Colombia
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Mestreechs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
| Colombia | |
 |
 |
 |
|
| Officieel taol | Spaons |
| Hoofstad | Bogotá |
| Staotsvörm | Rippebliek |
| Staotshoof | Álvaro Uribe Vélez (sins 2002) |
| Groondgebeed % water |
1.138.910 km² 8,8% |
| Inwuners | 44,5 miljoem |
| Munt | Colombiaonse peso (COP) |
| Tiedzaone | UTC -5 |
| Nationale fiesdaag | 20 juli |
| Volkshymne | Oh gloria inmarcesible! |
| Landcode | COL |
| TLD | .co |
| Tillefoon | +57 |
Colombia (officieel República de Colombia, 'nen inkele kier wel Columbia geneump) is e land in 't noordweste vaan Zuid-Amerika, te weste aon de Groete Oceaan, te noorde aon de Caribische Zie gelege. 't Grens aon Panama, Venezuela, Braziel, Peru en Equador. Hoofstad is Bogotá, ander groete stei zien Medellín, Cali en Carthagena. In 't weste vaan 't land ligke de noordelikste oetluipers vaan 't Andes-gebirgde; in 't ooste ligk nog väöl tropisch regewoud; dit gebeed is de boveloup vaan o.m. de Amazone en de Orinoco.
[bewirk] Administratief indeiling
Colombia is in 32 departeminte verdeild. De hoofstad Bogotá heet 'n eige distrik.
|
|
|
17. Huila |
[bewirk] Demografie
De bevolking, die ziech veural in 't weste vaan 't land concentreert, besteit veur 60% oet Mestieze. Ander grope zien de blanke, de negers, de creole en de Indiane; veural in 't ooste vaan 't land zien die dominant. De euverweldegende mierderheid vaan de bevolking is Spaonstaoleg; daoneve besteit 't Palenquero, 'n creooltaol gebaseerd op 't Spaons, en e gans scala vaan stammetaole. Die in 't weste zien dèks al oetgestorve of bekaans oetgestorve; in 't ooste zien ze levender. 't Quechua is allein in 't uterste zuie mèt 5000 sprekers vertegewäördeg en verdwijnt snel; väöl belangrieker zien 't Quaiquer, 't Embera, Páez en 't Wayuu. 'n Aontal Zigeunders hèlt nog vas aon 't Vlax-Romani. Zeker negeteg percint vaan de bevolking is katholiek; de res weurt opgemaak door versjèllende saorte protestantisme, joededom en islam.
[bewirk] Historie
Archeologische reste goon trök tot 1450 v.Chr. De aw culture vaan Colombia waore georganiseerd in zoegenaomde cacicazgo's, gelaogde machsstructure. In 1500 zeilde de Spaanjerds veur oonder leiing vaan Rodrigo de Bastidas veur 't iers laanks de noordkös vaan 't land; in 1502 volgde Christophorus Columbus, nao wee 't land verneump is. De neerzètting Santa María la Antigua del Darién in 't tegewäördeg departemint Chocó, gestiech in 1525, waor de ierste Europese stad op 't Amerikaans continent. In de naovolgende jaore en iewe zouw 't Spaons gezag ziech wijer nao 't zuie oetbreie, tot de vrijheidsbeweging in 't begin vaan de negentiende iew dao 'n ind aon maakde. Vaan 1810 tot 1819 woort, oonder leiing vaan Simón Bolívar, 'ne vrijheidsoorlog gevochte dee indegde in de creatie vaan de Repubiek Gran Colombia, die neve 't huieg Colombia ouch Panama, Venezuela en Ecuador umvatde. In 1830 veel de unie oeterein en verklaorde Ecuador en Venezuela ziech oonaofhenkelik. 't Land neumde ziech tot 1886 Nui Granada. In 1903 woort door interferentie vaan de Vereinegde Staote 't departemint Panama 'n oonaofhenkelik land; de VS hadde sterk in 't Panamakanaal geïnvesteerd en wouwe Panama es satellietstaot gebruke. In de late jaore veerteg en vreug jaore viefteg voont e serie gewelddaodege conflicte plaots. 't Land sjógkelde laank tösse dictatuur en democratie. Sins jaore veure communistische rebelle, vereineg in de FARC, 'n guerilla vaanoet de oerbos in 't ooste vaan 't land. Oontveuringe zien aon de orde vaan d'n daag.
| Len in Zuud-Amerika |
|---|
| Argentinië | Bolivia | Braziel | Chili | Colombia | Equador | Guyana | Paraguay | Suriname | Uruguay | Venezuela |
| Aafhenkelike gebejer: Falkland-Eilen | Frans Guyana |
