Leopold Kronenberg
Z Wikipedii
Leopold Kronenberg (ur. 1812, zm. 1878), bankier, inwestor, finansista warszawski, jeden z przywódców "białych" przed powstaniem styczniowym.
Pochodził z zamożnej rodziny rabinów żydowskich. Jego ojciec, pochodzący z Wyszogrodu, Samuel Eleazar Kronenberg prowadził działalność bankową w Warszawie. W związku z Teklą (Taubą) Levi miał czterech synów. Po ukończeniu gimnazjum i liceum pijarskiego w Warszawie studiował na Akademii Praktyczno-Technicznej w Hamburgu oraz na uniwersytecie w Berlinie. Zakończywszy studia w 1832 r., wrócił do kraju i zajął się biznesem. W 1846 przyjął protestantyzm wyznania kalwińskiego.
W małżeństwie z Rozalią Leo był ojcem Stanisława Kronenberga, barona Leopolda Juliana Kronenberga, Władysława Kronenberga oraz córek Róży Orsetti i Marii 1 voto hrabiny Zamoyskiej 2 voto baronowej Taube, która prowadziła w Warszawie znany salon literacki.
[edytuj] Działalność gospodarcza
W 1833 Kronenberg został wpisany na listę kupców warszawskich. Zakres jego działalności gospodarczej obejmował wiele dziedzin. Najważniejszą bez wątpienia okazała się bankowość. Dzięki pewnemu poparciu administracji carskiej zdobył fortunę na dzierżawie monopolu tytoniowego. Wprowadził do Polski kapitał francuski Crédit Lyonnais i Crédit Mobilier. W 1851 r. założył swój własny bank, kredytujący głównie przemysł i rolnictwo. W 1860 założył w Warszawie wielką fabrykę tytoniu, zatrudniającą 700 robotników. Apogeum swej działalności w sektorze bankowości osiągnął w 1870 r., kiedy to założył w Warszawie Bank Handlowy. Oprócz bankowości Kronenberga bardzo interesowało rolnictwo. Utrzymywał związki z ziemianami, brał udział w różnych inicjatywach propagujących unowocześnienie rolnictwa. Opowiadał się za oczynszowaniem chłopów. Właśnie z tą przestrzenią działalności Kronenberga wiąże się jego późniejsza działalność polityczna.
Kronenberg inwestował w transport kolejowy. Sfinansował budowę m.in tzw. Kolei Nadwiślańskiej. Inwestował również w przemysł. Oprócz wspomnianego już tytoniowego, także cukrowniczy i górniczo-hutniczy. Był on udziałowcem spółek górniczych, hutniczych i cukrowniczych. Wybudował on wiele cukrowni, a w 1870 był inicjatorem Warszawskiego Towarzystwa Fabryk Cukru.
Leopold Kronenberg prowadził też działalność wydawniczą. Od 1859 wydawał "Gazetę Codzienną", przemianowaną w 1861 na "Gazetę Polską". Było to pismo o zabarwieniu liberalno-demokratycznym, którego redaktorem był Józef Ignacy Kraszewski.
[edytuj] Działalność polityczna
Działalność polityczna Kronenberga opierała się na lojalności wobec carskiej administracji. Był on jednym z nielicznych zwolenników znienawidzonego przez ówczesne społeczeństwo Aleksandra Wielopolskiego. "Biały bankier", jak nazywano Kroneneberga, poruszał się sprawnie po środowisku majętnych ziemian oraz warszawskiej elity i intelektualistów, tzw. millenerów. Właśnie w tych kręgach zaczęła się formować myśl polityczna "białych", opowiadających się za rozsądną pracą organiczną a dopiero w dalszej kolejności odzyskaniem niepodległości. Działania te doprowadziły do powołania w 1861 Delegacji Narodowej - kierownictwa partii "białych", w składzie której znalazł się m.in. Kronenberg. Po wybuchu powstania styczniowego i przejęciu władzy przez "czerwonych", "Biały bankier" stale zabiegał o zachowanie przewagi "białych" w rządzącym krajem Rządzie Narodowym. Po powstaniu styczniowym zrezygnował z aktywniejszych form działalności politycznej. Szczycił się przyjaźnią Józefa Ignacego Kraszewskiego.
Za osiągnięcie życia Kronenberga uważa się utworzenie w 1875 Szkoły Handlowej w Warszawie. Zmarł trzy lata później w Nicei. Pochowany został w kaplicy rodzinnej Kronenbergów na Cmentarzu Ewangelicko - Reformowanym w Warszawie.
