Calisia
Z Wikipedii
Kalisia (gr. Καλισία, łac. Calisia) – miejscowość wzmiankowana przez Ptolemeusza, dawniej dość powszechnie identyfikowana z Kaliszem. Oprócz podobieństwa nazwy, identyfikację tę potwierdzać miała podawana przez aleksandryjskiego geografa szerokość geograficzna (52°50'), podobna do faktycznej szerokości geograficznej dzisiejszego Kalisza (51°45'27"). Argumenty te są obecnie podważane - szczególne znaczenie ma zidentyfikowanie Ptolemeuszowego Leukaristos, położonego na podobnej do Kalisii szerokości geograficznej, z nazwą Laugaritio/Leugaritio oznaczającą dowodnie Trenczyn na Słowacji (identyfikacja ta jest potwierdzona inskrypcją z zimy 179/180 r., jaką pozostawił na skale w Trenczynie oddział rzymski, oraz życiorysem dowódcy tego oddziału, M. Valesiusa Maximianusa, wyrytym na nagrobku w Diana Veteranorum w dzisiejszej Algierii). Świadczyłoby to o tym, że dane o szerokościach geograficznych miejscowości na północ od Dunaju mogą być u Ptolemeusza obarczone znacznym błędem. Podobnie można interpretować umieszczenie przez starożytnego geografa na północ od Kalisii miejscowości o typowo dackiej nazwie Setidava, która, zgodnie z dzisiejszym stanem wiedzy, byłaby do zaakceptowania na Słowacji, ale nie w środkowej Polsce.
Wobec powyższych argumentów, znaczna część badaczy uznała, że podobieństwo nazw Kalisia i Kalisz jest jedynie przypadkowe i że wzmianka Ptolemeusza nie powinna być odnoszona do ziem dzisiejszej Polski (najpełniej taki pogląd wyłożył Jerzy Kolendo w 5 tomie Prahistorii Ziem Polskich, 1981). Nadal jednak istnieją co do tego wątpliwości; nawet Kazimierz Godłowski, który uważał, że nie może być mowy o kontynuacji osadnictwa na ziemiach polskich od starożytności do wczesnego średniowiecza, zwracał uwagę na dużą ilość stanowisk archeologicznych z okresu wpływów rzymskich, koncentrujących się w rejonie dzisiejszego Kalisza.
