Dzień Szakala (powieść)
Z Wikipedii
Dzień Szakala, powieść sensacyjna brytyjskiego pisarza Fredericka Forsytha z roku 1971. Tytuł oryginalny: The Day of the Jackal.
Uwaga: W dalszej części artykułu znajdują się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu.
Akcja rozgrywa się we Francji w latach 1963-1964. Grupa zamachowców z OAS po kolejnym nieudanym zamachu na prezydenta Charles'a de Gaulle'a postanawia wynająć zawodowego zabójcę, by ten ostatecznie zlikwidował prezydenta. Zabójca, Anglik posługujący się pseudonimem "Szakal" (z franc. Chacal) układa misterny plan zamachu. Do schwytania zabójcy zostaje wyznaczony komisarz Claude Lebel. Musi on jak najszybciej schwytać Szakala. Rozpoczyna się dramatyczny wyścig z czasem.
[edytuj] Opinie
Książka, jak określają ją czytelnicy, ... "jest arcydziełem", została zaliczona do 100 książek, które wstrząsneły XX wiekiem. Wydana została w ponad 10 000 000 egzemplarzy w około 30 językach. Napisana świetnym stylem dziennikarskim. Realizm oraz drobiazgowo opisane szczegóły sprawiły, że zyskała sobie całe rzesze fanów. Forsyth odwrócił tradycyjny schemat powieści sensacyjnej, zmierzającej na ogół do niewiadomego zakończenia. Czytelnik "Dnia Szakala" znając historię Francji zdaje sobie sprawę, że zamach na de Gaulle'a w 1964 roku musiał zakończyć się fiaskiem. Mimo to powieść trzyma w napięciu do ostatniej strony. Podzielona jest na trzy części: "Anatomia spisku", "Anatomia pościgu" i "Anatomia mordu", przedstawiające drobiazgowo przygotowania do zamachu, sposoby zdobycia oraz przemytu broni i fałszywych dokumentów przez zamachowca, wreszcie działanie francuskiej machiny policyjnej i wywiadowczej oraz mechanizm śledztwa i policyjnej obławy na zamachowca, który dzięki swej inteligencji i perfekcjonizmowi wymyka się z kolejno zastawianych pułapek. Bardzo wyraziście zarysowani są dwaj główni protagoniści. "Szakal" jest przedstawiony jako człowiek amoralny, traktujący zabijanie jako profesję wykonywaną z zimną krwią i bez wyrzutów sumienia. Jednak jego inteligencja, perfekcjonizm oraz pewna elegancja w działaniu powodują, że czytelnik może odczuwać do niego niejaką sympatię. Komisarz Claude Lebel reprezentuje charakterystyczny wizerunek francuskiego detektywa policyjnego, podobny nieco do komisarza Maigret z powieści Georges'a Simenona: spokojny, lecz twardy człowiek polegający przede wszystkim na rutynie, doświadczeniu i policyjnych zasobach archiwalnych, przejawiający przy tym dozę genialnej intuicji. Oprócz zasadniczego zadania, czyli namierzania i pościgu za Szakalem, musi zmagać się z kłodami rzucanymi mu pod nogi przez karierowiczów i biurokratów na wysokich stanowiskach. Rządy de Gaulle'a są odmalowane przez autora w pozytywnym świetle, jednak autor obiektywnie opisuje funkcjonujące we Francji elementy państwa autorytarnego i policyjnego. W powieści jest drobny wątek polski - dwaj drugoplanowi bohaterowie, bojówkarze OAS, Wiktor Kowalski i Józef "Jojo" Grzybowski są Polakami, byłymi żołnierzami Legii Cudzoziemskiej.
[edytuj] Nawiązania
Pseudonim "Szakal" nadany przez prasę wenezuelskiemu terroryście znanemu także jako Carlos (właściwe nazwisko: Ilich Ramírez Sánchez) był inspirowany powieścią "Dzień Szakala".
W 1990 roku w Polsce ukazał się sequel "Dnia Szakala" pt. "Powrót Szakala", napisany pod pseudonimem Jack Oakley przez Jacka Dąbałę (wydawnictwo TPH, Warszawa 1990), w nocie wydawcy książka ta była przedstawiona jako napisana za zezwoleniem Fredericka Forsytha.
Aluzją do powieści "Dzień szakala" jest pseudonim "Szakal" używany przez płatnego zabójcę (Peter J. Lucas) w filmie komediowo-sensacyjnym "Kiler-ów 2-óch" Juliusza Machulskiego.
