Kuchnia żydowska
Z Wikipedii
Kuchnia żydowska - narodowa kuchnia Żydów charakteryzująca się skrupulatnym przestrzeganiem koszerności.
Najważniejszą cechą kuchni żydowskiej, obecną we wszystkich jej odmianach, jest ścisłe przestrzeganie koszerności, t.j. religijnego podziału pokarmów na koszerne - czyste (dozwolone) i trefne - nieczyste (zakazane). Podział ten oparty jest na Biblii, na nakazach Pięcioksięgu Mojżesza (Tory), i późniejszych interpretacjach tych praw przez rabinów.
Głównymi zasadami jest wykluczenie mięsa niektórych zwierząt (m.in.świń), krwi, łączenia mięsa z mlekiem, niektórych ryb (tych, które nie mają łusek) i owadów. Mięso dozwolone musi pochodzić ze specjalnego, rytualnego uboju zwanego szechitą. Kuchnia żydowska, zwłaszcza bliskowschodnia, posiada wiele cech wspólnych z kuchnią arabską. Wynika to i ze stosowania tych samych regionalnych produktów, i podobieństwa nakazów religijnych, opartych na tym samym źródle. Charakterystyczne dla kuchni żydowskich są specjalne potrawy przygotowywane przed szabatem, w czasie którego ortodoksyjnemu Żydowi nie wolno gotować ani rozpalać w piecu. Stąd powstały różnego rodzaju zimne przekąski, a także potrawy duszone przez kilkanaście godzin w stygnących piecach chlebowych (n.p.czulent).
Można wyodrębnić trzy zasadnicze odmiany kuchni żydowskiej:
- kuchnia Żydów z Bliskiego Wschodu, podobna do kuchni arabskiej;
- kuchnia Żydów sefardyjskich, przyjęła wiele cech kuchni iberyjskich;
- kuchnia Żydów askenazyjskich, wiele cech kuchni polskiej, niemieckiej, rosyjskiej.
W związku z przebywaniem Żydów w diasporze kuchnia żydowska przyjmowała cechy i produkty kuchni różnych narodów. Dlatego n.p. w kuchni Żydów polskich, można znaleźć zaskakująco egzotyczne połączenia smaków i przypraw . Wspólnymi cechami większości odmian kuchni żydowskich jest obfite stosowanie niektórych przypraw (gałka muszkatołowa, goździki, szafran, kminek), częste używanie cebuli i czosnku, stosowanie zamiast niedozwolonego {trefnego) smalcu tłuszczu drobiowego, używanie cukru lub miodu także do potraf mięsnych i rybnych, rozdrabnianie (mielenie lub ucieranie) składników potraw. Wiele potraw żydowskich powstawało przez adaptację miejscowych przepisów kulinarnych do nakazów religii mojżeszowej. Kuchnia żydowska zaliczana jest do głównych kuchni międzynarodowych (obok francuskiej, chińskiej i włoskiej) i jest bardzo ceniona przez smakoszy. Szczególnie cenione są specjalne, tradycyjne potrawy podawane w święta religijne ( Święto Namiotów - Sukkot, Chanuka, Purim, Pascha, Zielone Świątki - Szawuot. )
Różne potrawy kuchni żydowskiej weszły na stałe do kuchni innych narodów. W kuchni polskiej popularne są m.in. karp po żydowsku, chałka, maca, gefilte fisz (pulpety rybne) "kawior żydowski" (pasta z wątróbek}, sałatka galicyjska i koszerna śliwowica, w kuchni austriackiej strudel.
Ze względu na liczebność diaspory żydowskiej w Stanach Zjednoczonych jest to jedna z popularniejszych kuchni, dostępna również w sieciach koszernych fast foodów.
