Kodeina

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać odnośniki do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Kodeina

Kodeina (metylomorfina, C₁₈H₂₁NO₃) jest to alkaloid fenantrenowy wchodzący w skład opium (0,7-2,5%). Substancja stała o białej barwie i temperaturze topnienia 155 °C. Kodeina jest metylową pochodną morfiny i jest z niej otrzymywana.

[edytuj] Kodeina w lecznictwie

W lecznictwie stosowany jest fosforan kodeiny, który łatwo wchłania się z przewodu pokarmowego. Kodeina jest częściowo metabolizowana w wątrobie (między innymi do morfiny), w 80% wydala się z moczem w stanie niezmienionym, pozostałych w sprzężeniu z kwasem glukuronowym. Czas półtrwania wynosi 2 do 6 godzin. W śladowych ilościach przechodzi do mleka. Rzadziej od morfiny prowadzi do uzależnienia, przeważnie po dłuższym podawaniu. LD50 kodeiny przy podaniu pozajelitowym to około 550 mg.

Kodeina wchodzi w skład wielu leków złożonych – najczęściej z kwasem acetylosalicylowym, paracetamolem, sulfogwajakolem i kofeiną.

[edytuj] Działanie wykorzystywane w lecznictwie

przeciwbiegunkowe
przeciwkaszlowe - w dawkach mniejszych niż mających działanie przeciwbólowe (standardowo 8 mg). Działanie przeciwkaszlowe utrzymuje się około 2 godzin, a wywołane jest przez działanie substancji na ośrodek mózgowy odpowiedzialny za oddychanie.
przeciwbólowe (ok. 10-krotnie słabsze od morfiny) - zazwyczaj wchodzi w skład złożonych leków przeciwbólowych.

Szerzej zastosowana od czasów II wojny światowej jako substytut coraz trudniej dostępnej morfiny. Kodeina charakteryzuje się słabszym działaniem przeciwbólowym. W skutecznych dawkach przeciwbólowych, objawy niepożądane są zbyt nasilone, więc zwykle stosuje się ją w dawkach jednorazowych 20-30 mg razem z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi lub paracetamolem, które działają synergistycznie przeciwbólowo.

[edytuj] Interakcje

zwiększa przeciwbólowe działanie salicylanów i pochodnych pirazolonu;
potęguje działanie antykoagulacyjne doustnych leków przeciwzakrzepowych, inhibitorów MAO;
przeciwwrzodowe leki zobojętniające kwas solny (antacida) nasilają depresyjne działanie kodeiny;
alkohol etylowy może spotęgować działanie uspakajające kodeiny;
antagoniści receptorów H1 I generacji( leki przeciwhistaminowe I generacji) nasilają depresyjne, a także euforyzujące działanie kodeiny na OUN ( ośrodkowy układ nerwowy );
neuroleptyki ( pochodne fenotiazyny ) nasilają depresyjne działanie kodeiny na OUN;
benzodiazepiny i barbiturany nasilają w dużym stopniu ogólne działanie kodeiny na OUN

[edytuj] Działania niepożądane

senność, osłabienie, zawroty głowy, zaparcie, spowolnienie rytmu oddechowego (najczęściej u osób w wieku podeszłym i dzieci), w większych dawkach euforia, nadmierne uspokojenie - po zażyciu kodeiny nie powinno się prowadzić samochodu ani wykonywać czynności wymagających skupienia;
tolerancja i uzależnienie

[edytuj] Kodeina jako narkotyk

Kodeina używana jest też jako narkotyk, w dawkach 100-400 mg bez tolerancji, lub w większych w wyniku nabytej tolerancji. Podobnie jak większość opioidów powoduje stany relaksacji, euforię, apatię, "błogostan" i nadmierne uspokojenie.