganggo watu anyar amarga watu-watu sing asli wis dicolong utawa dienggo ing panggonan liya. Sawijining candhi mung bakal dipugar yen minimal 75% watu asline isih ana. Amarga kuwi, akeh candhi-candhi cilik sing ora dibangun maneh lan mung katon landhesan pondasine wae.

Saiki candhi iki sawijining situs warisan dunya sing kareksa dening UNESCO wiwit taun 1991. Tegese antara liya, kompleks iki kareksa lan ndhuwe status astamiwa. Conthone yen ing mangsane perang, ora oleh dicedhaki wong-wong sing ayuda.

Candhi Prambanan iku candhi Hindhu sing gedhe dhewe ing Asia Kidul-Wetan, dhuwure gedhong utama iku 47 meter.

Kompleks candhi iki tinata saka 8 candhi utama lan luwih saka 250 candhi cilik.

Telung candhi utama diarani Trisakti lan disajekake ing sang hyang Trimurti: Bathara Siwa sang Pangrusak, Bathara Wisnu sang Pemelihara lan Bathara Brahma sang Pancipta.

Reca Bathara Gana (Ganesa) ing Prambanan

Candhi Siwa ing tengah-tengah, isine patang kamar, sakamar ing saben arah mata angin. Sawetara iku sing pratama amopt sawijiing reca Bathara Siwa sing dhuwure ana telung meter, telu liyane isine reca-reca sing ukurane luwih cilik, yaiku reca Durga, sakti utawa garwa Bathara Siwa, Agastya, gurune, lan Ganesa, putrane.

Reca Durga uga diarani Rara utawa Lara Jongrang (rara langsing) karo pendhunung sing papan kono.

Rong candhi liyane diaturake ing hyang Bathara Wisnu, sing madhep lor lan sijine diaturake ing hyang Bathara Brahma, sing madhep kidul. Saliyane iku ana pirang-pirang candhi cilik liyane sing diaturake ing sang lembu Nandini, wahana Bathara Siwa, sang Angsa (banyak), wahana Bathara Brahma, lan sang Garudha, wahana Bathara Wisnu.

Terus relief ing saubenging rong puluh pinggiran candhi nggambarake wiracarita Ramayana. Versi sing digambarake ing kene abeda karo versi Kakawin Ramayana Jawa Kuna, anging memper crita Ramayana sing diturunake liwat tradhisi oral.