Kendhang

Saka Wikipédia, Ènsiklopédhi Bébas ing basa Jawa / Saking Wikipédia, Bauwarna Mardika mawi basa Jawi

Kendhang

Kendhang iku salahsijining piranti gamelan Jawa sing ditabuh nganggo kombinasi antara tlapakan karo driji, dadi ora nganggo tabuh. Ing musik modern, piranti iki digolongake piranti perkusi. Kendhang diso'ake neng wadah penyangga saka kayu sing wujude memper huruf Y.

[sunting] Wujud

Wujude méh silinder, simetris, ing salah siji sisih radha gedhe dibanding sisih lawane. Bageyan sing luwih gedhe umume disoake ing sisih kanan penabuh. Kendhang iki ukurane luwih cilik dibanding bedhug.

[sunting] Jinis

Ana 4 jinis kendhang sing umum dienggo neng gamelan yaiku: (urutan saka sing paling gedhe ukurane)

Kendhang gendhing utawa kendhang ageng, nduwe nada swara paling cendhek
Kendhang wayangan
Kendhang batangan utawa ciblon
Kendhang ketipung, nduwe nada swara paling dhuwur

[sunting] Fungsi

Piranti gamelan iki fungsine kanggo ngatur irama utamane yen arep ngowahi irama uga kanggo ngatur tempo musik ben ajeg. Kendhang uga kadhang kanggo tandha babak-babak ing reroncèn musik gamelan lan ing pérangan akhir/penutup swara suwukan.

[sunting] Jinis swara lan cara nabuh

Akeh jinis swara sing isa dikasilake saka piranti kendhang iki yaiku antarane:

Dlong: swara iki metu saka tengah bageyan kendhang sing gedhe (kejaba kendhang ketipung), ditabuh nganggo kabeh driji lan sebageyan tlapakan sing langsung diculake. Swara iki nduwe nada paling cendhek.
Dhah: swara iki metu saka sisi utawa pinggir bageyan kendhang sing gedhe (kejaba kendhang ketipung), ditabuh nganggo kabeh driji lan sebageyan tlapakan tangan sing langsung diculake.
Thung: swara iki metu saka tengah bageyan kendhang sing gedhe, ditabuh nganggo jari sing langsung diculake. Yen ing kendhang ketipung, swara iki metu saka bageyan kendhang sing gedhe ning ditabuh nganggo jempol utawa driji panuding sing langsung diculake.
Ket: swara iki metu saka perangan tengah kendhang sing gedhe, ditabuh nganggo pucuk driji utamane pucuk driji panuding, driji panunggul karo driji manis lan ora langsung diculake (tetep nempel) utawa nutup.
Tong: swara iki metu saka sisi utawa pinggir bageyan kendhang sing cilik, ditabuh nganggo pucuk driji panunggul lan driji manis lan langsung diculake.
Tak: swara iki metu saka bageyan kendhang sing cilik, ditabuh nganggo kabeh driji lan sebageyan tlapakan tangan lan ora diculake utawa tetep nempel, dene tlapakan tangan tengen nempel ing bageyan kendhang sing gedhe. Swara iki nduwe nada paling dhuwur.

[sunting] Notasi

Notasi swara kendhang sing umum dienggo yaiku:

Swara dlong diwakili simbol D
Swara dhah diwakili simbol b
Swara thung diwakili simbol p
Swara ket diwakili simbol k
Swara tong diwakili simbol o
Sewra tak diwakili simbol t

Piranti gamelan Jawa
Gongan: Gong (Ageng \| Suwuk) \| Kempyang \| Kethuk \| Kempul \| Kenong Balungan: Saron (Peking \| Barung \| Demung) \| Slenthem \| Slentho Panerusan: Bonang (Barung \| Panerus \| Panembung) \| Gendèr (Barung \| Panerus \| Panembung) \| Gambang \| Siter \| Celempung \| Suling \| Rebab Kendhang: (Gendhing \| Batangan \| Wayangan \| Ketipung) \| Bedhug Liyane: Kecer \| Kepyak \| Kemanak \| Keplok \| Senggakan \| Alok \| Gerong \| Sindhen

Piranti gamelan Jawa