Liturgia godzin
Z Wikipedii
Liturgia godzin to rodzaj modlitwy odmawianej sześciokrotnie w ciągu dnia.
Spis treści |
[edytuj] Kościół katolicki
Podręcznik do liturgii godzin nosi nazwę brewiarz i tak czasem bywa określana sama liturgia. Obowiązek sprawowania jej w całości (lub w odpowiedniej części) mają osoby które przyjęły święcenia (diakoni, prezbiterzy, biskupi) albo złożyły śluby wieczyste (zakonnicy i siostry zakonne) i ich instytuty do tego zobowiązują. Pozostali wierni nie muszą jej sprawować, jednakże jest ona dla nich zalecana. Stanowi "uzupełnienie" mszy na wszystkie godziny dnia - przygotowanie do niej lub jej owocne "przedłużenie".
Podstawowym elementem modlitwy brewiarzowej są psalmy. Psalmodia ma cykl 4-tygodniowy. Wraz z antyfonami i fragmentami z Pisma Świętego, dzieł Ojców Kościoła i dokumentów Magisterium Kościoła tworzy tzw. godziny brewiarzowe. Na jeden dzień składają się następujące godziny brewiarzowe:
- Wezwanie odmawiane na rozpoczęcie modlitwy brewiarzowej w danym dniu, zawsze poprzedzające pierwszą modlitwę dnia, którą może być jutrznia lub godzina czytań. Wezwanie rozpoczyna się wersetami "Panie otwórz wargi moje/ A usta moje będą głosić Twoją chwałę", po czym następuje psalm z refrenem;
- Godzina Czytań odmawiana o dowolnej porze, (rozpoczyna się od wersetu "Boże wejrzyj ku wspomożeniu memu/ Panie pospiesz ku ratunkowi memu", po czym następuje hymn, psalmy, obszerne czytanie z Pisma Świętego i drugie z dzieł Ojców Kościoła lub dokumentów Magisterium Kościoła - oba z responsoriami, oracja);
- Jutrznia (Laudesy) odmawiana rano (rozpoczyna się od wersetu "Boże wejrzyj ku wspomożeniu memu/ Panie pospiesz ku ratunkowi memu", po czym następuje hymn, psalmodia, krótkie czytanie biblijne, responsorium, Benedictus - czyli Pieśń Zachariasza, prośby, Modlitwa Pańska, oracja);
- Modlitwa w ciągu dnia (hymn, psalmodia, krótkie czytanie biblijne, werset, oracja) - ma 3 warianty, w zależności od pory odmawiania:
- przedpołudniowa (godzina trzecia wg rachuby rzymskiej),
- południowa (godzina szósta wg rachuby rzymskiej),
- popołudniowa (godzina dziewiąta wg rachuby rzymskiej);
- Nieszpory odmawiane wieczorem (zbudowane jak jutrznia, w miejscu Benedictus jest Magnificat, czyli pieśń Maryi.);
- Kompleta odmawiana bezpośrednio przed snem (hymn, rachunek sumienia, psalmodia, krótkie czytanie biblijne, responsorium, Nunc dimittis - czyli pieśń Symeona, oracja, na koniec antyfona do Matki Bożej).
W niedziele i uroczystości w dzień poprzedzający odmawia się już tzw. I Nieszpory z danej niedzieli (uroczystości).
Istnieje kilka wydań Liturgii godzin: Wydanie czterotomowe, Wydanie skrócone i Brewiarz dla świeckich, różnią się one przede wszystkim obszernością Godziny Czytań.
W ciągu wieków brewiarz był kilkakrotnie reformowany - w Kościele rzymskokatolickim ostatnio po Soborze Watykańskim II przez papieża Pawła VI.
[edytuj] Wydanie czterotomowe
Duchowni rzymskokatoliccy są zobowiązani prawem kanonicznym (kanon 1174) do codziennego odmawiania wszystkich godzin brewiarzowych (Modlitwy w ciągu dnia - albo wszystkie trzy albo jedna). W Polsce kompletna Liturgia godzin zawarta jest tylko w wydaniu czterotomowym Liturgia godzin. Codzienna modlitwa Ludu Bożego wydawnictwa Pallottinum.
- tom I Okres Adwentu. Okres Narodzenia Pańskiego, wyd 2. poprawione, ISBN 837014523X, Poznań 2006.
- tom II Wielki Post. Okres Wielkanocny, ISBN 8370140149, Poznań 1984.
- tom III Okres zwykły tygodnie I-XVII, ISBN 8370141943, Poznań 1987.
- tom IV Okres zwykły tygodnie XVIII-XXXIV, ISBN 8370140815, Poznań 1988.
oraz
- tom dodatkowy (wakacyjny) Okres zwykły tygodnie IX-XXVII, ISBN 8370144284, Poznań 2002.
[edytuj] Liturgia godzin w Kościołach Wschodnich
Poniżej zamieszczone są greckie nazwy godzin liturgicznych:
Początek dnia wyznacza w Kościołach wschodnich wieczorne nabożeństwo o zachodzie słońca:
- Hesperinos (Ἑσπερινός)
Wieczorna modlitwa o zachodzie słońca, odpowiada nieszporom
- Apodeipnon (Ἀπόδειπνον)
Dosłownie: po jedzeniu. Przed udaniem się na spoczynek, odpowiada komplecie. Medytacja o ostatnim śnie, śmierci.
- Mesonyktikon Μεσονυκτικόν
Modlitwa o północy (w klasztorach)
- Orthros (Ὂρθρος)
Matutina, o wschodzie słońca
- Prōtē Hōra Πρῶτη Ὣρα
Pierwsza godzina, ok. szóstej rano obecnej rachuby czasu. Medytacja o stworzeniu. Zazwyczaj jest łączona z Orthros.
- Tritē Hōra (Τρίτη Ὣρα)
Trzecia godzina, ok. dziewiątej rano obecnej rachuby. Rozważania o zstąpieniu Ducha Świętego w dzień Pięćdziesiątnicy, które miało miejsce o tej porze dnia.
- Hektē Hōra (Ἓκτη Ὣρα)
Szósta godzina, południe. Rozważania o ukrzyżowaniu Chrystusa, które miało miejsce o tej godzinie
- Ennatē Hōra (Ἐννάτη Ὣρα)
Dziewiąta godzina, ok. godziny piętnastej współczesnej rachuby czasu. Medytacje o śmierci Jezusa Chrystusa, która nastąpiła o tej godzinie.
Zbiór modlitw czyli podręcznik to tzw. Horologion.
W Kościołach Wschodnich stosujących język starocerkiewnosłowiański (tak prawosławnych, jak i katolickich) odpowiednikiem Jutrzni jest Utrenia, a Nieszporów Wieczernia. Nagrania Liturgii godzin celebrowanej w Ukraińskim Kościele Greckokatolickim przez mnichów Studytów ze Swiatouspieńskiej Ławry z Uniowa dostępne są za darmo na stronach parafii Greckokatolickiej w Lublinie (link poniżej).
[edytuj] Liturgia godzin w Kościele anglikańskim
Zbiór modlitw Kościoła anglikańskiego nosi tytuł Book of Common Prayer. Przewidziane są następujące godziny modlitw:
- Modlitwa poranna
Odpowiada mniej więcej matutinie i laudes (chwalbie)
- Modlitwa południowa
Odpowiada kombinacji tercji i seksty
- Modlitwa wieczorna
To odpowiednik nieszporów
- Kompleta
Jest czasem włączana do modlitwy wieczornej
Liturgia godzin, określana w Kościele anglikańskim Daily Office, stanowi ważną tradycję tego Kościoła. Szczególnie modlitwa poranna i wieczorna są bardzo rozpowszechnione i odbywają się w wielu kościołach codziennie.
[edytuj] Liturgia godzin w Kościele ewangelickim
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Internetowa liturgia godzin (po polsku)]
