Jan z Ludziska
Z Wikipedii
Jan z Ludziska - ur. ok 1400, zm. przed 1460. Choć był niskiego pochodzenia (syn chłopa z Kujaw), dzięki swoim zdolnościom i opiece mecenasów zdobył wysokie wykształcenie. Najpierw studiował w Akademii Krakowskiej, potem we Włoszech w Padwie, gdzie uzyskał doktorat medycyny w 1433.
Należał do grona wykształconych ludzi skupionych wokół osoby najpierw biskupa, później kardynała krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego, uważanego za pierwszego zwolennika humanizmu w Polsce. Posiadajac znajomość retoryki humanistycznej, objął w 1440 katedrę wymowy Akademii Krakowskiej i był oficjalnym mówcą uniwersyteckim aż do 1447.
Zachowało się 8 mów łacińskich, których styl potwierdza znajomość autorów antycznych, zwłaszcza Cycerona. Można w nich dostrzec wpływy Seneki, a także autorów greckich, Arystotelesa i Plutarcha. Odwoływał się również do humanistów włoskich.
Stojąc na gruncie światopoglądu średniowiecznego, głosił pochwałę ideałów humanistycznych, czego wyrazem był kult formy starożytnych autorów, np. pochwała wymowy "De laudibus et dignitate eloquentiae". Pamiętając o swoich korzeniach, w mowie do Kazimierza Jagiellończyka bronił stanu chłopskiego. Oracje Jana z Ludziska dostępne są w zbiorze "Wybór mów staropolskich"
