Fosa
Z Wikipedii
Fosa (łac. fossa - rów, kanał), wł. rów forteczny - w fortyfikacji zapora w postaci rowu otaczającego całość lub część umocnienia. Rowy (fosy) mogły być wypełnione wodą, (mokre) bądź nie (suche). Rowy mokre stosowano często w fortyfikacji średniowiecznej, gdzie osłaniały mury obronne zamków itp. W umocnieniach nowożytnych stosowano przeważnie rowy suche; istniały jednak wyjątki od tej reguły powodowane różnymi myślami fortyfikacyjnymi i warunkami hydrologicznymi terenu. Rowy mogły być obmurowane (lub betonowane); tak umocnioną ścianę nazywamy przeciwskarpą, jeżeli położona jest po zewnętrznej stronie rowu, bądź skarpą, jeżeli znajduje się po stronie wewnętrznej. Do obrony fosy wznoszono specjalne dzieła - kojce, kaponiery i galerie strzeleckie. W suchej fosie umieszczano często wejście do chodników minerskich. Rowy forteczne dawały również możliwość przygotowania działań zaczepnych w ukryciu; z tego względu po zewnętrznej stronie rowów istniały często drogi ukryte. Dno rowu mogły zabezpieczać dodatkowe przeszkody: kraty forteczne, zasieki itp.
Był to najbardziej popularny typ przeszkody występujący w fortyfikacjach.
Uproszczone formy fos stosowane są do dzisiaj.
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu architektury, Fosa Miejska we Wrocławiu
