Kazimierz Feliks Kumaniecki

Z Wikipedii

Kazimierz Feliks Kumaniecki, pseud. Jutro, Kozakiewicz (ur. 18 maja 1905 w Krakowie, zm. 8 czerwca 1977 w Warszawie) - polski filolog klasyczny, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek Polskiej Akademii Nauk.

Był synem Kazimierza Władysława (prawnika, profesora prawa administracyjnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, ministra wyznań religijnych i oświaty publicznej) i Marii z Osików. Uczęszczał do gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie, w latach 1923-1926 studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Jagiellońskim; wśród jego wykładowców byli m.in. Seweryn Hammer, Kazimierz Morawski, Leon Sternbach. Pod opieką Tadeusza Sinki obronił w 1926 pracę doktorską Quo temporis ordine Vergilius singulos Aeneidos libros elaboraverit. Kontynuował studia na uniwersytecie w Berlinie (1926-1927). W latach 1938-1930 uczył języków starożytnych w gimnazjach krakowskich. W 1930 habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie rozprawy De consiliis personarum apud Euripidem agentium i został docentem w II Katedrze Filologii Klasycznej tej uczelni. W 1936 przeniósł się na Uniwersytet Warszawski i jako profesor nadzwyczajny objął III Katedrę Filologii Klasycznej.

Po wybuchu wojny brał udział w tajnym nauczaniu, działał w organizacji chrześcijańskiej "Znak". Od 1942 był członkiem kierownictwa Wydziału N Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej. Podporucznik czasu wojny, w konspiracji używał pseudonimów Jutro i Kozakiewicz. Był autorem Hymnu Polski Podziemnej. Wchodził w skład redakcji konspiracyjnego pisma Znak, a od 1944 był redaktorem Biuletynu Informacyjnego. Za działalność w czasie wojny został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami oraz Krzyżem Walecznych. Pełnił mandat poselski do Krajowej Rady Narodowej (1945-1946).

Po wojnie pracował krótko na Uniwersytecie Jagiellońskim, w 1945 powrócił na Uniwersytet Warszawski. Został kierownikiem I Katedry Filologii Klasycznej (od 1960 Katedry Filologii Klasycznej), w 1948 otrzymał nominację na profesora zwyczajnego. W latach 1948-1950 pełnił funkcję prorektora Uniwersytetu Warszawskiego. Przeszedł na emeryturę w 1976. Od 1957 kierował Zakładem Nauk o Kulturze Antycznej PAN.

Był członkiem najważniejszych polskich towarzystw naukowych - Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (TNW), Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk. Do TNW został powołany w 1937 (jako członek-korespondent, od 1945 członek zwyczajny); w PAU od 1945 (1950 członek czynny), w PAN od 1956 (1961 członek rzeczywisty). W latach 1971-1974 zasiadał w Prezydium PAN, przewodniczył Komitetowi Nauk o Kulturze Antycznej PAN od 1957 oraz Komitetowi Nauk Filologicznych PAN w latach 1960-1961. Od 1950 do końca życia pełnił funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Filologicznego, wchodził w skład zarządu polskiego PEN-Clubu. Należał również do towarzystw zagranicznych, m.in. Saskiej Akademii Nauk, Flamandzkiej Akademii Nauk, Akademii Nauk w Mediolanie, Union Academique Internationale (prezes). Doktorat honoris causa nadały mu Uniwersytet Warszawski (1970), uniwersytet w Debreczynie (1968), uniwersytet we Fryburgu (1973). Był laureatem nagrody państwowej II stopnia za wydanie dzieł Andrzeja Frycza Modrzewskiego i Filipa Kallimacha (1964), nagrody ministra oświaty i szkolnictwa wyższego I stopnia (1969), nagrody sekretarza naukowego PAN (1977, pośmiertnie). Oprócz odznaczeń wojennych posiadał również m.in. Krzyż Kawalerski i Komandorski Orderu Odrodzenia Polski.

Jest uważany za jednego z najwybitniejszych polskich filologów klasycznych, nazywany niekiedy "polskim Cyceronem". Jego zainteresowania naukowe obejmowały retorykę i epikę rzymską, hellenistykę, historiografię grecką, bizantynistykę, literaturę polsko-łacińską oraz dzieje filologii klasycznej w Polsce. Badał życie i działalność Cycerona, odrzucając teorię Theodora Mommsena o karierowiczostwie i braku programu politycznego Cycerona. Analizował twórczość m.in. Homera, Horacego i Hezjoda. Przez wiele lat redagował pisma "Meander" i "Archiwum Filologiczne". Przetłumaczył m.in. Wojnę peloponeską Tukidydesa i komedie Arystofanesa. Wśród jego uczniów byli m.in. Jerzy Axer i Marian Plezia.

Niektóre publikacje:

• Podanie o Wandzie w świetle źródeł starożytnych (1926)
• Gatunki literackie poezji greckiej (1946)
• O odnalezionej Retoryce Filipa Kallimacha (1948)
• Wergiliusz (1948)
• Tukidydes na tle epoki (1951)
• Wojna Peloponeska (1953)
• Twórczość poetycka Filipa Kallimacha (1953)
• Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu (1955)
• Słownik łacińsko-polski (1957)
• Cyceron i jego współcześni (1959)
• Literatura rzymska: okres cyceroński (1977)

Źródła:

• Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 2: K-O (pod redakcją Andrzeja Śródki i Pawła Szczawińskiego), Ossolineum, Wrocław 1984
• Andrzej Krzysztof Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944, tom II, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1987