Efraim Szreger

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Efraim Szreger (Ephraim Schröger lub Ephraim Schroeger), ur. 18 marca 1727 w Toruniu, zm. 16 maja 1783, jeden z najważniejszych architektów wczesnego klasycyzmu w Polsce, reprezentujący jego awangardową odmianę inspirowaną architekturą francuską. Syn Michała Schrögera, przybyłego do Torunia z Węgier z miasta Prešov. W roku 1743 ukończył toruńskie Gimnazjum Akademickie i udał się do Warszawy. W Warszawie uczył się dziewięć lat u Jana Zygmunta Deybla, od roku 1750 współpracował z Danielem Jauchem. Od 1764 związany był z dworem Stanisława Augusta Poniatowskiego. Otrzymał wiele zamówień projektowych oraz stypendium, które pozwoliło Szregerowi zwiedzenie Włoch, południowych Niemiec, Francji i Holandii. Wczesne projekty Szregera noszą jeszcze znamiona baroku, od roku 1760 stał się on na ziemiach polskich prekursorem stylu wczesnoklasycystycznego.

[edytuj] Ważniejsze prace

zbór ewangelicki w Toruniu (obecnie kościół Św. Ducha), 1754-1756, na planie opracowanym wcześniej przez Andreasa Bähra; w końcu XIX w. dobudowana wieża
pałac Teppera w Warszawie, 1774
Pałac Szustra w Warszawie, 1772-1775
pałac Lelewelów przy ul. Miodowej w Warszawie, 1775 (nie istnieje)
przebudowa Pałacu Prymasowskiego w Warszawie, 1777
przebudowa katedry w Poznaniu (wnętrze i fasada), 1779 (regotycyzowana po II wojnie światowej)
przebudowa katedry w Gnieźnie (regotycyzowana po II wojnie światowej)
pałac prymasowski i kościół św. Jakuba w Skierniewicach, 1781
przebudowa kościoła dominikanów obserwantów w Warszawie (rozebrany w 1818 r.)
fasada kościoła karmelitów w Warszawie, 1762-1780
przebudowa kaplicy Uchańskiego w kolegiacie łowickiej 1782

[edytuj] Literatura

M. Arszyński, Efraim Schröger (1727 - 1783) architekt toruński i warszawski, w: Artyści w dawnym Toruniu, Poznań 1985, s. 124 - 130 ISBN 83-01-06916-3
S. Łoza, Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki nr 6, 1961 r., s. 153-60
Katedra gnieźnieńska, red. A. Świechowska, T. I-II. Poznań 1968-70
Stanisław Lorentz, Efraim Szreger. Architekt polski XVIII wieku, Warszawa 1986 ISBN 83-01-05938-9