François Mitterrand

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

François Mitterrand ur. 26 października 1916 w Jarnac Zm. 8 stycznia 1996 w Paryżu

21. Prezydent Republiki Francuskiej Współksiążę Andory
Okres urzędowania	od 10 maja 1981 do 17 maja 1995
Partia polityczna	Partia Socjalistyczna
Poprzednik	Valery Giscard d'Estaing
Następca	Jacques Chirac

François Maurice Adrien Marie Mitterrand (ur. 26 października 1916 w Jarnac, zm. 8 stycznia 1996 w Paryżu) - socjalistyczny polityk francuski, prezydent Francji w latach 1981-1995. Mitterrand jest uznawany w prawie wszystkich sondażach i rankingach, za jednego z dwóch, obok de Gaulle'a, największych prezydentów w historii tego kraju.

Spis treści

1 Młodość i wojna
- 1.1 De Gaulle i Mitterrand
2 Kariera w IV Republice
3 Kariera w V Republice
4 Prezydent Republiki
- 4.1 Próba podsumowania
5 Życie prywatne
6 Kariera polityczna (kalendarium)
7 Zobacz też
8 Linki zewnętrzne

[edytuj] Młodość i wojna

W młodości wychowywany przez jezuitów (którzy prowadzili szkołę, do której przyszły mąż stanu uczęszczał) był konserwatystą i żarliwym katolikiem. Pierwszym politycznym krokiem był przystąpienie do ultranacjonalistycznej organizacji Croix-de-feu, którą przedłożył nad Action Française, gdyż ta ostatnia została wyjęta spod prawa przez Watykan. W czasie drugiej wojny został powołany do wojska i w 1940 r. dostał się do niewoli, z której uciekł w 1941 r. Przedostał się do tzw. wolnej strefy i przystąpił do administracji Vichy, jako podsekretarz stanu. Później związał (1943) się z ruchem oporu, razem z grupą innych urzędników rządowych, utrzymując dalej ministerialne stanowisko. Niemal do śmierci Mittterand składał zresztą co roku wieniec na grobie marszałka Pétaina, jako bohatera pierwszej wojny światowej. W 1943 miał otrzymać francisque, honorowe odnaczenie Vichy, jednak później zaprzeczał temu.

Jego pseudonimem konspiracyjnym był Kapitan Morland. Mitterrand brał udział w powstaniu paryskim, gdzie oddział pod jego dowództwem zdobył gmach dawnego ministerstwa ds. kombatantów.

Wielu zarzucało potem Mitterrandowi, iż wstąpił do ruchu oporu w momencie, kiedy sytuacja na froncie się zmieniała. Z drugiej strony nie da się zaprzeczyć, że był to pewien akt odwagi, podczas gdy wielu Francuzów przeczekało wojnę nie plamiąc się wprawdzie kolaboracją, ale też nie uczestnicząc w żadnych tajnych organizacjach. Do takich należał m.in. Georges Pompidou.

[edytuj] De Gaulle i Mitterrand

Kiedy Mitterrand przedostał się do Algieru w 1943 roku spotkał się tam z generałem Charles'em de Gaulle'em i tam też doszło do pierwszego z wielu spięć między nimi. De Gaulle zażądał wtedy, aby Mitterrand przyłączył swoją siatkę ruchu oporu do siatki jego siostrzeńca. Mitterrand odmówił wtedy, argumentując, iz jego organizacja jest łatwiejsza. Atmosferę spotkania niewątpliwie podgrzał fakt, iż przed nim Mitterrand złożył kurtuazyjną wizytę generałowi Henri Giraudowi, który był popierany przez Amerykanów przeciwko de Gaulle'owi.

Nie jest to potwierdzone, ale podobno kiedy po wyzwoleniu Paryża de Gaulle wygłaszał - w obecności przywódców ruchu oporu - przemówienie z okna paryskiego ratusza, wtedy stracił równowagę i prawie by wyleciał z okna, gdyby stojący obok Mitterrand nie chwycił go za kolana i nie wciągnął do środka.

Jeżeli tak rzeczywiście było, to de Gaulle nie poczuwał się raczej do wdzięczności względem Kapitana Morlanda, do którego żywił, wedle relacji jego współpracowników, szczerą pogardę. Choć kiedy rywalizowali w 1965 roku o urząd prezydenta zakazał swoim współpracownikom wykorzystywania w kampanii zdjęcia, na którym młody Mitterrand ściska rękę Petaina. Choć uważam go za łajdaka, nie chcę walczyć takimi metodami - miał powiedzieć.

[edytuj] Kariera w IV Republice

Po wojnie powrócił do polityki, wiążąc się z centrolewicą i w 1946 r. został wybrany jako deputowany z departamentu Nièvre. Do 1957 piastował szereg, głównie ministerialnych urzędów w IV Republice, rezygnując następnie na znak sprzeciwu wobec polityki francuskiej w Algierii (był wówczas zdecydowanym zwolennikiem urzymania tej kolonii). Rok później należał do nielicznych osób sprzeciwiających się nominacji de Gaulle'a na stanowisko głowy państwa - w tym roku stracił w wyborach stanowisko deputowanego.

[edytuj] Kariera w V Republice

Mitterrand odzyskał miejsce w parlamencie niedługo potem, kiedy wybrano go na senatora.

W 1959 Mitterrand uniknął śmierci w zamachu na Avenue de l'Observatoire w Paryżu, uskakując przed kulami zamachowca. Incydent ten przyniósł mu popularność, wzmagając jego polityczne ambicje. Pojawiły się potem głosy, że sam zainscenizował ten zamach - wdrożone śledztwo nie przyniosło żadnych rezultatów i zostało umorzone. A była to sprawa poważna, albowiem senat zdecydował wtedy - rzecz bez precedensu - o uchyleniu Mitterrandowi immunitetu. Jednakże pomógł mu wtedy dawny przyjaciel jego rodziny (i obecny przyjaciel de Gaulle'a), wybitny pisarz noblista Francois Mauriac, odważnie przeciwstawiając się kampanii oszczerstw.

W V Republice przystąpił do wyborów prezydenckich w 1965 r. (z mandatem całej lewicy, włącznie z FPK), ale został pokonany przez de Gaulle'a (w drugiej turze uzyskał 45% oddanych głosów, co świadczyło, że pozycja generała wcale nie była aż tak mocna). W latach 1965-1968 był przewodniczącym koalicji socjalistów i liberałów (która składała się z SFIO i jego Konwentu Instytucji Republikańskich). W latach 70. doszło do fuzji tych dwóch ugrupowań i części PSU pod wodzą późniejszego premiera Michela Rocarda w nową Partie Socjalistyczną. Jej pierwszym sekretarzem generalnym został właśnie Mitterrand.

Po ustąpieniu de Gaulle'a w roku 1969 ponownie zgłosił chęć ubiegania się o najwyższe stanowisko w państwie, jednakże wśród socjalistów wzięła górę tendencja niechęci współpracy z komunistami. SFIO wystawiło wtedy kandydaturę mera Marsylii Gastona Deffere'a, PSU Michela Rocarda zaś FPK Jacquesa Duclos.

Po śmierci prezydenta Pompidou rozpisano nowe wybory, do których ponownie przystąpił Mitterrand, został jednak pokonany przez ministra finansów Valerego Giscarda d'Estaing (o czym notabene ostatecznie zadecydował bunt części gaullistów przeciwko Jacquesowi Chaban-Delmasowi, którzy pod wodzą Jacquesa Chiraca przeszli na stronę Giscarda).

[edytuj] Prezydent Republiki

Z Helmutem Kohlem w Verdun, 1984

Ostatecznie zdobył najwyższy urząd w państwie w wyborach 1981 r., stając się pierwszym w historii socjalistycznym prezydentem V Republiki. Jedną z jego pierwszych decyzji było zniesienie kary śmierci.

Jego socjalistyczna polityka wewnętrzna była równoważona przez konserwatywny parlament, aczkolwiek współpracował sprawnie z francuskim premierem, którym był Jacques Chirac. Największe sukcesy odniósł na arenie międzynarodowej, zwłaszcza na scenie Wspólnoty Europejskiej. Wspierał przystąpienie Hiszpanii i Portugalii (1986), miał dobre stosunki z kanclerzem Niemiec Helmutem Kohlem, razem z którym doprowadził do podpisania Traktatu z Maastricht, 7 lutego 1992 r.

Jego kadencja skończyła się w maju 1995 roku - następcą został Jacques Chirac, który pokonał socjalistę Lionela Jospina. Mitterrand zmarł na raka pół roku później. Po jego śmierci pojawiły się kontrowersje wokół książki jego osobistego lekarza, dr. Claude'a Gublera, który napisał książkę "Wielka tajemnica", w której ujawniał, że od 1981 roku Mitterrand okłamywał opinię publiczną co do stanu swojego zdrowia.

[edytuj] Próba podsumowania

Niewątpliwie, mimo rozlicznych kontrowersji, w tym pewnej liczby uzasadnionych, Francois Mitterrand był politykiem, którego faktycznie uznać można za męża stanu i wybitnego prezydenta. Na fali tzw. mitterrandomanii, związanej z minioną w styczniu 2006 roku 10 rocznicy jego śmierci, w sondażu uznano go za największego prezydenta w historii państwa (uzyskał 35% głosów, podczas gdy de Gaulle 30, zaś Giscard d'Estaing i Chirac znaleźli się na jeszcze dalszych miejscach).

Mitterrand odnosił wielkie sukcesy w zakresie polityki zagranicznej. Lata jego prezydentury przypadają na umacnianie pozycji kraju w Europie. Sam Mitterrand był wielkim zwolennikiem idei integracji europejskiej i jednym z inicjatorów podpisania traktatu z Maastritch, który, mimo trudności, przepchnął we Francji z pomocą opozycji.

W polityce wewnętrznej przeprowadził proces decentralizacji kraju, co rozładowało wiele poważnych problemów. On też walnie przyczynił się do zniesienia kary śmierci, którą Francja najdłużej orzekała i wykonywała w Europie Zachodniej. Nie należy też zapominać o piętnie, jaki prezydent wywarł na architekturze Paryża (słynna szklana piramida, ale nie tylko).

Z drugiej strony jest odpowiedzialny za nielegalne i zbrodnicze praktyki, jakich na jego rozkaz dopuszczały się wobec przeciwników politycznych rządu służby specjalne. Mitterrand prowadził kosztowny, iście monarszy tryb życia (ostatni król republiki - mawiano o nim). Na jego bezpośredni rozkaz wysadzono bombą łódź Greenpeace'u wraz z załogą u wybrzeży Nowej Zelandii, co potwierdzają m.in. wydane w 2005 r. fragmenty tajnego raportu napisanego w 1985 r. przez ówczesnego szefa wywiadu marynarki wojennej, admirała P. Lacouste'a. Co zaś do wcześniejszych spraw nie może uniknąć, jako minister sprawiedliwości, części odpowiedzialności za zbrodnie wojenne w Algierii.

[edytuj] Życie prywatne

Jego żona, Danielle Mitterrand, jest "wojującą" zwolenniczką lewicy. Oprócz dwóch synów, Jean-Christophe i Gilbert Mitterrand, miał też córkę Mazarine Pingeot z nieślubnego łoża (ur. 1974).

[edytuj] Kariera polityczna (kalendarium)

Minister ds. weterenów i ofiar wojny (1947)
Minister ds. weteranów i ofiar wojny (1947-1948)
Minister ds. Francji zamorskiej (1950-1951)
Minister stanu (1952)
Minister spraw wewnętrznych (1954-1955)
Minister sprawiedliwości (1956-1957)
Sekretarz generalny Partii Socjalistycznej (1971-1981)
Prezydent Francji (1981-1995)
wybrany ponownie w 1988
Współksiążę Andory (wraz z biskupem Urgel Joanem Martím Alanisim, równolegle z prezydenturą)
podpisał nową, demokratyczną konstytucję