Ezra Pound
Z Wikipedii
Ezra Weston Loomis Pound (ur. 30 października 1885 w Hailey, Idaho, zm. 1 listopada 1972 w Wenecji) amerykański poeta, tłumacz, publicysta i krytyk literacki, obok T.S. Eliota najwybitniejszy poeta modernistyczny XX w. Twórca teorii imagizmu i jego kontynuacji - wortycyzmu. Uznawany powszechnie za jednego z największych nowatorów literatury XX wieku.
Syn Homera Loomisa Pounda i Isabel Weston Pound. Studiował na Uniwersytecie Pennsylvania (gdzie poznał W.C. Williamsa), w Hamilton College i Wabash College. Po rezygnacji z nauki w Wabash w 1908 odbył długą podróż do Europy, której konsekwencją była przeprowadzka do Londynu. Podczas pobytu w Londynie zaprzyjaźnił się z Yeatsem i stworzył zręby teoretyczne imagizmu i wortycyzmu, będących rewolucyjnym sprzeciwem wobec akademickiej poezji wiktoriańskiej. Poprzez imagizm Pound wywarł wielki wpływ na poezję XX wieku - jego uczniami byli w tym czasie m.in. T.S. Eliot i James Joyce. W swoich wierszach Pound sięgał swobodnie do tradycji różnych epok, których znajomość pogłębiał dzięki pracy translatorskiej - tłumaczył m.in. dzieła Konfucjusza i dramaty japońskie, a także haiku. Wzorem Walta Whitmana nie stronił także od mowy potocznej. Stworzył podstawy nowoczesnej krytyki literackiej.
W 1914 Pound ożenił się z Dorothy Shakespear, a w 1920 osiadł w Paryżu, gdzie kontynuował pracę nad swoim opus magnum - cyklem Cantos ("Pieśni") , będącym odpowiednikiem Boskiej komedii Dantego. W 1922 poznał skrzypaczkę Olgę Rudge, z którą - wraz z żoną - stworzył nieformalny trójkąt, trwający aż do śmierci Pounda. W połowie lat 20. przeniósł się do Włoch. Tam uległ fascynacji faszyzmem i osobą Mussoliniego, a w jego publicystyce zaczęły się pojawiać silne akcenty antysemickie. W trakcie II wojny światowej wygłaszał propagandowe przemówienia we włoskim radiu, co stało się w 1945 podstawą oskarżenia o kolaborację i zdradę stanu. Pound został aresztowany niedaleko Genui i osadzony w obozie jenieckim w Pizie (gdzie spędził 25 dni w otwartej klatce, co przyczyniło się do jego załamania nerwowego). Uznano go za chorego psychicznie i umieszczono w St. Elizabeths Hospital w Waszyngtonie, gdzie przebywał do 1958. Po zakończeniu leczenia powrócił do Włoch i podjął zwieńczoną niepowodzeniem próbę kontynuacji Cantos. W 1967 w trakcie wywiadu z Allenem Ginsbergiem odciął się od antysemityzmu. Zmarł 5 lat później w Wenecji.
[edytuj] Dzieła (wybór)
- 1908 A Lume Spento
- 1908 A Quinzaine for This Yule
- 1909 Personae
- 1909 Exultations
- 1910 Provenca
- 1911 Canzoni
- 1912 Ripostes of Ezra Pound
- 1915 Cathay
- 1917 Lustra of Ezra Pound,
- 1918 Quia Pauper Amavi
- 1919 The Fourth Canto
- 1920 Umbra
- 1920 Hugh Selwyn Mauberley
- 1921 Poems, 1918-1921
- 1925 A Draft of XVI Cantos
- 1927 Exile
- 1928 A Draft of the Cantos 17-27
- 1933 A Draft of XXX Cantos
- 1934 Homage to Sextus Propertius
- 1934 Eleven New Cantos: XXXI-XLI
- 1937 The Fifth Decade of Cantos
- 1940 Cantos LII-LXXI
- 1948 The Pisan Cantos
- 1950 Seventy Cantos,
- 1956 Section Rock-Drill, 85-95 de los Cantares
- 1959 Thrones: 96-109 de los Cantares
- 1968 Drafts and Fragments: Cantos CX-CXVII
[edytuj] Polskie tłumaczenia
- 1988 Wyspy na jeziorze (antologia imagizmu pod red. Krzysztofa Boczkowskiego)
- 1989 Poezje wybrane (przeł. Leszek Engelking)
- 1993 Poezje (przeł. Jerzy Niemojewski)
- 1996 Pieśni (przeł. Leszek Engelking, wyb. Andrzej Sosnowski)
- 1996 Duch romański (przeł. Leszek Engelking, wyd. Czytelnik)
- 2000 Liryki najpiękniejsze (red. Jerzy Kapica)
- 2003 Sztuka maszyny i inne pisma (przeł. Ewa Mikina)
