Ego
Z Wikipedii
Ego (łac. ja, niem. Das Ich, franc. moi) jest jedną ze struktur osobowości w modelu psychoanalitycznym, obok superego oraz id.
| Psychoanaliza |
| Teoria psychoanalizy |
| Historia psychoanalizy |
| Szkoły psychoanalizy |
| Terapia psychodynamiczna |
| Koncepcja osobowości |
Spis treści |
[edytuj] Rola Ego
Ego wytwarza się ponieważ zaspokojenie potrzeb organizmu wymaga działań w świecie rzeczywistym (obiektywnym) poprzez przekształcanie wyobrażeń w spostrzeżenia. Jest podporządkowane zasadzie rzeczywistości, działa za pośrednictwem procesu wtórnego, sprawuje kontrolę nad funkcjami poznawczymi i intelektualnymi. Ta część osobowości decyduje o przystąpieniu do działania, które popędy i w jaki sposób zostaną zaspokojone, oraz o tym które życzenia zostaną wyparte. Zasadnicza rola ego to godzenie wymagań organizmu z warunkami środowiskowymi czyli id i superego. Nie należy jednak popełniać błędu utożsamiając ego i świadomość. Nie wszystkie obszary ego są świadome. W obszar ego zaliczane są mechanizmy obronne, które ze swej natury nie są świadome.
[edytuj] Historia pojęcia
Choć w zestawieniu z id i superego, termin Ja (ego) pojawił się w pismach Zygmunta Freuda dopiero w latach 20-tych XX wieku, istniał samodzielnie już w pierwszych psychoanalitycznych pracach twórcy psychoanalizy.
W pracy Projekt naukowej psychologii (1895) Ja było rozumiane jako grupa neuronów będących permanentnie pobudzonych przez następujące po sobie stany przyjemności i bólu. Z uwagi na ciągłe pobudzenie, stały się niejako zbiornikiem pobudzenia, które mogło być wykorzystywane w rozmaity sposób. Kluczowe dwie funkcje Ja, to łagodzenie impulsów prowadzących do bezpośredniego działania, oraz tych prowadzących do rozwinięcia się skrajnego lęku. Te zadania jednym słowem mogą być określone jako hamowanie procesu pierwotnego.
W Studiach nad histerią (1895) Freud wskazał na istnienie dwóch konfliktowych ośrodków organizacji materiału psychicznego: Ja i patologiczne wspomnienie. Celem terapii było stopniowe włączanie wyobrażeń i wspomnień zorganizowanych wokół patologicznego jądra w obręb Ja. W tym rozumieniu Ja byłoby zorganiozowanym zbiorem wyobrażeń o sobie, o swoich zasadach moralnych, sposobach postępowania, zaś patologiczne jądro - zbiorem fantazji, wspomnień, dążeń niemożliwych do pogodzenia z Ja, zagrażających Ja. Zatem włączenie tegoż patologicznego wspomnienia jest niemożliwe bez radykalnych zmian w Ja okraślanych jako przepracowanie.
W pierwszym okresie rozwoju psychoanalizy Ja było oczywistością: to było to co pacjent uważał na swój temat, to co świadomie pamiętał. Uwaga skupiona była na przywracaniu nieświadomego materiału patogennego. W drugim okresie skupiono się na analizie oporów, czyli wskazywaniu momentów w których pacjent nie chce współpracować z psychoanalitykiem i szukaniu przyczyn tychże oporów. W tej fazie widoczne było, że opory pochodzą z tego samego źródła co Ja. W trzecim etapie zintegrowane zostało intuicyjne pojęcie Ja - czyli to co pacjent uważa na swój temat, jego świadome przekonania, z nieświadomymi mechanizmami obronnymi odpowiedzialnymi za opór. Efektem tej integracji była instancja Das Ich obecną w drugiej topograficznej teorii aparatu psychicznego.
[edytuj] Ego w innych szkołach psychoanalizy
Zgodnie z koncepcją Freuda Ja nie jest obecne od początku życia. Powstaje dopiero w pewnym czasie po narodzeniu aby podmiot mógł sprostać wymaganiom rzeczywistości.
Melanie Klein uważała, że Ego istnieje od momentu narodzin człowieka i już od samego początku jest zdolne do działania. Przykładem wyrazu takiego działania jest poszukiwanie pierwotnego obiektu - piersi.
Jacques Lacan umieszcza moment rozwoju Ja w fazie lustra - etapie rozwoju w której następuje utożsamienie pierwotnie niezintegrowanego zespołu części z idealnym obrazem jakie dziecko widzi w lustrze. Jest to zarazem moment pierwszego złudzenia co do własnej natury. Stąd w koncepcji Lacana wszelkie przekonania osoby na własny temat są tylko złudzeniem. Faza lustra jest momentem fundacji rejestru wyobrażeniowego.
[edytuj] Konwencja terminologiczna
W powojenych tłumaczeniach dzieł Freuda przyjęta została terminologia zaczerpnięta z przekładu angielskiego. Stąd w kilku przetłumaczonych wówczas pracach oryginalny termin Das Ich był tłumaczony zgodnie z konwencją angielską jako ego. W przekładach Roberta Reszke wydanych przez Wydawnictwo KR konsekwentnie odchodzi się od terminu ego na rzecz bardziej właściwego Ja. Podobne stanowisko w tej kwestii prezentuje tłumaczenie Słownika psychoanalizy Jeana Laplance i Jeana-Bertranda Pontalisa.
Ego jest jednym z podstawowych pojęć w psychoanalizie Zygmunta Freuda. W analizie transakcyjnej odpowiednikiem ego jest komponent dorosłego.
