Głowy wawelskie
Z Wikipedii
Głowy wawelskie – rzeźby głów, zdobiące strop sali poselskiej na Wawelu w Krakowie.
Rzeźby powstały w warsztacie Sebastiana Tauerbacha i Hansa Sznycerza ok. 1540 r. W kasetonowym suficie sali znajdowały się pierwotnie 194 głowy, do dziś przetrwało ich 30. Ozdobiony głowami strop dotrwał, choć w nienajlepszym stanie, do końca I Rzeczypospolitej. Najprawdopodobniej między 1804 a 1807 r. został zniszczony w trakcie adaptacji pomieszczeń zamkowych na austriackie koszary. 30 ocalonych głów zabrała do Domku Gotyckiego w Puławach księżna Izabela Czartoryska. W 1869 r. 24 z nich zostało wywiezionych do Moskwy w związku z konfiskatą części majątku należącego do Czartoryskich. 6 dalszych w niewiadomym czasie stało się własnością Bolesława Podczaszyńskiego, a po jego śmierci rektora UJ prof. Stanisława Tarnowskiego. W 1921 r. wdowa po profesorze Róża Tarnowska przekazała je Wawelowi. Po zawarciu pokoju ryskiego do Polski powróciły również pozostałe głowy. W 1927 r. cała ocalona 30-tka została umieszczona w kasetonach zrekonstruowanego wg projektu Adolfa Szyszko-Bohusza stropu sali poselskiej. Wymowa stropu jest alegoryczna, głowy przedstawiają osoby różnych stanów np. królów, żołnierzy, dworzan. Ostatnio poddawano je konserwacji w 1992 r.
W latach 1925-1927 Xawery Dunikowski wykonał cykl 12 "głów wawelskich", m.in. Adama Mickiewicza, Anny Jagiellonki, Henryka Walezego, które jednak nigdy nie znalazły się w stropie sali poselskiej, niemniej jednak do dziś stanowią własność Zamku Wawelskiego.
[edytuj] Bibliografia
- Kazimierz Kuczman Renesansowe głowy wawelskie, Kraków 2004
