Glikokaliks
Z Wikipedii
Glikokaliks - węglowodanowa warstwa pokrywająca powierzchnię komórek zwierzęcych, tzw. słodka łupina, wchodząca w skład błon komórkowych. Glikokaliks zabezpiecza powierzchnię komórki przed uszkodzeniami mechanicznymi i chemicznymi, pełni ważne funkcje przy łączeniu się komórek w skupiska oraz przy ich identyfikacji. W dużym stopniu pochłania wodę, co powoduje, że powierzchnia komórki jest śliska. dzięki temu wiele komórek, np. leukocyty może się prześlizgiwać przez wąskie szczeliny w ścianach naczyń włosowatych. Śliskość powierzchni komórek zapobiega zlepianiu się krwinek czerwonych i przyczepianiu do ścian naczyń krwionośnych. Chroni również komórki jelita przed strawieniem. Glikokaliks różnych typów komórek różni się składem reszt cukrowych i grubością. Składa się głównie z cukrów prostych, które występują zazwyczaj jako boczne łańcuchy związane kowalencyjnie z białkami błonowymi lub lipidami (glikolipidami).
Ponadto obecne są w tej warstwie proteoglikany (związki białkowo– węglowodanowe syntezowane w komórce, wydzielane na zewnątrz i adsorbowane do powierzchni błony komórkowej). Obecność glikokaliksu na powierzchni błony komórkowej zwiększa jej asymetrię. W skład glikokaliksu wchodzą: galaktoza, glukoza, glukozoamina, galaktozoamina, mannoza, fukoza, kwasy slajowe.
Glikokaliks jest bardzo wrażliwą warstwą na każdą fizjologiczną zmianę komórki. Funkcja glikokaliksu jest nie do końca poznana. Przypuszcza się, że spełnia następujące funkcje:
- kotwiczenie białek transbłonowych w dwuwarstwie lipidowej błony zapobiega ich wypadnięciu do cytoplazmy komórki,
- reszty cukrowe przyłączone do białek transbłonowych utrzymują prawidłowe sfałdowanie ich łańcucha polipeptydowego,
- spełniają rolę sygnałów kierujących białka transbłonowe do miejsca ich przeznaczenia w błonie komórkowej,
- charakterystyczny dla każdej komórki skład i konfiguracja reszt cukrowych są odpowiedzialne za wzajemne rozpoznawanie się komórek w procesie rozwoju organizmu i w czasie jego całego życia.
