Łazarz (Poznań)
Z Wikipedii
Łazarz - część Poznania położona w administracyjnej dzielnicy Grunwald.
Położony jest w południowej części miasta, graniczy od północy z Centrum (Stare Miasto) i Jeżycami, od wschodu z Wildą, od południa z Dębcem i Górczynem, a od zachodu z osiedlami Raszyn i Grunwald. Osiedle znane jest z popularnych w Poznaniu obiektów: Hala widowiskowo-sportowa Arena, Park Wilsona, w którym znajduje się Palmiarnia Poznańska i dawny niemiecki schron oraz zabytkowy kościół parafialny Matki Boskiej Bolesnej. Osiedle słynie także z jednego z najwyższych w mieście wskaźnika przestępczości. Łazarz posiada też własny portal internetowy - .:LAZARZ.PL:..
[edytuj] Historia
Osiedle św. Łazarz utworzone zostało w XVI w. na terenie należącym do dawnego szpitala św. Łazarza (położonego przy obecnej ul. Niedziałkowskiego). Nazwa osiedla Św. Łazarz związana jest właśnie ze starym szpitalem, istniejącym już od lat 60. XVI wieku i kościółkiem Św. Łazarza. Już w 1569 roku pojawili się kwestarze, którzy drogą ofiar i jałmużny gromadzić mieli fundusze na budowę szpitala dla biednych zadżumionych. W roku 1571 pierwsze obiekty szpitala były już gotowe, by potem przez następne kilkadziesiąt lat pomyślnie rozwijać się i rozbudowywać. Szpital, którego patronem był św. Łazarz, zarządzany był przez mianowanych przez magistrat poznański prowizorów, zwanych też ekonomami lub opiekunami. Jak później odnotowano posiadał on silne zaplecze ekonomiczne w postaci folwarku. Jego ziemie "poczynają się zaraz za szpitalem (...) a kończą u granicy drogi górczyńskiej". Był to zatem znaczny obszar, obejmujący część dzisiejszej Wildy i cały Łazarz. Nic dziwnego zatem, że do pracy angażowano również sezonowych wyrobników wiejskich, tzw. ratajów. Mieszkali oni głównie w wiosce miejskiej, po drugiej stronie Warty, od ich profesji zwanej Ratajami. Ostatecznie ziemie należące do szpitala podzieliła na Wildę i Łazarz budowa torów kolejowych. Wcześniejsza granica przebiegała wzdłuż dzisiejszej ulicy Granicznej. Od patrona św. Łazarza wzięła się nazwa lazaretów (głównych prowizorycznych szpitalików wojennych) oraz nazwa części Poznania. Na terenie wsi w XVIII wieku zaczęli osiadać Bambrzy. Na należących do nich gruntach wzniesiono opodal dworzec kolejowy i kościół pw. Matki Boskiej Bolesnej. W końcu XIX w. powstały pierwsze zakłady przemysłowe, uruchomiono fabrykę maszyn rolnych (przy ul. Kolejowej) i elektrownie (przu ul. Sczanieckiej). Zachowaną do dziś pamiątką wiejskiej przeszłości Łazarza jest dom ostatniego sołtysa wsi Adama Jeskiego przy ul. Głogowskiej 37. Łazarz w granice Poznania został włączony w kwietniu 1900 roku wraz z Wildą, Górczynem oraz Jeżycami, stając się terenem intensywnego budownictwa. W pierwszych latach XX w. powstała m.in. zabudowa ulic w okolicy ul. Matejki, o bogatych formach eklektycznych oraz w okolicy ul. Małeckiego o nieco skromniejszych formach. Już wtedy Łazarz zaczął dzielić się wyraźnie na dwie połowy: wschodnią i zachodnią. We wschodniej części oprócz kamienic przeważały skromne domostwa kolejarzy, zbudowane nieco na południe, wzdłuż torów kolejowych oraz ulic Kolejowej i Łukaszewicza. Do dziś osią przedzielającą zabudowania jest ulica Głogowska.
