Giza
Z Wikipedii
1 Piramida Cheopsa
2 Piramida Chefrena
3 Piramida Mykerinosa
4 Świątynia grobowa Chefrena
5 Świątynia grobowa
6 Dodatkowa piramida
7 Dolna świątynia Chefrena
8 Dolna świątynia Mykerinosa
9 Grobowiec Królowej Hetepheres
10 Grobowiec Królowej Khentkawes
11 Piramidy Królowych
12 Mastaby
13 Sfinks
14 Świątynia Sfinksa
15 Grobowiec wezyra Hemona
16 Biuro studiów piramid
17 Kasa biletowa
18 Zakopane łodzie
19 Współczesna droga
20 Kamienne grobowce
21 Kwatery budowniczych
22 Kair
23 Współczesne miasto Nazlet el-Samman
24 Aleja procesyjna
25 Kamieniołom Mykerinosa
26 Współczesny cmentarz
27 Południowe pole głównie kamiennych grobów
28 Murowane ogrodzenie
29 Mastaby i kamienne grobowce
30 Zachodni cmentarz
31 Wschodni cmentarz
32 Centralny teren z mastabami i kamiennymi grobowcami
Giza (arab. الجيزة; [al-ǧīzah] lub [al-Gīza]) – miasto w starożytnym Egipcie leżącego na lewym wybrzeżu Nilu, naprzeciw Kairu. Obecnie jest dzielnicą Kairu.
Giza znana jest jako miejsce jednych z najbardziej imponujących budowli starożytności, powstałych na tym terenie w większości w XXV w. p.n.e., przy czym słynne piramidy oddalone są o ok. 8 km od centrum starożytnej Gizy. Kompleks piramid oraz pozostałości miasta były atrakcją turystyczną już w starożytności, kiedy niektóre z budowli liczyły 2000 lat.
Zespół piramid w Gizie to trzy największe piramidy zbudowane w starożytnym Egipcie. Wszystkie mają kształt ostrosłupa na podstawie kwadratu. Największa z nich Cheopsa, ma podstawę o boku 227,0 m i wysokość 147,0 m, piramida Chefrena, tzw. Wielki Kefren, jest wysoka na 137,0 m, piramida Mykerinosa ma tylko 65 metrów wysokości. Wokół tych piramid pobudowano szereg mniejszych, przeznaczonych na grobowce królowych i dostojników państwowych.
Piramida Chefrena wyróżnia się ustawioną obok niej, przy dolnej świątyni grobowej, monumentalną rzeźbą Sfinksa, strażnika jego grobu. Został on wyrzeźbiony w olbrzymim bloku skalnym, pozostawionym po pobliskim kamieniołomie. Sfinks ma ciało lwa i głowę faraona osłoniętą szeroką chustą zwaną klaftem. Rzeźba ma długość 57,0 m i wysokość 20,0 m. Jest to pierwsza, monumentalna rzeźba w sztuce egipskiej. Późniejsze świątynie były zdobione potężnymi posągami władców ustawianych najczęściej po obu stronach wejścia. We wnętrzu dolnej świątyni grobowej odnaleziono posąg Chefrena wykonany z ciemnego diorytu. Przedstawia on faraona siedzącego na tronie. Nogi tronu zostały wyrzeźbione jako figury lwa, a sam tron zdobiony jest reliefem o motywach roślinnych, symbolizujących Górny i Dolny Egipt (papirus i trzcina). Głowę Chefrena obejmują skrzydła sokoła, który ma chronić władcę i przypomina o jego identyfikacji z Horusem. Rzeźba ta znajduje się w Muzeum w Kairze.
Najbardziej oryginalny wystrój wnętrz zachował się w piramidzie Mykerinosa. Zachowane wewnątrz rzeźby przedstawiają króla wraz z boginią Hathor z krowimi rogami obejmującymi tarczę słoneczną i uosobieniem jednej z prowincji egipskich. Tzw. Triady Mykerinosa, to najstarsze zachowane w Egipcie kompozycje trzech postaci. W grobowcu znaleziono także posąg Myrekinosa z jego żoną. Jest to nietypowe, jak na kanon egipski przedstawienie postaci. Artysta nie tylko zrównał wzrostem króla i królową, ale ukazał zażyłość pomiędzy małżonkami poprzez gest, w którym królowa obejmuje króla prawą ręką. Obydwie postaci ukazane są w lekkim wykroku, czyli w postawie zastrzeżonej dla posągów mężczyzn. Rzeźba ta znajduje się w Muzeum Sztuk Pięknych w Bostonie.
Cały zespół wybudowano z różnych kamieni. Dziedzińce wyłożono czarnym bazaltem, kolumny i filary wykonano z czerwonego granitu, ściany miały biały kolor użytych do budowy wapieni i alabastru. Wnętrze pokryte było licznymi inskrypcjami wykutymi w kamieniu. Relief wypełniono niebieskim barwnikiem. Niebieską farbą malowano sufity, na tym tle umieszczono żółte gwiazdy. Do wejścia do komory grobowców, umieszczonych po wschodniej stronie budowli, prowadziły długie rampy w kierunki Nilu. Zakończenie rampy stanowi budowla w kształcie świątyni. Jest ona umieszczona na granicy pól uprawnych, pełniła rolę przystani dla podpływających barek.
Obok piramid budowano podziemne pomieszczenia dla barek, które mogły służyć za życia faraona do ceremonialnych podróży po Nilu, a po śmierci były identyfikowane z świętą barką, personifikacją słońca, służącą do podróży po niebie w zaświatach. Przy piramidzie Cheopsa została odnaleziona używana barka, możliwe, że stosowano je do transportu zwłok faraona, jednak inskrypcja zamieszczona na barce wskazuje na to, że ta akurat została umieszczona przez następcę Cheopsa.
W 1979 kompleks budowli starożytnych został wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.
[edytuj] Zobacz też
