Franciszek Bujak
Z Wikipedii
Franciszek Bujak (ur. 16 sierpnia 1875 we wsi Maszkienice, pow. Brzesko, zm. 21 marca 1953 w Krakowie) - historyk dziejów gospodarczych i społecznych Polski. Profesor historii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1909-1918, 1946-1952), Uniwersytetu Warszawskiego (1919-1921) i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (1921-1941). Członek PAU od 1919 i PAN od 1952, prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego (1932-1933 i 1936-1937). Polityk związany z PSL "Piast" i SL. Stworzył szkołę badawczą polskiej historii gospodarczej, zwłaszcza dziejów wsi. Inicjator serii wydawniczej Badania Dziejów Społecznych i Gospodarczych (1931-1950). Autor wielu prac, m.in. Studia nad osadnictwem Małopolski (1905), Wieś zachodniogalicyjska u schyłku XIX w. (1906). Autor pierwszej dojrzałej monografii socjologicznej wsi: Żmiąca wieś powiatu limanowskiego. Stosunki gospodarcze i społeczne (1903).
Pochodził z rodziny chłopskiej. Szkołę podstawową i średnią ukończył w Bochni. Studia humanistyczne (historyczne, geograficzno-historyczne i prawnicze) ukończył w latach 1894-1900 na Uniwersytecie Jagiellońskim pod kierunkiem profesorów: Stanisława Smolki, Wincentego Zakrzewskiego, Anatola Lewickiego, Bolesława Ulanowskiego.
W 1899 uzyskał doktorat z historii geografii, po czym zwrócił się w badaniach i zainteresowaniach naukowych ku historii społecznej i gospodarczej. W latach 1901-1902 odbył w Lipsku, Rzymie i Genui studia uzupełniające. Był następnie asystentem na Uniwersytecie Jagiellońskim, bibliotekarzem w Bibliotece Jagiellońskiej i archiwistą w Krajowym Archiwum Akt Grodzkich i Ziemskich w Krakowie. W 1905 habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie pracy Studia nad osadnictwem Małopolski. Była to pierwsza praca z historii gospodarczej w dziejach nauki polskiej. Od 1905 do 1919 prowadził z tej dziedziny zajęcia na Uniwersytecie Jagiellońskim, tworząc pierwszy dydaktyczno-naukowy ośrodek historii gospodarczej; od 1909 jako profesor nadzwyczajny.
W 1919 związał się z Uniwersytetem Warszawskim, a także z Wyższą Szkołą Handlową w Warszawie, już jako profesor zwyczajny. Pełnił wówczas przez pewien czas funkcje publiczne, z których jednak szybko zrezygnował (w kwietniu 1920 został ministrem rolnictwa i dóbr państwowych w rządzie Władysława Grabskiego).
Od roku akademickiego 1920/1921 przeszedł do Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie był profesorem i kierownikiem Zakładu Historii Społeczno-Gospodarczej. Pracował tam do 1939. Od połowy lat trzydziestych jego udział w zajęciach czysto dydaktycznych zmniejszył się. Część zajęć z historii społeczno-gospodarczej jako studium uniwersyteckiego przekazał swoim uczniom, docentom i asystentom. Prowadził jednak cały czas bardzo aktywną działalnośc naukową. Z uczniów i studentów tworzył zespoły badawcze (tematyczne), które dawały szansę na realizację głównych planów badawczych (tzw. Szkoła Bujaka).
Brał też czynny udział w życiu naukowym kraju i odgrywał w nim znaczną rolę jako organizator nauki.
Podczas sowieckiej okupacji Lwowa (1939-1941) wykładał historię gospodarczą na lwowskim Uniwersytecie im. I. Franki. W 1945 ekspatriował się ze Lwowa do Krakowa. W 1946 powierzono mu Katedrę Ekonomiki Spółdzielczej na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego (Studium Spółdzielcze).
W pierwszych latach po wojnie włączył się aktywnie w prace naukowe i organizacyjne Komitetu Naukowego do Ziem Odzyskanych. W 1948 przeszedł na emeryturę, w 1949 opublikował ostatnią pracę naukową.
