Kodeks cywilny

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Kodeks cywilny jest to usystematyzowany według określonych reguł zbiór przepisów prawnych z zakresu prawa cywilnego obejmujący przynajmniej podstawowy zestaw instytucji z tej dziedziny. Charakteryzuje się staranną redakcją językową, syntetycznymi sformułowaniami oraz brakiem zbędnej kazuistyki. Wydany został ustawą z 23 kwietnia 1964 r. Wszedł w życie z dniem 1 stycznia 1965 r., z wyjątkiem artykułów 160-167, 178, 213-219, 158-188 które weszły w życie z dniem ogłoszenia, czyli 18 maja 1964 r. Kodeks cywilny opublikowany został w Dzienniku Ustaw nr 16, poz. 93 z 1964 r.

[edytuj] Geneza

Uchwalenie Kodeksu cywilnego wywołane było w głównej mierze potrzebą unifikacji polskiego prawa cywilnego oraz unowocześnieniem dotychczasowych przepisów. Do momentu wejścia w życie Kodeksu cywilnego w zakresie stosunków cywilnoprawnych obowiązywały:

Przepisy ogólne prawa cywilnego - ustawa z dnia 18 lipca 1950 r. (Dz. U. Nr 34, poz. 311),
Prawo rzeczowe - dekret z dnia 11 października 1946 r. (Dz. U. Nr 57, poz. 319),
Kodeks zobowiązań - rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. (Dz. U. Nr 82, poz. 598),
Prawo spadkowe - dekret z dnia 8 października 1946 r. (Dz. U Nr 60, poz. 328),
Kodeks handlowy - rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. (Dz. U. Nr 57, poz. 502),
Ustawa z dnia 13 lipca 1957 r. o obrocie nieruchomościami rolnymi (Dz. U. Nr 39, poz. 172),
Ustawa z dnia 29 czerwca 1963 r. o ograniczeniu podziału gospodarstw rolnych (Dz. U. Nr 28, poz. 168),
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o własności lokali (Dz. U. Nr 94, poz. 848),
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o rejestrowym zastawie rolniczym (Dz. U. Nr 38, poz. 360),
Ustawa z dnia 14 marca 1932 r. o rejestrowym zastawie drzewnym (Dz. U. Nr 31, poz. 317),
Ustawa z dnia 28 kwietnia 1938 r. o rejestrowych prawach rzeczowych na pojazdach mechanicznych (Dz. U. Nr 36, poz. 302),
Ustawa z dnia 15 czerwca 1939 r. o zastawie rejestrowym na maszynach i aparatach (Dz. U. Nr 60, poz. 394),
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 czerwca 1924 r. o lichwie pieniężnej (Dz. U. Nr 56, poz. 574),
Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 3 grudnia 1935 r. o wysokości odsetek ustawowych (Dz. U. Nr 88, poz. 545);

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 94 z późn. zm.), która zawiera w głównej mierze przepisy derogujące, kolizyjne i intertemporalne przygotowała polski system prawa do wejścia w życie Kodeksu cywilnego. Akty prawne wymienione wyżej zostały w całości lub w części uchylone przez ustawę Przepisy wprowadzające kodeks cywilny.

[edytuj] Zawartość kodeksu cywilnego

Kodeks cywilny składa się z 4 ksiąg:

Księga I: Część ogólna (Art. 1-125)
Księga II: Własność i inne prawa rzeczowe (Art. 126-352)
Księga III: Zobowiązania (Art. 353- 921)
Księga IV: Spadki (Art. 922-1088)

Księgi dzielą się na tytuły, tytuły dzielą się na działy, działy dzielą się na rozdziały, a niektóre rozdziały dzielą się na oddziały.

Na podstawie Kodeksu cywilnego wydane zostało 5 rozporządzeń.

[edytuj] Nowelizacje

Kodeks cywilny był wielokrotnie nowelizowany. Nie został jednak wydany jego tekst jednolity.

Pierwsza nowelizacja nastąpiła w 1971 r. W okresie PRL-u Kodeks cywilny nowelizowany był ośmiokrotnie.

Bardzo obszerna nowelizacja nastąpiła w 1990 r. w związku z transformacją ustrojową w Polsce. Przejście z gospodarki centralnie sterowanej na gospodarkę kapitalistyczną wywołało potrzebę dokonania głębokich zmian w Kodeksie cywilnym, głównie w zakresie własności oraz umów (wprowadzono do Kodeksu cywilnego np. zasadę swobody umów, która jest jednym z fundamentów gospodarki wolnorynkowej - wysławia ją art. 353 z indeksem 1 Kodeksu cywilnego).