Elżbieta Bośniaczka
Z Wikipedii
Elżbieta Bośniaczka (ur. ok. 1340, zm. w styczniu 1387 w Nowym Grodzie), żona Ludwika Węgierskiego, królowa węgierska i tytularna królowa polska.
Elżbieta była jedyną córką Stefana Kotromanicia, bana Bośni i Elżbiety Kujawskiej, córki Kazimierza III, księcia gniewkowskiego.
Bardzo wcześnie została sprowadzona na dwór swojej potężnej krewnej, Elżbiety Łokietkówny, węgierskiej królowej-matki. Data przyjazdu nie jest znana; jeszcze w 1350 roku była w Bośni. Elżbieta Bośniaczka słynęła z urody i zwróciła uwagę swojego kuzyna, Ludwika, króla Węgier. Ten postanowił poślubić kuzynkę i wystąpił o dyspensę do Innocentego VI (między narzeczonymi istniało pokrewieństwo czwartego stopnia[1]). 20 czerwca 1353 roku Ludwik ożenił się z Elżbietą, a dopiero 31 sierpnia tego roku papież wydał zgodę na ten związek.
Urodziła 4 córki: Marię, Katarzynę, Marię i Jadwigę. 17 listopada 1370 Ludwik w myśl układu budzińskiego koronował się na króla Polski, tymczasem Elżbieta pozostała na Węgrzech, niemniej zaczęła używać tytułu królowej Polski.
Po śmierci regentki Elżbiety Łokietkówny 29 grudnia 1380 i Ludwika Węgierskiego 10 sierpnia 1382 Elżbieta Bośniaczka skupiła w swoim ręku pełnię władzy. Zmieniła postanowienia co do sukcesji tronu - Maria miała zostać królową (królem) Węgier a Jadwiga królową (królem) Polski. Ponadto zerwała zaręczyny obu swych córek - Marii z Zygmuntem Luksemburskim (w rezultacie nieskutecznie) i Jadwigi z Wilhelmem Habsburgiem. Zmiany te spowodowały zamieszania przede wszystkim na węgierskim tronie. Królowa Maria i regentka Elżbieta zostały zdetronizowane. Królem Węgier został król Neapolu Karol III z Durazzo. W wyniku spisku Elżbiety Bośniaczki i palatyna Garai nowy król został zamordowany. Władzę w wewnętrznie osłabionym kraju ponownie objęły Elżbieta z córką. W obawie przed Chorwatami (zwolennikami Durazzo) obie kobiety schroniły się w posiadłości Garai w południowych Węgrzech. Wkrótce zostały napadnięte i uwięzione w zamku Nowy Grod nad Adriatykiem. Elżbieta nie doczekała się pomocy od męża Marii - Zygmunta Luksemburskiego, który dążył do przejęcia węgierskiej korony. Została uduszona przed 15 stycznia 1387. Spoczęła w nekropolii królów węgierskich w Szekesfehervarze.
[edytuj] Bibliografia
- Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959, tab. 85.
- Rudzki E., Polskie królowe, t. 1, Warszawa 1990, s. 47-62.
- Sroka S. A., Genealogia Andegawenów węgierskich, Kraków 1999, s. 30.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Elżbieta Bośniaczka była - przez swoją matkę Elżbietę kujawską, dziadka ojczystego Kazimierza gniewkowskiego i pradziadka Siemomysła kujawskiego - praprawnuczką Kazimierza I kujawskiego. Ludwik Węgierski - przez swoją matkę Elżbietę Łokietkównę i dziadka ojczystego Władysława Łokietka - był prawnukiem tegoż Kazimierza I kujawskiego.
