ဗမာန္ဟင့္ မ္ရန္မာ ဝောဟာရမ္ယားအား ရ္ဟင္းလင္း ္ရပသခ္ရင္း
From Wikipedia
Contents |
[edit] ဗမာန္ဟင့္ မ္ရန္မာ ဝောဟာရမ္ယားအား ရ္ဟင္းလင္း ္ရပသခ္ရင္း
အဂၤလိပ္ဘာသာဖ္ရင့္ ဘားမားကုိ မ္ရန္မာဟု ပေ္ရာင္းလဲရန္ စစ္အစုိးရက ၁၉၈၉ ခုန္ဟစ္တ္ဝင္ ဆုံး ္ရဖတ္ခဲ့ခ္ရင္းသည္ အင္ရင္းပ္ဝားစရာ ဖ္ရစ္ခဲ့သည္။ အောက္ပာ အသေးစိတ္ရ္ဟင္းလင္းခ္ယက္သည္ အဂၤလိပ္ဘာသာန္ဟင့္ မ္ရန္မာဘာသာတုိ့တ္ဝင္ ဤဗမာန္ဟင့္ မ္ရန္မာအမည္နာမမ္ယား သုံးစဲ္ဝက္ရပုံကုိ ရ္ဟင္းထား ္ရခင္း ္ရဖစ္သည္။
[edit] မ္ရန္မာနာမည္မ္ယား
မ္ရန္မာစကားတ္ဝင္ နုိင္ငံဖ္ရစ္သော ဘားမား/ ္ရမန္မာကုိ မ္ရန္မာ သုိ့မဟုတ္ ဗမာပ္ရည္ဟု ခော္ ေ ဝာ္သည္။ မ္ရန္မာသည္ စာအရ ရေးသား ေခာ္ဆုိရာတ္ဝင္ သုံး္ရပီး ဗမာကုိမူ စကား ေပ္ရာ၊ အရပ္သုံးစကားတ္ဝင္ အသုံး ္ရပုသည္။ မ္ရန္မာစကားသည္ အခ္ရား ေသာ အရေ္ဟ. ေတာင္အာရ္ဟ ဘာသာစကားမ္ယား၊ ဥပမာ ဂ္ယာဗားက္ယ္ဝြန္းဘာသာစကားကဲ့သုိ့ ဝောဟာရနိမ့္မ္ရင့္စဥ္မ္ယားစ္ဝာ ပာရ္ဟိသည္။ စာစကားန္ဟင့္ အရပ္သုံးစကားတုိ့တ္ဝင္ မ္ယားစ္ဝာခ္ရားနားတတ္က္ရသည္။ အရပ္သုံးစကားအရ ဗမာဟူသော စကားရပ္သည္ မ္ရန္မာမ္ဟပင္ အရင္းခံလာသည္။ ဤ 'မ' သံကုိ 'ဘ' ဖ္ရင့္ အစားထုိးမ္ဟုမ္ဟာ အရပ္သုံးဗမာစကား တ္ဝင္ အမ္ယားအပ္ရားရ္ဟိ္ရပီး အခ္ရား ေသာစကားလုံးမ္ယား၌လည္း တေ္ဝ.နုိင္သည္။ ဗမာသည္ မ္ရန္မာအား ပေ္ရာင္းလဲအသံထ္ဝက္ရာမ္ဟ ပော္လာသည္ဖ္ရစ္သော္လည္း အသုံးန္ဟစ္ခုလုံးကုိ ရေ္ဟးပဝေသဏီကပင္ သုံးန္ဟုန္းလာခဲ့က္ရ္ရပီ ဖ္ရစ္သည္။
ပထမဦးဆုံး နုိင္ငံ၏ အမည္ကုိ ၁၁ဝ၂ ခုန္ဟစ္ မ္ဝန္ကေ္ယာက္စာတစ္ခ္ယပ္တ္ဝင္ တေ္ဝ. ္ရမင္ရ္ရပီး အမည္ကုိ မီးန္မာဟု စကားလုံး ေပာင္းထားသည္။ မ္ရန္မာ ကေ္ယာက္စာ ၁၁၉ဝ ခုန္ဟစ္က ထ္ဝင္းခဲ့သည့္ မ္ဟတ္တမ္းတ္ဝင္မူ နုိင္ငံအမည္ကုိ မရန္မာဟု အသံထ္ဝက္ရေးထ္ဝင္းခဲ့သည္။ ယနေ့ မ္ရန္မာနုိင္ငံတ္ဝင္ နုိင္ငံအမည္ကုိ မရန္မာဟု ဆက္လက္ရေးသား က္ရသော္လည္း ကာလက္ရာရ္ဟည္သောအခာ မ္ရန္မာစကားအမ္ယားဆုံး အတော္မ္ယားမ္ယားမ္ဟ 'ရ' သံပေ္ယာက္က္ဝယ္သ္ဝား္ရပီး ပေ္ရ ္ရပစ္ သည့္ ' မ္ရ' ဟူသည့္အသံထ္ဝက္န္ဟင့္ အစားထုိးလာက္ရသည္။ စာတ္ဝင္ မ္ရန္မာကုိ မရန္မာဟု ရေးသား ေသာ္လည္း အသံထ္ဝက္တ္ဝင္မူ 'မ္ရန္မာ' ဟု ထ္ဝက္ဆုိ သည္။ တရုတ္တ္ဝင္မူ ပထမဆုံးအက္ရိမ္ အဖ္ရစ္ ၁၂၇၃ ခုန္ဟစ္တ္ဝင္ တေ္ဝ.ရ္ဟိရ္ရပီး မန္ဒာရင္း ္ရဖင့္ မီယန္ဟုရေးသားသည္။ ဟန္တရုတ္မ္ယားန္ဟင့္ အခ္ရား အရေ္ဟ. အာရ္ဟသားမ္ယား ဗီယက္နမ္ကဲ့သုိ့သော လူမ္ယုိးမ္ယားက ယနေ့တုိင္ အသုံး ္ရပုက္ရဆဲဖ္ရစ္သည္။
ဝောဟာရဇာစ္မ္ရစ္ဗေဒအရ မရန္မာ၏အစမ္ဟာ မရ္ဟင္း ေပ။ တရားဝင္ မ္ရန္မာအစုိးရ လက္ခံထားခ္ယက္အရ သက္ကတစာမ္ဟ ဆင္းသက္လာခ္ရင္းဟု ခံယူထား ္ရပီး သက္ကတဗ္ရ ဟ္မာဟူသည့္ ဝောဟာရမ္ဟ ဆင္းသက္သည္ဟု ခံယူထားသည္။ ဗ္ရ ဟ္မာတုိ့၏ ပ္ရည္မ္ဟ ကမ္ဘာဦးလူသားမ္ယား ထ္ဝက္ပော္သည္ဟု မ္ဟတ္ယူက္ရသည္။ ဤအဓိပ္ပာယ္ဖ္ဝင့္ဆုိခ္ယက္မ္ဟာ အိန္ဒိယနုိင္ငံသုိ့ သီဟုိဠ္မ္ဟ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဘုန္း ေတာ္က္ရီးမ္ယားက သယ္ဆောင္လာသည့္ အယူအဆဖ္ရစ္္ရပီး ဤအသုံးအန္ဟုန္းမ္ဟာ ခေတ္မစား ေတာ့ပေ။ ဗမာ/မ္ရန္မာကုိ အိနိ္ဒယနုိင္ငံတ္ဝင္ ဗ္ရ ဟ္မာဒေ့ရ္ဟ္ (ဗ္ရ ဟ္မာ့မေ္ရ) ဟုသိရ္ဟိထား က္ရသည္။ ဘာသာဗေဒပညာရ္ဟင္ အမ္ယားစုမ္ဟာ ဤအယူအဆကုိ င္ရင္းပယ္က္ရသည္။
လ္ဝတ္လပ္ရေး မရမီ ဆယ္စုန္ဟစ္ကေ္ယာ္ကာလမ္ယားက လ္ဝတ္လပ္သောအဖဲ္ဝ.အစည္းမ္ယားက အသစ္ပော္ထ္ဝက္လာသည့္ တုိင္း ္ရပည္အတ္ဝက္ နာမည္ကုိ ရေ္ဝးခ္ယယ္ခဲ့က္ရ ရာ ဗမာတစ္မ္ယုိးတည္းမဟုတ္ဘဲ တုိင္းရင္းသားအမ္ယားစုကုိပာ ခ္ရုံငုံမည့္အမည္ကုိ စဥ္းစား က္ရသည္။ ၁၉၂ဝ ပ္ရည့္န္ဟစ္ ဝန္းက္ယင္က နုိင္ငံအမည္ကုိ မ္ရန္မာဟု ခော္လုိက္ရသည္။ ယင္းနာမည္မ္ဟာ ၁၉ ရာစုန္ဟစ္က ္ရဗိတိသ္ယ္ဟတုိ့ ဖ္ယက္ဆီးလုိက္သော ဗမာတုိ့ မင္း ေနပ္ရည္တော္၏ အမည္နာမ ဖ္ရစ္သောကေ္ရာင့္ ဖ္ရစ္သည္။ ၁၉၃ဝ ပ္ရည့္ဝန္းက္ယင္က လက္ဝဲယိမ္းနုိင္ငံရေးပာတီမ္ယားက ဗမာသည္ မ္ရန္မာထက္ တုိင္းရင္းသားလူမ္ယုိးစုမ္ယားအား ကုိယ္စားပ္ရုသည္ဟု ယူဆက္ရခ္ရင္း ေက္ရာင့္ ဖ္ရစ္သည္။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ္အတ္ဝင္းဂ္ယပန္က္ယူး ေက္ယာ္အစုိးရက နုိင္ငံအမည္အား ဗမာဟုပင္ ခော္ခဲ့သည္။ သုိ့သော္လည္း လ္ဝတ္လပ္ရေးရခ္ယိန္ ၁၉၄၈ ခုန္ဟစ္တ္ဝင္ နုိင္ငံသစ္၏ အမည္ကုိ မ္ရန္မာဟု ရေ္ဝးခ္ယယ္က္ရသည္။ ဤအမည္မ္ဟာ ၁၉၄၈ ခုန္ဟစ္စ၍ ယနေ့တုိင္အသုံး ္ရပုခဲ့သော ဘားမား/ ္ရမန္မာမ္ဟာ တရားဝင္ ရုံးသုံး ္ရဖစ္ခဲ့္ရပီး ဗမာကုိမူ မ္ရန္မာလူမ္ယုိးမ္ယားက အရပ္သုံးစကားအဖ္ရစ္ သုံးစဲ္ဝခ္ရင္း ပ္ရုက္ရသည္။ လ္ဝတ္လပ္ရေးမတုိင္မီက က္ရုံတေ္ဝ.ရ ေသာ အင္ရင္းပ္ဝားမ္ဟုမ္ယား က္ရားထဲက သမုိင္းအထောက္အထားမ္ယားအရ ဗမာန္ဟင့္ မ္ရန္မာဟူသော အသုံးအန္ဟုန္းမ္ယား သည္ (၂ဝ ရာစုခေတ္မတုိင္မီက) ဧရာဝတီမ္ရစ္ဝ္ဟမ္း ေန မ္ရန္မာလူမ္ယုိးမ္ယား တည္ထောင္ခဲ့သည့္ အုပ္ခ္ယုပ္မ္ဟုဒေသမ္ယားကုိသာ ရည္ည္ဝ္ဟန္းထား ္ရခင္း ဖ္ရစ္္ရပီး လက္ရ္ဟိတုိင္းရင္းသားလူနည္းစုမ္ယား မပာဝင္ခေ္ယ။ သမုိင္း ေက္ရာင္းအရ မ္ရန္မာတစ္နုိင္ငံလုံးန္ဟင့္ သက္ဆုိင္သော အမည္နာမ မရ္ဟိခဲ့ခေ္ယ။ လက္ရ္ဟိအနေ အထားတ္ဝင္ ္ရဗိတိသ္ယ္ဟကုိလုိနီအာဏာပုိင္မ္ယားမ္ဟ အစ္ဝန္အဖ္ယား ေ ဒသ (ဗမာစကားမသုံး ေသာ လူမ္ယုိးမ္ယား နေထုိင္ရာဒေသ) မ္ယားကုိ ထည့္သ္ဝင္း္ရပီး ဖန္တီးထား သောနယ္မေ္ရ ္ရဖစ္္ရပီး ရေ္ဟး ေခတ္ဗမာပ္ရည္၏ အစိတ္အပုိင္း မည္သည့္အခာကမ္ယ္ဟ မဖ္ရစ္ခဲ့ဖူး ေခ္ယ။
[edit] အင္ဂၤလိပ္အမည္မ္ယား
လ္ဝတ္လပ္ရေးရခ္ယိန္က အင္ဂၤလိပ္လုိ ရေ္ဝးခ္ယယ္ခဲ့သည့္ အမည္မ္ဟာ ဘားရ္မား ္ရဖစ္သည္။ ဤအမည္မ္ဟာ ၁၉၄၈ ခုန္ဟစ္ မတုိင္မီက ္ရဗိတိသ္ယ္ဟမ္ယားသုံးခဲ့သည့့္ အမည္ပင္ဖ္ရစ္သည္။ ဤအမည္မ္ဟာ ပော္တူဂီမ္ယားထံမ္ဟ လာခ္ရင္း ္ရဖစ္သည္။ ၁၈ ရာစုန္ဟစ္တ္ဝင္ အင္ဂၤလိပ္မ္ယားက ပော္တူဂီမ္ယားထံမ္ဟ မေ္ဝးစားရယူထား ္ရခင္း ဖ္ရစ္သည္။ ပော္တူဂီမ္ယားကလည္း အိန္ဒိယတုိ့၏ ဘားရ္မားဟုခော္ဆုိသည္ကုိ ဆက္လက္မေ္ဝးစားခဲ့ခ္ရင္း ဖ္ရစ္သည္။ ယင္းမ္ဟာ ၁၆ ရာစုန္ဟင့္ ၁၇ ရာစုအတ္ဝင္း အိန္ဒိယဘာသာ စကားတစ္ခုခုမ္ဟ ရယူခဲ့ခ္ရင္း ္ရဖစ္သည္။ ဤအိနိ္ဒယအမည္ ဘားရ္မားသည္လည္း အရပ္သုံး ္ရမန္မာစကား ဗမာမ္ဟပင္ ဆင္းသက္ခ္ရင္း ္ရဖစ္သည္။ သုိ့သော္လည္း ယင္းသည္ပင္ အိနိ္ဒယစကား ဗ္ရ ဟ္မာဒေ့ရ္ဟ္မ္ဟလာခ္ရင္း ဖ္ရစ္နုိင္သည္။ တစ္ထစ္ခ္ယ ဆုံး ္ရဖတ္၍ကား မရနုိင္ပေ။ ၁၉၈၉ ခုန္ဟစ္က မ္ရန္မာစစ္အစုိးရသည္ နေရာဒေသမ္ယား၏ အင္ဂၤလိပ္အမည္မ္ယားကုိ ပ္ရန္လည္သုံးသပ္ရန္ ကော္မရ္ဟင္တစ္ခု ဖဲ္ဝ.ခဲ့သည္။ ကော္မရ္ဟင္၏ ရည္ရ္ဝယ္ခ္ယက္မ္ဟာ၁၉ ရာစုန္ဟစ္က ္ရဗိတိသ္ယ္ဟကုိလုိနီအာဏာပုိင္မ္ယားက သုံးန္ဟုန္းခဲ့သည့္ မ္ရန္မာနုိင္ငံရ္ဟိ အင္ဂၤလိပ္လုိ ခော္ ေ ဝာ္နေသောအမည္ စာလုံး ပောင္းအမ္ဟားမ္ယားအား မ္ရန္မာအသံထ္ဝက္န္ဟင့္ ပုိမုိနီးစပ္သည့္ စကားလုံး ေပာင္းအမ္ဟန္မ္ယားန္ဟင့္ နီးစပ္မ္ဟုရ္ဟိစေရန္ ဖ္ရစ္သည္။ (အိန္ဒိယနုိင္ငံတ္ဝင္ ကာလကတ္တား/ ကုိလ္ကာတားကုိ ယ္ဟဥ္က္ရည့္ပာ။) ဥပမာ ရောန္ဂ္ဝန္းကုိ ရန္ကုန္ဟု အစားထုိးခဲ့သည္။
နုိင္ငံ၏အမည္ကုိမူ အင္ဂၤလိပ္လုိ ဘားမားအား မ္ရန္မာဖ္ရင့္ အစားထုိးရန္ ကော္မရ္ဟင္က ဆုံး ္ရဖတ္ခ့ဲသည္။ အကေ္ရာင္းရင္းခံ သုံးခ္ယက္ရ္ဟိသည္။ မ္ရန္မာစကားတ္ဝင္ နုိင္ငံ၏ တရားဝင္ရုံးသုံးအမည္မ္ဟာ မ္ရန္မာဖ္ရစ္္ရပီး ကော္မရ္ဟင္၏ ရည္ရ္ဝယ္ခ္ယက္မ္ဟာ ပထမအား ္ရဖင့္ အင္ဂၤလိပ္အမည္နာမမ္ယားကုိ မ္ရန္မာ အမည္မ္ယားန္ဟင့္ အသံထ္ဝက္မ္ယား ္ရဖင့္ ညႇ္ဟိရန္ဖ္ရစ္သည္။ ဒုတိယအနေဖ္ရင့္ စစ္အစုိးရက မ္ရန္မာသည္ ဗမာထက္ လူနည္းစုမ္ယားအား ပုိမုိခ္ရုံငုံမိသည့္ အခ္ယက္ကုိ ရောင္ပ္ရန္ဟပ္စေလုိ၍ဖ္ရစ္သည္။ နောက္ဆုံးအနေဖ္ရင့္ စစ္အစုိးရသည္ အရပ္သုံးစကား ္ရဖစ္သည့္ ဗမာဟူသော စကားရပ္မ္ဟာ ဘားမားဟူသော စကားရပ္မ္ဟ ဆင္းသက္လာရာဖ္ရစ္သဖ္ရင့္ အဖ္ယက္သဘော ဆန္သည္ဟု ယူဆမည္ဖ္ရစ္သည္။ စစ္အစုိးရသည္ စာစကားကုိ တ္ဝန္းအား ေပး္ရပီး အင္ဂၤလိပ္လုိ ဘားမားဟူသည့္ အသုံးအန္ဟုန္းကုိ ဖယ္ရ္ဟား ္ရပီး ယင္း၏ ရောင္ပ္ရန္ဖ္ရစ္သည့္ ဗမာကုိပာ ရ္ဟင္းပစ္လုိ၍ဖ္ရစ္သည္။
အဂၤလိပ္လုိ မ္ရန္မာဟု ရေးသားရာတ္ဝင္ မ္ရန္မာလုိ မ္ရန္မာဟု ရေးသားသည္န္ဟင့္ က္ဝာခ္ရားသည္မ္ဟာ နောက္ဆုံးပိတ္ 'မာရ္'မပာခေ္ယ။ (ဗားမားဟု ရေးသား ရာတ္ဝင္ အလယ္တုိင္ 'အာရ္' သံသည္ ပုံမ္ဟန္ ဗမာဟု ရေးသားရာတ္ဝင္ ပေ္ယာက္နေသည္။) ကော္မရ္ဟင္က နောက္ပိတ္ 'အာရ္' သံကုိ ထည့္သ္ဝင္းရ ္ရခင္းမ္ဟာ မ္ရန္မာဟူသော စကားလုံးကုိ အသံထ္ဝက္ရာတ္ဝင္ အနိမ့္သံထ္ဝက္ခ္ရင္းကုိ ကုိယ္စားပ္ရုစေရန္ဖ္ရစ္သည္။ အနိမ့္သံတ္ဝင္ နောက္ပိတ္ဗ္ယည္း 'အာ' သံကုိ ဆဲ္ဝယူထားသည္။ ကော္မရ္ဟင္က အမ္ဟန္ဟု ယူဆထားသည့္ အသံထ္ဝက္မ္ယားန္ဟင့္ အင္ဂၤလိပ္စကားမူကဲ္ဝမ္ယားတ္ဝင္ 'ရ သံမပာသောမူကဲ္ဝမ္ယား၏ လ္ဝ္ဟမ္းမုိးမ္ဟုကုိ ခံရခ္ရင္း အပ္ရင္ 'အာရ္' (ဗ္ယည္းသံမပာသော) သံကုိ 'အာ' ဟုသံရ္ဟည္ဖ္ရင့္ ထ္ဝက္ထားသည္။ (အမေရိကန္အသံထ္ဝက္တ္ဝင္မူ 'အား' ဟု ပ္ရထားသည္။) သုိ့သော္လည္း အင္ဂၤလိပ္စကားမူကဲ္ဝမ္ယားတ္ဝင္ နောက္ပိတ္ 'အာရ္' ကုိ ပုံမ္ဟန္အင္ဂၤလိပ္စာတ္ဝင္ ဤနောက္ပိတ္ 'အား' ပောင္းထည့္စာလုံး ေပာင္း ္ရခင္းသည္ မ္ရန္မာအသံထ္ဝက္ န္ဟင့္ မ္ယားစ္ဝာမ္ဟခ္ရားနား ေပသည္။ မ္ရန္မာစကားတ္ဝင္ ၁၉၃ဝ ပ္ရည့္ဝန္းက္ယင္ကတည္းက နုိင္ငံ၏အမည္ကုိ မ္ယားစ္ဝာမ္ဟ အင္ရင္းပ္ဝားခဲ့က္ရသည္။ သုိ့သော္လည္း ၁၉၈၉ ခုန္ဟစ္က စစ္အစုိးရ၏ ဆုံး ္ရဖတ္မ္ဟုသည္ အင္ရင္းပ္ဝားမ္ဟုကုိ အင္ဂၤလိပ္စာသုိ့ ကူးစက္လာတော့သည္။ စစ္အစုိးရအနေဖ္ရင့္ မ္ရန္မာသည္ဗမာထက္စာလ္ယ္ဟင္ လူနည္းစုမ္ယားကုိ ပုိမုိခ္ရုံငုံသည္ဟု ထင္သော္လည္း သမုိင္းအထောက္အာထားအရ မဟုတ္ကေ္ရာင္း သိရ္ဟိနုိင္သည္။ မ္ရန္မာသည္ ဗမာထက္ပုိ၍ စာစကား ဆန္ခ္ရင္းသာလ္ယ္ဟင္ ဖ္ရစ္သည္။ လူနည္းစုမ္ယားအား ခ္ရုံငုံရန္ နေနေသာသာ အတုိက္အခံပာတီမ္ယားန္ဟင့္ လူ.အခ္ဝင့္အရေးအဖဲ္ဝ.မ္ယားက ဤအင္ဂၤလိပ္လုိ ရေးသားေသာ မ္ရန္မာဟူသော ဝောဟာရက ဘားမား/ ္ရမန္မာနုိင္ငံရ္ဟိ လူနည္းစုမ္ယားအား စော္ကားရာပင္ ရောက္စေသည္ဟု ဆုိသည္။ ဗမာစကားကုိ မပေ္ရာတတ္က္ရသော လူနည္းစုမ္ယားသည္ အင္ဂၤလိပ္လုိအား ္ရဖင့္ ဘားမားဟူသော အခော္အဝော္ကုိ နားယဥ္နေက္ရ္ရပီး ဖ္ရစ္္ရပီး မ္ရန္မာဟူသော အသုံးအန္ဟုန္းမ္ဟာ ယခုမ္ဟပော္လာသော ဗမာနာမည္ဖ္ရစ္ နေသည္။ တုိင္းရင္းသားဗမာလူမ္ယုိးတုိ့က လူနည္းစုမ္ယားအား က္ရီးစုိးလုိခ္ရင္းကုိ ေရာင္ပ္ရန္ဟပ္လ္ယက္ ရိ္ဟသည္ဟု ရ္ဟုမင္ရ္သုံးသပ္က္ရသည္။ ဝေ ဖန္မ္ဟုမ္ယားအနက္ ဒီမုိကရေစီက္ယက္ယ ရေ္ဝး ေကာက္ထား ္ရခင္း မဟုတ္သော စစ္အစုိးရသည္ နုိင္ငံ၏အမည္ကုိ ပေ္ရာင္းလဲနုိင္ရန္ တရားဝင္ခ္ရင္း မရ္ဟိဟု လည္း အာရုံစူးစုိက္လာက္ရသည္။ သုိ့သော္လည္း သတိထားရမည္မ္ဟာ စစ္အစုိးရသည္ နုိင္ငံနာမည္အား မ္ရန္မာလုိ နုိင္ငံ၏ အမည္ကုိ ပေ္ရာင္း ္ရခင္း မဟုတ္ ဘဲ အင္ဂၤလိပ္လုိသာ ပေ္ရာင္းလဲခ္ရင္းသာ ဖ္ရစ္သည္။ ဒော္ ေအာင္ဆန္းစုက္ရည္သည္ ပထမပုိင္းတ္ဝင္ မ္ရန္မာဟူသောဝောဟာရက လူနည္းစုမ္ယားအားလုံးအား ခ္ရုံငုံစေသည္ဟူသည့္ စစ္အစုိးရ၏ ဟန္ဆောင္ကာက္ဝယ္ပေ္ရာဆုိခ္ရင္းကုိ ဆန့္က္ယင္ခဲ့့သည္။ အတုိက္အခံပာတီမ္ယားသည္ မ္ရန္မာစကားအား ္ရဖင့္ မ္ရန္မာဟု ရေးသား သုံးစဲ္ဝခ္ရင္းကုိ မဆန့္က္ယင္ခဲ့က္ရသော္လည္း အင္ဂၤလိပ္လုိ မ္ရန္မာဟု ရေးသားသုံးန္ဟုန္း ္ရခင္းကုိမူ ဆန့္က္ယင္က္ရသည္။ မည္သည့္ အတုိက္အခံပာတီကမ္ယ္ဟ အရပ္သုံး ဖ္ရစ္သည့္ ဗမာဆုိသည့္ဝောဟာရကုိ မ္ရန္မာနုိင္ငံ၏ တရားဝင္အမည္အဖ္ရစ္ ထောက္ခံခ္ရင္းမပ္ရုပေ။ နောက္ဆုံးအနေဖ္ရင့္ သိပ္ပံနည္းလမ္းက္ယနမ္ဟုမရ္ဟိသော ပ္ရန္လည္သုံးသပ္ခ္ရင္းကုိ မ္ယားစ္ဝာဝေဖန္ထောက္ပ္ရက္ရပေသည္။ ၁၉၈၉ ခုန္ဟစ္ ကော္မရ္ဟင္တ္ဝင္ ဘာသာဗေဒပညာရ္ဟင္လေးဦးသာ ပာဝင္္ရပီး အမ္ယားစုမ္ဟာ ဘာသာဗေဒက္ယ္ဝြမ္းက္ယင္မ္ဟု မရ္ဟိသောအရပ္သားန္ဟင့္ စစ္ဘက္မ္ဟ ပုဂ္ဂိုလ္မ္ယားသာပာဝင္က္ရသည္။ ဤပေ္ရာင္းလဲလက္ခံလုိက္သည့္ နာမည္မ္ယားကုိ ရေ္ဝးခ္ယယ္ရာတ္ဝင္ အမ္ယားလက္ခံရန္ လုိအပ္သော သိပ္ပံနည္းစနစ္ က္ယနမ္ဟု မရ္ဟိလ္ဟဘဲ အခ္ယုိ.မ္ဟာ အတော္ပင္ သဘာဝယုတ္တိမက္ယခေ္ယ။ ကော္မရ္ဟင္၏ ဆုံး ္ရဖတ္ခ္ယက္တ္ဝင္ မ္ရန္မာဟုရေးသားရာတ္ဝင္ 'အာရ္' သံနောက္ပိတ္သည္ ဥပမာတစ္ခုဖ္ရစ္သည္။ အောက္စဖုိ့ဒ္ အင္ဂၤလိပ္ သတ္ပုံ ရေးထုံးတ္ဝင္ 'အာရ္' သည္ ဗ္ယည္းသံရ္ဟည္ကုိ ည္ဝ္ဟန္း ္ရခင္း ္ရဖစ္သည္။ ထုိ့ကေ္ရာင့္ ကော္မရ္ဟင္၏ လုပ္ငန္းရပ္ကုိ တရုတ္နုိင္ငံ၏ 'ရင္း' အက္ခရာကုိ ဖော္ထုတ္ခဲ့သော သိပ္ပံအဖဲ္ဝ.၏ သိပ္ပံနည္းလမ္းတက္ယ လေး ေလးနက္နက္ လုပ္ဆောင္ခ္ယက္န္ဟင့္ န္ဟုိင္းယ္ဟဥ္၍မရပေ။ နုိင္ငံခ္ရားသားမ္ယားက မ္ရန္မာလုိဒေသအခော္မ္ယားကုိ အသံထ္ဝက္ဆုိရာတ္ဝင္ ဤနာမည္အသစ္မ္ယားသည္ မ္ရန္မာမူလ အသံထ္ဝက္န္ဟင့္ ပုိမုိနီးစပ္မလာပေ။ စာလုံး ေပာင္း အခော္အဝော္ ဟေ ာင္းမ္ယား ေနရာတ္ဝင္ ပုိ၍ရ္ဟုပ္ထေ္ဝးသ္ဝား ေစမည့္ စာလုံး ေပာင္းအသစ္ အမည္သစ္မ္ယား ထပ္တုိးလာရုံသက္သက္သာ အဖတ္တင္လေသည္။
အမည္သစ္ မ္ရန္မာကုိ ကုလသမဂ္ဂက အသိအမ္ဟတ္ပ္ရုသည္။ သုိ့သော္ အမေရိကန္၊ ယူကေ၊ သ္ရစတေ္ရးလ္ယန္ဟင့္ ကနေဒာအပာအဝင္ နုိင္ငံအခ္ယုိ.တုိ့က ရံဖန္ရံခာ 'ဘားမား'ဟုရည္ည္ဝ္ဟန္းသည္။
တရားဝင္အမေရိကန္နုိင္ငံခ္ရား ေ ရးဝန္က္ရီးဌာန၏ ဤမ္ရန္မာ/ဘားမား အင္ရင္းပ္ဝားမ္ဟုန္ဟင့္ စပ္လ္ယဥ္း၍ ရပ္တည္ခ္ယက္ကုိ မိမိတုိ့၏ ဝက္ဘ္ဆုိက္တ္ဝင္ ဖော္ပ္ရထားသည္။ အမေရိကန္အစုိးရသည္ ဒီမုိကရေစီနည္းလမ္းတက္ယ ရ ေ ္ဝးခ္ယယ္တင္မေ္ရႇာက္ထား ေသာ ခောင္း ေဆာင္မ္ယားအား တစ္စုိက္မတ္မတ္ မဆုတ္မနစ္ ထောက္ခံအား ေပး ေသာအား ္ရဖင့္ 'ဘားမား'ဟူသော ဝ ေ ာဟာရကုိ အသုံး ္ရပုသည္။ ထုိင္းနုိင္ငံတ္ဝင္ က္ယင္းပခဲ့သော ၂ဝဝ၅ ခုန္ဟစ္ အာဆီယံ ထိပ္သီး ေဆ္ဝး ေန္ဝးပဲ္ဝတ္ဝင္ စစ္အစုိးရ၏ နုိင္ငံခ္ရား ေ ရးဝန္က္ရီး ဦးဉာဏ္ဝင္းက စစ္အစုိးရသည္ လ္ဝန္ခဲ့သည့္ ၁ဝ န္ဟစ္ကေ္ယာ္ကာလက မိမိတုိ့၏ နုိင္ငံအား 'ဘားမား' မ္ဟ 'မ္ရန္မာ' ဟူ၍ အစားထုိး ေပ္ရာင္းလဲ္ရပီး္ရပီဖ္ရစ္ကေ္ရာင္း မကေ္ယမနပ္ ပေ္ရာက္ရားခဲ့သည္။
[edit] က္ရိယာဝိသေသနထူးမ္ယား
အစုိးရဦးစီးသည့္ အမည္ပေးစနစ္မ္ယားအရ နုိင္ငံ၏အမည္ကုိ မ္ရန္မာဟုခော္ဆုိသည္။ ဤနုိင္ငံအမည္ မ္ရန္မာမ္ဟ ပော္ထ္ဝက္လာသည့္ က္ရိယာဝိသေသန တ္ဝင္ မ္ရန္မာမ္ဟာ အဆုံးသတ္ 'အာရ္' မပာခေ္ယ။ မ္ရန္မာလုိအား ္ရဖင့္ မ္ရန္မာဟူသည့္ ဝောဟာရကုိ နာမ္အနေဖ္ရင့္ အသုံး ္ရပုသောအခာ အနိမ့္သံဖ္ရင့္ သုံးသည္။ (ရ္ဟည္သော 'အာ' ဆုိသည့္အသံဖ္ရစ္သည္။) သုိ့သော္ က္ရိယာဝိသေသန အဖ္ရစ္ အသုံး ္ရပုသောအခာ အသံမ္ဟာမာ၍တုိသော 'အ' သံဖ္ရစ္သည္။ ဤသည္ကုိ ထင္ဟပ္ လာစေရန္ ၁၉၈၉ ခုန္ဟစ္ ကော္မရ္ဟင္သည္ နောက္ဆုံးသံ 'အာရ္' ကုိ က္ရိယာဝိသေသနတ္ဝင္ ဖေ္ယာက္ထားရန္ ဆုံး ္ရဖတ္သည္။ (အောက္စဖုိ့ဒ္အင္ဂၤလိပ္ တ္ဝင္ 'အာရ္' က သံရ္ဟည္ကုိ ည္ဝ္ဟန္းသည္။) မ္ရန္မာနုိင္ငံတ္ဝင္ လူမ္ယားစုမ္ဟာ ဤအနုစိတ္ကိစ္စမ္ယားကုိ မရိပ္စားမိက္ရခေ္ယ။ ထုိ့ကေ္ရာင့္ 'မ္ရန္မာ့လေကေ္ရာင္း' ဟူသော စာတန္းတ္ဝင္ 'အာရ္' ပာသည့္အခာပာ၍ မပာသည့္အခာ မပာခေ္ယ။ 'အာရ္' မပာသည့္သတ္ပုံမ္ဟာ အမ္ဟန္ဖ္ရစ္သည္။ အခ္ယုိ.အင္ဂၤလိပ္စကား ေပ္ရာသူမ္ယားက အင္ဂၤလိပ္ သဒ္ဒာစည္းမ္ယဥ္းကုိ လုိက္္ရပီး မ္ရန္မာရီးစ္ဟုပင္ သုံး က္ရသော္လည္း မ္ရန္မာနုိင္ငံတ္ဝင္မူ အသိမ္ဟတ္မပ္ရုခေ္ယ။
