Adam Chmielowski
Z Wikipedii
Adam Hilary Bernard Chmielowski h. Jastrzębiec, święty Brat Albert (ur. 20 sierpnia 1845 w Igołomi k. Miechowa, zm. 25 grudnia 1916 w Krakowie) – polski zakonnik, założyciel zgromadzenia albertynów, powstaniec z powstania styczniowego z 1863 roku, artysta malarz. Znany z pełnej poświęcenia pracy dla biednych i bezdomnych, został ogłoszony świętym kościoła katolickiego.
Spis treści |
[edytuj] Dzieciństwo i młodość
Adam Chmielowski urodził się w Igołomi, (wówczas pow. Miechów), jako dziecko Józefy Borzysławskiej i Wojciecha Chmielowskiego, później naczelnika carskiej komory celnej w Szczypiornie pod Kaliszem. Był pierwszym dzieckiem w rodzinie, miał troje młodszego rodzeństwa (Stanisława, Mariana i Jadwigę). Ze względu na specyfikę tamtego okresu, ochrzczono go 28 sierpnia 1845 bez udziału księdza (tzw. chrzest z wody). Dopiero 17 czerwca 1847 roku, w kościele Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Warszawie, dopełniono ceremonii chrztu.
25 sierpnia 1853 roku rodzina utraciła ojca. Po jego śmierci Adam otrzymał stypendium rządowe i wyjechał do szkoły w Petersburgu. Po roku matka przeniosła go do Gimnazjum Realnego w Warszawie.
Po śmierci matki (28 sierpnia 1859 roku) dzieci przekazane są opiece siostry męża – Petroneli Chmielowskiej. Adam kontynuuje naukę w Instytucie Politechnicznym w Puławach. W tym okresie włączył się w działalność konspiracyjną i został powstańcem. Walczył pod Kurowem; został ciężko ranny pod Mełchowem (powiat częstochowski), stracił nogę i dostał się do niewoli. W maju 1864 roku przedostał się do Paryża, skąd po ogłoszeniu amnestii w 1865 roku powrócił do Warszawy.
[edytuj] Działalność malarska
W Warszawie Adam rozpoczyna studia malarskie, które musi przerwać z powodu sprzeciwu rady opiekuńczej, od której jest uzależniony (powołano ten organ po śmierci obojga rodziców). Wyjechał na studia politechniczne do Gandawy. Po roku rozpoczął naukę na akademii sztuk pięknych w Monachium. Tam zaprzyjaźnił się z wieloma sławnymi artystami (Stanisławem Witkiewiczem, Józefem Chełmońskim, Aleksandrem Gierymskim, Leonem Wyczółkowskim i innymi). Wiele malował i wysyłał swoje obrazy na wystawy do Polski. Z tego okresu życia pochodzą pierwsze obrazy o tematyce religijnej, na przykład Wizja św. Małgorzaty, oraz najsłynniejszy religijny obraz Chmielowskiego Ecce Homo, który obecnie znajduje się w Krakowie w prezbiterium kaplicy sióstr Albertynek pw. Ecce Homo.
Dorobek Adama Chmielowskiego to 61 obrazów olejnych, 22 akwarele i 15 rysunków. Do najbardziej znanych prac należą m.in. Po pojedynku, Cmentarz, Dama z listem, Zachód słońca.
[edytuj] Działalność zakonna
Wraz z namalowaniem obrazu Ecce Homo we wnętrzu Adama Chmielowskiego nastąpił przełom. 24 września 1880 roku wstąpił do Zakonu Ojców Jezuitów w Starej Wsi. Po roku zrezygnował z powodu depresji i silnego załamania nerwowego. Spokój odnalazł dopiero w regule Zakonu św. Franciszka z Asyżu. W roku 1884 osiadł w Krakowie, przy ulicy Basztowej 4, gdzie dalej malował, ale zaangażował się coraz bardziej w opiekę nad nędzarzami i bezdomnymi. Po pewnym czasie porzucił całkowicie malarstwo, poświęcając się pomocy ubogim. Mieszkał w ogrzewalni miejskiej przy ul. Skawińskiej na Kazimierzu razem z bezdomnymi, alkoholikami i nędzarzami.
25 sierpnia 1887 roku w Kaplicy Loretańskiej kościoła Ojców Kapucynów w Krakowie Adam Chmielowski przywdział szary habit III Zakonu św. Franciszka i od tej pory znany jest jako brat Albert. Śluby zakonne złożył rok później, 25 sierpnia 1888 dał początek założonemu przez siebie Zgromadzeniu Braci Albertynów. W 1891 roku założył Zgromadzenie Sióstr Albertynek. W Krakowie prowadził przytułek, w którym mieszkał razem z ubogimi. Z czasem powstawały nowe ośrodki m.in. we Lwowie, Tarnowie, Zakopanem.
[edytuj] Ostatnie chwile
Po zachorowaniu na raka żołądka, 23 grudnia 1916 roku przyjął sakrament chorych, a 25 grudnia 1916 roku zmarł w opinii świętości. Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim. W 1938 roku otrzymał (pośmiertnie) Wielką Wstęgę Orderu Odrodzenia Polski.
[edytuj] Beatyfikacja i kanonizacja
W dniu 15 września 1932 przeprowadzona została ekshumacja szczątków i ponowne złożenie ich w metalowej trumnie. Po zakończeniu wojny, w 1946 roku kardynał Adam Sapieha rozpoczął proces informacyjny trwający do 1950 roku. W trakcie procesu 31 maja 1949 ponownie ekshumowano szczątki Brata Alberta i złożono je w kościele Ojców Karmelitów Bosych. Dnia 15 września 1967 kardynał Karol Wojtyła rozpoczął proces apostolski, a w styczniu 1977 papież Paweł VI wydał dekret o heroiczności cnót przyszłego świętego. W dniu 22 czerwca 1983 roku, podczas mszy św. na krakowskich Błoniach papież Jan Paweł II ogłosił Brata Alberta błogosławionym a następnie 12 listopada 1989 roku, podczas kanonizacji w Rzymie – świętym. Jego doczesne szczątki znajduje się obecnie pod ołtarzem w Kościele Ecce Homo na Prądniku Czerwonym w Krakowie.
W Polsce wspomnienie przypada na 17 czerwca.
[edytuj] Ciekawostki
- Stefan Żeromski pisząc powieść "Walka z szatanem" inspirował się założeniem przez Brata Alberta pustelni dla sióstr Albertynek na zakopiańskich Kalatówkach
- Brat Albert jest bohaterem dramatu Karola Wojtyły – Brat naszego Boga
- W 1987 roku powstała Fundacja im. Brata Alberta
- Od 1999 roku święty Brat Albert jest patronem miasta Puławy.
[edytuj] Bibliografia
- Michał Rożek - Święty Brat Albert (2005)
