I wojna bałkańska
Z Wikipedii
I wojna bałkańska Wojny bałkańskie |
|||||||||
Data | 9 października 1912 - 30 maja 1913 | ||||||||
Miejsce | Europa | ||||||||
Wynik | wygrana Ligi Bałkańskiej, układ w Londynie |
||||||||
Terytorium | Półwysep Bałkański | ||||||||
|
Pierwsza wojna bałkańska (9 października 1912 - 30 maja 1913) - konflikt zbrojny pomiędzy Ligą Bałkańską, czyli antytureckim sojuszem państw bałkańskich, (Bułgaria, Serbia, Grecja, Czarnogóra) a samą Turcją.
Konflikt poprzedził antyturecki sojusz państw bałkańskich, zapoczątkowany zawarciem (13 marca 1912) tajnego układu między Bułgarią i Serbią, zmierzającego do odebrania Turcji Macedonii. W maju 1912 do sojuszu przystąpiła Grecja, w lipcu Czarnogóra.
9 października, wykorzystując jako pretekst odrzucenie przez Turcję postulatów przyznania szerokiej autonomii prowincjom bałkańskim, Czarnogóra wypowiedziała Turcji wojnę. 19 października przyłączyły się do niej pozostałe państwa sojuszu bałkańskiego. Dysponująca dwukrotnie liczniejszymi siłami (ok. 630 tys. przeciwko 300 tys. wojsk tureckich) koalicja do końca 1912 zajęła m.in. Trację, Macedonię Grecką, Kretę, Epir. Po wprowadzeniu zawieszenia broni (4 grudnia 1912) podjęto rokowania pokojowe w Londynie.
Brak porozumienia między stronami oraz przewrót polityczny w Turcji, po którym władzę objął nacjonalistyczny rząd deklarujący kontynuację działań wojennych, doprowadziły do wznowienia walk 3 lutego 1913. Wiosną 1913 Turcja poddała twierdze w Adrianopolu i Janinie. W maju 1913 wznowiono rokowania w Anglii.
30 maja na mocy pokoju w Londynie Turcja zrzekła się prowincji powyżej linii łączącej miasto Enez nad Morzem Egejskim i miasto Midye nad Morzem Czarnym. Serbia zajęła większość Macedonii i wraz z Czarnogórą podzieliła ziemie sandżaku nowopazarskiego. Część Macedonii otrzymały także Bułgaria i Grecja, która uzyskała również kontrolę nad Kretą i zachodnią Turcją. W trakcie trwania pierwszej wojny bałkańskiej, w grudniu 1912, proklamowała niepodległość Albania, wspierana przez Austro-Węgry.