Karol Hutten-Czapski
Z Wikipedii
Karol Jan Aleksander Hutten-Czapski h. Leliwa (ur. 15 sierpnia starego stylu 1860, Stańków k. Mińska Litewskiego - zm. 30 stycznia 1904, Frankfurt nad Menem), hrabia, prezydent Mińska Litewskiego w latach 1890 -1901, filantrop.
Był najstarszym synem hr. Emeryka Czapskiego, znanego numizmatyka i Elżbiety z baronów Meyendorff. Nauki podstawowe pobierał w domu, po czym został zapisany do niemieckiego gimnazjum Sankt-Annen-Schule w Petersburgu, gdzie zdał maturę w roku 1878. Następnie studiował ekonomię polityczną i statystykę na uniwersytecie w Dorpat i otrzymał stopień kandydata (w systemie rosyjskim odpowiednik doktora) w roku 1882. Ojciec Emeryk wystąpił w tych latach z rosyjskiej służby państwowej i zajął się porządkowaniem i katalogizowaniem swych kolekcji, więc Karolowi przypadło zadanie administracji dóbr rodzinnych. Czapscy posiadali liczne kamienice i parcele w odległym o 40 km mieście Mińsku i hrabiego Karola wybrano w r. 1890 prezydentem miasta. Jako taki dokonał niesłychanie wiele:
- rozbudowa wodociągów miejskich,
- założenie przytułków dla ubogich i bezdomnych,
- otwarcie tanich kuchni dla robotników,
- założenie bezpłatnego szpitala położniczego,
- założenie przychodni dla prostytutek,
- wybrukowanie bocznych placów i ulic,
- wprowadzenie komunikacji tramwajowej i elektryczności,
- stworzenie miejskiego banku kredytowego,
- otwarcie dwóch nowych szkół średnich,
- założenie rzeźni miejskiej,
- założenie Towarzystwa Ubezpieczeń Rolnych.
Karol Czapski mieszkał przez te wszystkie lata w swym majątku Stańków i jeździł do miasta na ogół konno, bez względu na pogodę. W Stańkowie założył bezpłatny szpital chorób zakaźnych dla ludności swych majątków, przez cały czas obok obowiązków głowy miasta wypełniał jak nasumienniej zadania administratora dóbr rodzinnych. Działalność w Mińsku, mieście niebogatym, finansował w dużej mierze z własnych środków, co było nie bez dużego uszczerbku dla rodzinnej fortuny. W wieku lat tylko 41 Karol Czapski musiał ustąpić ze względów zdrowotnych ze stanowiska prezydenta Mińska Litewskiego i zmarł trzy lata później na gruźlicę płuc we Frankfurcie nad Menem.
Był żonaty z Marią Leontyną Pusłowską (1870-1965) i miał czworo dzieci, z których syn Emeryk August (1897-1979) był za czasów II Rzeczypospolitej starostą w podgranicznych Stołpcach i później posłem na sejmy lat 1930 i 1935.
[edytuj] Bibliografia
- Polski Słownik Biograficzny, tom IV, Kraków 1938
