Góry Bukowe
Z Wikipedii
| Góry Bukowe | |
| Megaregion | Region Karpacki |
| Prowincja | Karpaty Zachodnie |
| Podprowincja | Wewnętrzne Karpaty Zachodnie |
| Makroregion | Średniogórze Północnowęgierskie |
| Mezoregion | Góry Bukowe |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
Węgry: – Heves – Borsod-Abaúj-Zemplén |
Góry Bukowe (517.2; węg. Bükk hegység) – wapienne góry na Węgrzech, porośnięte w dużej części lasami bukowymi. Góry Bukowe położone są między górami Mátra, pogórzem Aggtelek, Cserehát i Górami Zemplińskimi, pomiędzy miastami Eger i Miszkolc. W XVIII w. intensywnie eksploatowane przemysłowo. Od 1977 ich środkowa część jest parkiem narodowym (Bükki Nemzeti Park). Obecnie są popularnym rejonem wycieczek turystycznych.
Budowa zróżnicowana, niższe partie przedgórza zbudowane są głównie z andezytów, piaskowców i riolitów, cantralna część masywu z wapieni. Szczyty wyższych partii o kształcie kopuł, miejscami dosyć urwiste. Najwyższy szczyt to Istállós-kő (958 m), ale obok Bálvány (956 m) i Tar-kő (949 m) jeszcze 20 szczytów wznosi się na poziom powyżej 900 metrów. Najciekawsza część gór to płaskowyż Bükk-fennsík, otoczony ze wszystkich stron zboczami i ścianami skalnymi. Występują tam zjawiska krasowe prowadzące do powstawania lejów krasowych. Wnikająca w nie woda odprowadzana jest to skomplikowanego i gęstego systemu wód podziemnych, a następnie wypływa w źródłach, z których zaopatruje się w wodę pół miliona żyjących w pobliżu ludzi.
W 1976 roku ustanowiono na terenie najwartościowszej przyrodniczo części masywu Park Narodowy Būkk. Występują w nim zjawiska krasowe, liczne jaskinie, naturalne źródła. Masyw porastają lasy bukowe (w wyższych partiach) oraz dąbrowy (gł. od strony południowej).
Obecnie znanych jest 853 jaskiń. Wiele spośród nich można odwiedzić bez specjalnych kwalifikacji, np. Anna-barlang (Jaskinia Anny), István-barlang (Jaskinia Stefana), Szeleta-barlang, Kecske-lyuk, Istállós-kői-barlang. Słynne kąpielisko jaskiniowe Barlangfürdő w Miszkolc-Tapolca jest zasilane przez wodę z gorących źródeł.
45 jaskiń jest chronionych z powodu niezwykłej fauny oraz mikroklimatu. W kilku jaskiniach (Szeleta-barlang, Kecske-lyuk, Suba-lyuk, Istállós-kő) dokonano odkryć z czasów prehistorycznych. Znajduje się tu też najgłębsza z węgierskich jaskiń – głęboka na 250 metrów jaskinia István-lápa. W jaskiniach odkryto ślady pobytu człowieka pochodzące z epoki kamienia, od miejsca odkrycia powstała nazwa kultura bukowska.
Okoliczne miejscowości:
- na północy: Parasznya, Tardona, Dédestapolcsány, Mályinka, Nagyvisnyó
- na zachodzie:Eger, Felsőtárkány, Szarvaskő, Mónosbél, Bélapátfalva, Szilvásvárad
- na południu: Kisgyőr, Harsány, Bükkaranyos, Mocsolyás, Latorpuszta, Kács, Tibolddaróc, Cserépváralja, Cserépfalu, Bükkzsérc, Noszvaj, Felsőtárkány
- na wschodzie: Miszkolc, Vadna, Sajószentpéter, Sajóbábony
- w górach: Bükkszentkereszt, Répáshuta, Bükkszentlászló, Ómassa, Lillafüred
Tłumaczenie fragmentów artykułu węgierskiej Wikipedii.
