BZ
Z Wikipedii
BZ (3-chinuklidynobenzylan, nazwa systematyczna: 1-azabicyklo[2.2.2]okt-2-ylo hydroksy(difenylo)octan) - organiczny związek chemiczny używany w charakterze bojowego środka trującego przez USA w wojnie w Wietnamie.
Oznaczenia wojskowe: NATO - BZ, Irak - Agent 15 (prawdopodobnie).
Spis treści |
[edytuj] Właściwości fizyczne
Jest bezwonną substancją krystaliczną barwy białej o temperaturze topnienia 462-463 K (189-190°C) i wrzenia 595 K (322°C).
[edytuj] Właściwości chemiczne
Rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych (DMSO, glikol propylowy. Z kwasami tworzy sole o zbliżonej toksyczności, dobrze rozpuszczalne w wodzie. Hydrolizuje w roztworach alkalicznych. Jest odporny na podwyższoną temperaturę. Pozostaje przez długi czas w glebie i wodzie oraz na wielu powierzchniach.
[edytuj] Działanie toksyczne
Objawy toksycznego działania występują po ok. 1 h i nasilając się trwają od kilku do kilkudziesięciu godzin, w zależności od wchłoniętej dawki. Są charakterystyczne dla wszystkich benzylanów i fenyloglikolanów. Początkowo są to: suchość w gardle, rozszerzenie źrenic, osłabienie mięśni i wzmożone tętno. Po ok. 1 h następuje rozstrój psychiczny. Silnym halucynacjom towarzyszą zaburzenia mowy, utrata zdolności koncentracji i orientacji w czasie i przestrzeni. Intensywne halucynacje (wzrokowe, dotykowe i słuchowe) zupełnie wyłączają człowieka z otaczającej go rzeczywistości powodując urojone złudzenia i wyobrażenia. Stan ten przypomina schizofrenię. Inhalacyjna dawka halucynogenna wynosi 2 mg dla człowieka. Inhalacyjna dawka obezwładniająca wynosi 110 mg*min*m3. Dawka śmiertelna jest bardzo wysoka (ok 200 000 mg*min*m3) jednak BZ może być groźny dla dzieci, chorych (szczególnie na serce) i starszych osób w dużo mniejszych stężeniach.
[edytuj] Zastosowanie
Odporność termiczna BZ pozwala stosować go w mieszankach termosublimacyjnych i amunicji chemicznej. Jego sole mogą być używane w charakterze dywersyjnych bojowych środków trujących.
Od 1961 jest etatowym bojowym środkiem trującym armii amerykańskiej. Prawdopodobnie w okresie rządów Saddama Husaina był na wposażeniu armii irackiej.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Źródła
- "1000 słów o chemii i broni chemicznej". Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1987.
- http://www.zarc.com/english/chemical/agentbz.html
