Delaware

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy amerykańskiego stanu. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Delaware


Flaga stanowa Delaware	Pieczęć stanowa Delaware

Przydomek: The First State
Pierwszy stan

Stolica

Największe miasto

Gubernator

Ruth Ann Minner

Powierzchnia

• ogółem
• lądowa
• wodna
• % wodna

na 49 miejscu

6 452 km²
5 068 km²
1 387 km²
21,5 %

Populacja (2000)

na 45 miejscu

783 600

Gęstość zaludnienia (2000)

na 7 miejscu

154,87 /km²

Piramida wieku

Wejście do Unii

• kolejność
• data

1
7 grudnia 1787

Strefa czasowa

Eastern: UTC-5/-4

Szerokość geograficzna

38°27'N do 39°50'N

Długość geograficzna

75°2'W do 75°47'W

Szerokość

Długość
Wzniesienie
• najwyższe
• średnie
• najniższe

48 km

161 km

137 m
18 m
0 m

ISO 3166-2

US-DE

Delaware – stan w USA, na wschodnim wybrzeżu, na Nizinie Atlantyckiej, nad Zatoką Delaware. Na zachodzie i południu graniczy ze stanem Maryland, na północy ze stanem Pensylwania, a na wschodzie z New Jersey. Jeden z trzynastu stanów pierwotnych. Stan leży na obszarze Niziny Nadbrzeżnej i obok Florydy jest najniżej położonym stanem USA. Duża część ziem uprawnych leży poniżej 18 m n.p.m. Na południu tereny bardziej piaszczyste i mniej urodzajne. Drugi najmniejszy stan USA po Rhode Island. Pierwszy stan który ratyfikował Konstytucję Stanów Zjednoczonych.

[edytuj] Historia

1609 – na teren zajmowany dzisiaj przez stan dociera ekspedycja Henry'ego Hudsona, angielskiego żeglarza i odkrywcy
po 1638 – powstaje pierwsze osiedle (zbudowane przez Szwedów) – Fort Christine (obecnie Wilmington)
1655 – kolonia przechodzi na własność Holendrów z Nowego Amsterdamu (dziś Nowy Jork)
1664 – obszar Delaware zostaje przyłączony do Pensylwanii (kolonia staje się własnością Anglii)
1703 – kolonia Delaware otrzymuje ograniczoną autonomię
1776 – kolonia zostaje przekszatałcona w stan po uzyskaniu niepodległości przez Stany Zjednoczone
1787 – na terenie stanu zostaje wprowadzony zakaz sprowadzania murzyńskich niewolników
7 grudnia 1787 – zgromadzenie stanowe ratyfikuje Konstytucję Stanów Zjednoczonych (kolonia staje się pierwszym stanem USA)
1861-1865 – stan Delaware uczestniczy w wojnie secesyjnej po stronie Unii

[edytuj] Geografia

Delaware jest drugim najmniejszym stanem USA.

Granice Delaware są wyznaczone przez granicę ze stanem Pensylwania od północy, rzekę Delaware i Ocean Atlantycki od wschodu, a od zachodu i południa przez stan Maryland. Niewielkie obszary stanu są też usytuowane za wschodnią stroną estuarium rzeki Delaware, i te obszary graniczą na lądzie z New Jersey. Określenie północnej granicy stanu jest nietypowe. Większość z niego to łuk o okręgu o promieniu 12 mil (19 km) i środku w kopule budynku sądu w New Castle i jest znany jako Twelve Mile Circle.

Stan Delaware, razem z hrabstwami wschodniego wybrzeża należącymi do Maryland i dwoma hrabstwami Wirginii, tworzą Półwysep Delmarva.

[edytuj] Hrabstwa Delaware

Nazwa	Rok założenia	Stolica	Ludność	Powierzchnia (km²)	Nazwane od	Strona WWW
Kent	1680	Dover	126 697	1103	Hrabstwo Kent, Anglia	[1]
New Castle	1664	Wilmington	500 265	1528	Miasto New Castle	[2]
Hrabstwo Sussex	1680	Georgetown	156 638	2429	Hrabstwo Sussex, Anglia	[3]
	SUMA		783 600	5061

[edytuj] Edukacja i nauka

[edytuj] Uniwersytety

University of Delaware (Newark, oddziały w: Dover, Wilmington, Lewes, Georgetown)
Delaware State University (Dover, oddziały w: Wilmington, Georgetown)
Wesley College (Dover)
Drexel University (oddział w Wilmington)
Widener University (szkoła prawa, zlokalizowana w Wilmington)
Goldey-Beacom College (Pike Creek Valley, przedmieście Wilmington)
Wilmington College (New Castle, oddziały w: Dover, Georgetown, Rehoboth Beach)
Delaware Technical and Community College

Mapa stanu Delaware

[edytuj] Inne informacje

Klimat: umiarkowany ciepły, na pograniczu z podzwrotnikowym morskim; opady roczne ok. 1140 mm, średnia dobowa temperatura powietrza (na północy stanu) od 30 st.C w lipcu do -5 st.C w zimie.
Główne rzeki: Delaware
Roślinność:
Liczba parków stanowych: 13
5 największych miast: Wilmington, Dover, Newark, Milford, Seaford (rok 2000)
Dewiza: Liberty and Independence (Wolność i niepodległość)
Symbole: kurak błękitny, ostrokrzew amerykański, kwiat brzoskwini
Przemysł i bogactwa naturalne:
- chemiczny (barwniki, nylon, wyroby petrochemiczne)
- rolnictwo: hodowla drobiu, uprawa soi, kukurydzy, fasoli i szparagów
- turystyka (liczne zabytki)
- Kanał Chesapeake i Delaware – główna arteria komunikacyjna, dostępna nawet dla statków oceanicznych
Sławni ludzie: Annie Jump Cannon, Howard Pyle, Oliver Evans