Czerwieńczyce
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°32'00" N 016°36'00" E
Czerwieńczyce | |
Województwo | dolnośląskie |
Powiat | kłodzki |
Gmina | Nowa Ruda |
Sołtys | Tadeusz Radzik |
Położenie | 50° 32' N 16° 36' E |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
74 |
Kod pocztowy | 57-441 |
Tablice rejestracyjne | DKL |
Położenie na mapie Polski
|
Czerwieńczyce – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Nowa Ruda. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego. Urząd pocztowy właściwy dla wsi znajduje się we wsi Bożków.
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać odnośniki do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Powstanie Czerwieńczyc datuje się na pierwszą połowę XIV w. Miejscowość powstała na prawie niemieckim, jako wieś łanów leśnych. Bardzo wcześnie, bo już w 1347 r. istniał tu kościół, a przekazy, z 1364 r. mówią o istnieniu folwarku liczącego 3 łany gruntów. W owym czasie Czerwieńczyce należały do rodziny Panewitz. W roku 1394 jako pana tych gruntów wymieniano Ticzko Panewitza, a funkcje proboszcza sprawował niejaki Johan. Zapewne bliskość złóż srebra w niedaleko położonej Srebrnej Górze sprawiła, że wieś rozwijała się bardzo dynamicznie. Według zapisków z 1414 r. wynika, że bracia Nikolai i Henricus de Maltwitz, pochodzący z Czerwieńczyc, ufundowali ołtarz na rzecz kościoła w Bożkowie. W XV w. wieś posiadała już młyn wodny, karczmę i kuźnię, w tym też czasie, zaczęto tu wypalać węgiel drzewny. XV wieczne przekazy mówią także o istnieniu wolnego sędziostwa należącego do Martina Czenker'a, liczącego 1,5 łana gruntów, oraz o zamku sędziowskim., który w rzeczywistości stanowił obszerny dwór. W drugiej połowie XVI w. część wsi należała do Kathariny Zishwitz, natomiast w XVII w. właścicielem okolicznych terenów był cesarski lekarz Caspar Jäschke. Znaczącym okresem w historii wsi był czas wojny 30-letniej. Działania wojenne ze względu na położenie miejscowości były tu nad wyraz intensywne. Zapewne na skutek zniszczeń wieś mocno zubożała, zlikwidowano lokalną parafię, przekształcając Czerwieńczyce w filię parafii Bożkowskiej. W tym czasie mieszkało tu 28 kmieci i 3 zagrodników, a także powstał folwark Obersdorf należący do Georg'a Poss'a. W 1646 r. do wsi wkroczył 4000 oddział szwedzkich żołnierzy, pod dowództwem generała Douglasa. Podczas ataku spłonął miejscowy zamek, oraz 115 osób, które szukały w nim schronienia. Po inwazji Czerwieńczyce weszły na długo w skład dóbr bożkowskich. Właścicielem stał się hrabia von Götz, a wartość wsi oszacowano na 5000 talarów. W niedługim czasie majątek ten przejął wielki posiadacz ziemski Anton von Magnis. W 1782 r. wieś liczyła 95 domów, 3 folwarki, 3 młyny wodne. Funkcjonowała tu szkoła i kamieniołom oraz mieszkało 19 kmieci, 69 zagrodników i chałupników , wśród których było 12 rzemieślników i 4 handlarzy. Status wsi wzrósł także dzięki strategicznemu traktowi wiodącemu w kierunku Srebrnej Góry. Czwartego czerwca 1807 r. doszło w okolicach wsi do potyczki wojsk francuskich dowodzonych przez księcia Hieronima Bonapartego z korpusem hrabiego von Götzena. W wyniku starcia poległo około 130 żołnierzy. W 1825 r. do zasobów wsi weszły dwa browary, olejarnia, oraz wapiennik wytwarzający 1800 szefli wapna. Funkcjonowało 24 warsztaty tkające wełnę, a wieś należała do zasobniejszych w okolicy. Od 1853 r. zaczęła działać kopalnia węgla kamiennego "Neue Frischau" należąca do hrabiego von Magnisa. W 1898 r. kopalnia przeszła w skład zespołu kopalnianego Nowej Rudy. Po 1945 r. wieś miała nadal charakter rolniczy, jednak wraz z rozwojem przemysłu nastąpiła restrukturyzacja, i większość mieszkańców znalazła zatrudnienie w okolicznych zakładach przemysłowych. Wieś zachowała do dziś charakter łańcuchowy, istnieje tu wiele zabytkowych obiektów, wśród nich kościół wzmiankowany na rok 1347 przebudowywany w XV i XVI. Charakter barokowy przybrał w 2 połowie XVIII w. Kolejnymi cennymi reliktami przeszłości są: zespół zabudowań dworskich, wraz z pozostałościami "zamku" oraz domy pochodzące z XVIII, XIX i XX w.