Kolumna (poligrafia)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Kolumna - w zecerstwie był to skład odpowiadający stronie, czyli miejsce do wypełnienia składem zecerskim (łącznie z niedrukowalną częścią marginesów, która składana jest justunkiem). Obecnie jest to powszechnie stosowana wśród osób z branży (redakcje, studia DTP, drukarnie) nazwa każdej strony publikacji poligraficznej.

Kolumnę można również rozumieć jako pole zadruku czyli obszar strony ograniczony jej zadrukowaną powierzchnią (obszar o kształcie prostokąta i równoległy do krawędzi strony).

Za kolumnę można wreszcie uważać tę część strony, która jest ograniczona marginesami wynikającymi z layoutu. W takim rozumieniu terminu kolumna można mówić, że pewne elementy (np. paginy, przypisy itp.) mogą leżeć w polu kolumny lub poza kolumną.

Format podstawowy kolumny - to pole zadruku nie zachodzące na ustalone marginesy wynikające z layoutu publikacji.

[edytuj] Rodzaje kolumn

Kolumna gorąca - w zecerstwie proces formowania kolumny oraz procesy późniejsze związane z tą kolumną trwały dosyć długo, dlatego przy produkcji gazet pozostawiano możliwie jak najmniej kolumn przewidzianych do "zamknięcia" w ostatniej chwili; kolumnami gorącymi były zwykle kolumny depeszowe oraz pierwsza kolumna
Kolumna jedno-, dwu-,... wielołamowa - kolumny uformowane z określonej liczby łamów
Kolumna końcowa - Kolumna szpicowa lub ostatnia strona wnętrza publikacji broszurowej lub książkowej, która jest jeszcze pokryta drukiem (nie dotyczy stron okładkowych)
Kolumna metrykalna - kolumna redakcyjna lub inna o podobnej zawartości
Kolumna nieparzysta = kolumna prawa
Kolumna niepełna - kolumna wypełniona w formacie podstawowym tylko częściowo
Kolumna otwierająca - w czasopiśmie pierwsza strona działu lub artykułu wielostronicowego
Kolumna parzysta = kolumna lewa
Kolumna pełna - kolumna pokrywająca się z formatem podstawowym
Kolumna przedtytułowa, szmuctytuł - pierwsza strona czwórki tytułowej książki (zawierająca tylko tytuł dzieła w wersji skróconej i nazwisko autora z inicjałami imienia)
Kolumna pusta, tzw. wakat - 1) w zecerstwie strona publikacji złożona wyłącznie justunkiem (nie zawierająca elementów drukowalnych); 2) w redakcji każda pusta, niczym nie zadrukowana strona, uwzględniana jednak w numeracji stron (paginacji); 3) potocznie każda pusta strona
Kolumna redakcyjna (I) - w książce jest to czwarta strona czwórki tytułowej książki lub druga strona jej dwójki tytułowej, zawierająca informacje wydawnicze i drukarskie
Kolumna redakcyjna (II) - w gazecie i czasopiśmie jest to typowa strona publikacji (zgodna z jej layoutem), a więc inna niż ogłoszeniowa, z dodatkiem telewizyjnym, czy innym niestandardowym układem strony
Kolumna spadowa - strona, której pole zadruku zachodzi całkowicie na szerokość co najmniej jednego z marginesów (dochodzi przynajmniej częściowo do którejś z linii cięcia papieru lub grzbietu) - rodzaj kolumny wykraczającej poza format podstawowy; kolumn spadowych nie praktykuje się w gazetach codziennych z powodu specyficznego druku wynikającego z konfekcji papieru dokładnie na wymiar strony, natomiast są to kolumny charakterystyczne dla czasopism
Kolumna spuszczona, k. opuszczona - kolumna w formacie podstawowym zawierająca początek tekstu łamany w ten sposób, że jest on odsunięty od górnego marginesu o 1/5 - 1/3 w porównaniu z kolumną pełną (np. początek rozdziału)
Kolumna szpicowa - ostatnia strona wielostronicowego tekstu, zawierająca tekst nie dochodzący do końca łamu, np. koniec rozdziału; nazwa pochodzi od maniery starych drukarzy, którzy tekst dzieła na ostatniej stronie składali wierszami o coraz krótszej szerokości (justowane do marginesu lub środkowo)
Kolumna tytułowa - trzecia strona czwórki tytułowej książki lub pierwsza strona jej dwójki tytułowej zawierająca tytuł utworu w pełnym brzmieniu, imiona i nazwiska autorów w pełnym brzmieniu, nazwę wydawnictwa i rok wydania
Kolumna wypuszczona - strona, której pole zadruku zachodzi częściowo na margines (nie dochodzi do linii cięcia papieru lub grzbietu) - rodzaj kolumny wykraczającej poza format podstawowy
Kolumna wzorcowa, szablon, master (od ang. master page) - w DTP strona nie wypełniona bieżącą treścią, zawierająca najważniejsze elementy layoutu, zwykle z utrudnieniami do zapisu zawartości, służąca do tworzenia docelowych stron publikacji
Kolumna zamykająca - w czasopiśmie ostatnia strona działu lub artykułu wielostronicowego

Kolumny okładkowe - pierwsza, druga, przedostatnia i ostatnia strona publikacji
Kolumny rozkładowe, tzw. rozkładówka - dwie środkowe strony czasopisma w oprawie szytej
Kolumny widzące, kolumny na rozwarciu, tzw. strony widzące - każde dwie sąsiednie strony: lewa i prawa - widziane jednocześnie

Kolumny gazetowe (dotyczy także innych czasopism:

Kolumna depeszowa - strona w gazecie poświęcona depeszom agencyjnym i innym najświeższym doniesieniom w skrótowej formie
Kolumna krajowa - strona w gazecie ogólnotematycznej poświęcona tematyce krajowej z wyłączeniem tematyki miejskiej (i najbliższego regionu) ze względu na miejsce ukazania się wydania gazety
Kolumna kulturalna - strona w gazecie ogólnotematycznej poświęcona wydarzeniom kulturalnym
Kolumna miejska - strona w gazecie ogólnotematycznej poświęcona tematyce miejskiej ze względu na miejsce ukazania się wydania gazety
Kolumna ogłoszeniowa - strona czasopisma zawierająca głównie ogłoszenia drobne
Kolumna sportowa - strona w gazecie ogólnotematycznej poświęcona bieżącym wydarzeniom sportowym
Kolumna stała - kolumna wypełniona w całości materiałem, który powtarza się w kolejnych numerach czasopisma, np. kolumna z wielokrotnie powtarzanym ogłoszeniem całostronicowym, formularzem prenumeraty, itp.
Kolumna zagraniczna - strona w gazecie ogólnotematycznej poświęcona wydarzeniom za granicą