Herb gminy Woźniki
Z Wikipedii
Więcej informacji co należy poprawić, być może znajdziesz w dyskusji tego artykułu lub na odpowiedniej stronie. W pracy nad artykułem należy korzystać z zaleceń edycyjnych. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.
Możesz także przejrzeć pełną listę stron wymagających dopracowania.
Najważniejszy symbol naszej gminy, czyli herb Woźnik, to pół koła i pół orła górnośląskiego (oba złote) na błękitnej tarczy. O ile sprawa z orłem jest prosta (w górnośląskiej heraldyce jest to symbol praw miejskich otrzymanych od księcia), to połówka koła była różnie interpretowana i najbardziej utarła się wersja, że pochodzi ona od nazwy miasta „Woźniki” co w starosłowiańskim miało oznaczać ludność zajmującą się transportem czyli w dzisiejszej polszczyźnie brzmiałoby to „Przewoźnicy”.
Początkowo heraldycy (min. Saurma i Knötel) próbowali wyjaśnić koło w herbie naszego miasteczka jako pochodzące od herbu rodu Gaschin, do którego to należało Dominium Woźniki. Ród ten tytułował się „Panami na Woźnikach” w latach 1655 – 1803, jednak najwcześniejszy znany dziś dokument z pieczęcią miejską pochodzi z 1661 roku i zawiera już znany wszystkim nam dziś rysunek herbu. Wobec tego w 1932 roku historyk Marian Gumowski w swojej książce „Herby i pieczęcie miejscowości Województwa Śląskiego” zaproponował wyjaśnienie koła od nazwy miejscowości (mocno zresztą naciągane) Woźniki = wóz = koło wozu. Podobnie zaproponował wyjaśnienie herbu Raciborza (który również zawiera tę samą symbolikę) od niemieckiego słowa Rad = koło. Zapomniał jedynie wytłumaczyć dokładnie taką samą symbolikę jak nasza na herbie Krapkowic. Widać więc że dodanie koła (od nazwy) do herbu jest dość mocno naciąganą hipotezą.
Ostatnio całkiem inne wyjaśnienie znaczenia symboliki tych trzech herbów miejskich zaproponował Borys Paszkiewicz w książce „Pieniądz górnośląski w średniowieczu” wydanej w Lublinie w 2000 roku. Ponieważ na wielu górnośląskich halerzach z okresu XIII/XIV wieku znajduje się połówka koła w różnych kombinacjach (z gwiazdą, księciem, orłem itp.) próbuje on wyjaśnić jego znaczenie oraz co za tym idzie także znaczenie herbów tych trzech górnośląskich miasteczek, które zawierają koło. Koło znajduje się również na zachowanych pieczęciach Władysława I Opolskiego oraz jego synów. Choć może nie jest to ściśle powiedziane. Na tych pieczęciach znajduje się gwiazda sześcioramienna z obwódką, która do złudzenia przypomina koło. Heraldycy tłumaczą ją jako ukazanie boskiej władzy i poparcia Boga dla księcia. Inaczej mówiąc koło to ma symbolizować Kościół.
Po raz pierwszy Woźniki występują w dokumentach jako miasto w 1310 roku. Jak już tłumaczyłem w jednym z artykułów swoje prawa miejskie otrzymały pomiędzy 1281 a 1310 rokiem. Najprawdopodobniej w tym czasie otrzymały również swój herb, choć do tej pory utrzymywano że herb miasta pochodzi z XV wieku. W dokumencie księcia Bernarda odnawiającego prawa miejskie dla Woźnik mowa jest o utracie pieczęci miejskiej i przywileju. Na tej pieczęci mogło już istnieć wyobrażenie herbu. Herb Woźnicki jest również nietypowy pod jeszcze jednym względem. Orzeł książęcy znajduje się po jego lewej stronie (czyli nie po głównej stronie rysunku herbu). Heraldycy w ciągu ostatnich dwu wieków próbowali wyjaśnić dlaczego herb ten nie jest prawidłowy (ich zdaniem), a przyjmując tezę Paszkiewicza, że koło w herbie oznacza Kościół i pośrednio Pana Boga możemy bardzo łatwo wyjaśnić znaczenie symboliki miejskiej. Otóż nasze miasto ma znajdować się „po wsze czasy” pod opieką Boską oraz książęcą. A że nasze miasteczko znajdowało się na krańcach księstwa (przy jego granicach z księstwami Bytomskim i Siewierskim), bardziej niż opieka książęca miała mu się przydać opieka Boga i Kościoła.
Oczywiście jest to jedynie teoria, ale znacznie bardziej przemawia do wyobraźni oddanie miasta pod opiekę Boga, niż szukanie na siłę jakiegokolwiek symbolu do wpisania w herb. Tłumaczy ona również ustawienie elementów w herbie znacznie lepiej niźli pomyłka rytownika czy rajców.
