Gmina Moskorzew

Gmina położona jest w zachodniej części województwa świętokrzyskiego przy granicy z województwem śląskim, na południowym krańcu powiatu włoszczowskiego, na obszarze Niecki Włoszczowskiej. Na obszarze gminy swoje źródła ma Biała Nida i jej dopływ Kwilinka

[edytuj] Komunikacja

Przez terytorium gminy przebiega droga krajowa 78 z Chmielnika do przejścia granicznego w Chałupkach, od której odchodzi sieć dróg powiatowych:

z Moskorzewa do Radkowa, Tarnawej Góry, Chebdzia
z Chlewic do Sędziszowa, Kossowa

Przez obszar gminy nie przebiegają żadne linie kolejowe. Najbliższy dworzec kolejowy znajduje się w Sędziszowie (trasa kolejowa z Kielc do Krakowa i Katowic).

Na terenie gminy znajdują się dwa przystanki PKS (w Moskorzewie i Chlewicach) obsługujące kursy dalekobieżne (z Katowic do Ostrowca Świętokrzyskiego, Starachowic, Tarnobrzegu, Buska-Zdroju).

[edytuj] Demografia

Dane z 30 czerwca 2006¹⁶:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	2930	100	1443	49,2	1487	50,8
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	41,1		20,2		20,9

Ludność w wieku	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
0-14 lat	416	14,2%	211	7,2%	205	7,0%
15-64 lat	1942	66,3%	886	30,2%	1056	36,1%
65 lat i więcej	572	19,5%	346	11,8%	226	7,7%

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1220,89 zł.

[edytuj] Struktura powierzchni

Gmina Moskorzew zajmuje obszar 71,29 km². Użytki rolne zajmują 65,6% powierzchni, z czego na grunty orne przypada 54,5%, a na użytki zielone 11,6%. Lasy zajmują 27,8%. Średnia wielkość gospodarstwa indywidualnego wynosi 6,4 ha.

Gmina stanowi 7,87% powierzchni powiatu.

[edytuj] Historia

1239 – pochodzący z Moskorzewa Jan herbu Pilawa realizuje misję poselską Bolesława Wstydliwego na Węgry
1334 – powstaje drewniany kościół w Moskorzewie. Potwierdzone dokumentami kościelnymi istnienie parafii w Moskorzewie
1386–1434 – okres panowania Władysława Jagiełły; Klemens z Moskorzewa pełni urząd podkanclerza królewskiego, uczestniczy w zakładaniu Uniwersytetu i funduje trzy prebendy w katedrze wawelskiej
1387 – udział rycerza Mikołaja z Moskarzewa, podkanclerza Królewstwa Polskiego w orszaku królewskim Władysława Jagiełły i Jadwigi
1394 – podkanclerzy koronny Klemens buduje istniejący do dziś kościół murowany w Moskorzewie
1408 – śmierć Klemensa z Moskorzewa pełniącego urząd podkanclerski w czasach Jagiełły, kasztelan sanocki, kasztelan kamieniecki; pochowany w ufundowanym przez siebie kościele w Moskorzewie
poł. XV wieku – kolator Paweł Odrowąż, kasztelan lwowski zakłada parafię w Chlewicach
1466 – data rozgraniczenia wsi Chlewice i Chlewska Wola
1558 – Moskorzewscy zmieniają kościół na zbór kalwiński
1562 – zbór kalwiński zostaje zmieniony na zbór ariański
1598 – Chlewice stanowią własność Hieronima Dembińskiego, mają niekonsekrowany kościół pod wezwaniem św. Filipa i św Jakuba Apostoła
1626 - dziedzic Moskorzewa Remigiusz Moskorzewski funduje ołtarz św. Żołnierzy
1629 – konsekracja pokrytego gontem kościoła w Chlewicach, któremu patronuje św. Jakub
1721 – właścicielem Moskorzewa zostaje Michał z Bogucic Bogucki
1780 – Moskorzew staje się własnością generała Michałowskiego
1794 – bitwa pod Szczekocinami; na gruntach wsi Hebdzie znajdują się dwie mogiły, w których pogrzebane są zwłoki żołnierzy kościuszkowskich; pożar kościoła i plebanii w Moskorzewie
1824 – Franciszek i Antonilia Dobieccy sprzedają wieś Janowi Kantemu Kowalskiemu
1827:
- wieś Mękarzów zamieszkuje 271 mieszkańców w 24 domach. Do Mękarzowa przynależą trzy folwarki: Mękarzów, Rajtary i Zagórzec
- wieś Moskorzew liczy 206 mieszkańców zamieszkujących 31 domów
- wieś Hebdzie zamieszkuje 70 mieszkańców w 7 domach
- wieś Lubachowy zamieszkuje 105 mieszkańców w 15 domach
- wieś Chlewice zamieszkuje 279 mieszkańców w 26 domach
- wieś Tarnawa Góra zamieszkuje 158 mieszkańców w 27 domach
1862 – rozbiórka skromnego drewnianego kościoła w Chlewicach
1864 – Michał Bontoni właściciel majątków w Chlewicach i Pradle wystawia nowy, większy od poprzedniego kościół w Chlewicach
1893 – Słownik Geograficzny Królewstwa Polskiego wymienia wieś Moskorzew jako miejscowość położoną pomiędzy wsiami Goleniowy i Chlewiska, posiadającą murowany kościół fundacji Klemensa Pilawy, urząd gminny, gorzelnię, cegielnię, młyn wodny i tartak. Znajdują się tu 52 domy mieszkalne zamieszkiwane przez 523 mieszkańców.
1893:
- Tarnawa Góra obejmuje folwarki Tarnawa i Dalekie oraz wieś Tarnawa liczącą 51 osadników
- Mękarzów zamieszkuje 369 mieszkańców, wieś posiada 35 domów
- Moskorzew zamieszkuje 523 mieszkańców w 52 domach
- Lubachowy zamieszkuje 169 mieszkańców w 22 domach
- Damiany zamieszkuje 207 mieszkańców w 20 domach.
1892–1906 – remont kościoła przeprowadzony przez Potockich, ówczesnych właścicieli Moskorzewa