Jan Masaryk
Z Wikipedii
Jan Masaryk (ur. 14 września 1886 w Pradze, zm. 10 marca 1948 w Pradze) – czeski dyplomata i polityk socjaldemokratyczny, minister spraw zagranicznych.
Syn dyplomaty Tomáša Masaryka, pierwszego prezydenta Czechosłowacji, i urodzonej w USA Charlotte Garrigue. Wychowany w Pradze i Stanach Zjednoczonych, wrócił w 1913 r. do kraju, gdzie w czasie I wojny światowej służył w armii austro-węgierskiej. Po wojnie i odzyskaniu przez kraj niepodległości w 1918 r. wstąpił do służby dyplomatycznej i w 1919 r. został chargé d'affaires w USA, gdzie pozostawał do 1922 r. W 1925 został ambasadorem w Wielkiej Brytanii.
We wrześniu 1938 r. zrezygnował z funkcji ambasadora po zajęciu Sudetów przez armię niemiecką, choć pozostał w Londynie. Po zajęciu kraju w marcu 1939 r. przez wojska niemieckie Masaryk został ministrem spraw zagranicznych w rządzie na uchodźstwie, w czasie wojny wielokrotnie wygłaszał przez radio przemówienia do Czechów. Po wyzwoleniu kraju pozostał ministrem spraw zagranicznych w wielopartyjnym rządzie (Front Narodowy). W lutym 1948 r. większość niekomunistycznych ministrów podała się do dymisji, mając nadzieję na nowe wybory, jednak w to miejsce sformowany został nowy rząd pod kierownictwem komunisty Klementa Gottwalda.
Masaryk pozostał na stanowisku, a w marcu został znaleziony martwy na dziedzińcu ministerstwa – oficjalne śledztwo stwierdziło samobójstwo przez skok z okna, jednak wiele osób nie wierzyło w taki przebieg zdarzeń. Wersja o samobójstwie została potwierdzona przez śledztwo przeprowadzone w czasie Praskiej Wiosny, w 1968 r. i zaraz po upadku komunizmu na początku lat 90. Na początku 2004 r. podjęto nowe śledztwo, które przyjęło z kolei wersję o morderstwie politycznym.
