Louis-Ferdinand Céline

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Louis-Ferdinand Céline, właśc. Louis-Ferdinand Destouches (ur. 27 maja 1894 w Courbevoie na przedmieściach Paryża, zm. 1 lipca 1961 w Meudon) – francuski prozaik, z wykształcenia lekarz. Jeden z najważniejszych i zarazem najbardziej kontrowersyjnych pisarzy dwudziestego wieku.

[edytuj] Życiorys

Urodził się w ubogiej paryskiej rodzinie, w domu przy ulicy Rampe du Pont 12. W wieku szkolnym kilkakrotnie wyjeżdżał do Anglii i Niemiec, gdzie mieszkał na stancji. W czasie studiów wstąpił do wojska (mimo swoich antypatriotycznych i anarchistycznych poglądów). Przydzielono go do 12. regimentu kirasjerów stacjonujących w Rambouillet. W 1913 został mianowany kapralem, później – wachmistrzem. Na froncie (październik 1914) zgłosił się na ochotnika do pełnienia funkcji łącznika, wkrótce, podczas służby, został ranny w głowę i w ramię. W listopadzie otrzymał medal za odwagę. W 1915 został przeniesiony do rezerwy.

Po opuszczeniu armii wyjechał do kolonii w Afryce, gdzie zachorował na malarię. W 1917 wrócił do Francji i rozpoczął krótkotrwałą pracę asystenta redaktora w piśmie „Eureka". 19 sierpnia 1919 ożenił się z Edith Follet, a 15 czerwca roku następnego urodziła się ich córka – Colette.

W 1921/24 zdał egzaminy, uzyskał dyplom lekarski i wyjechał na praktykę do Paryża. Później udał się do Genewy aby objąć stanowisko sekretarza w departamencie higieny i epidemiologii Ligi Narodów. W następnych latach (1925-26) w celach zawodowych podróżował do Ameryki, Anglii, Senegalu i Nigerii, rozpoczął pracę nad pierwszym utworem, „L'Eglise”. Żona wystąpiła o rozwód. W 1927 otworzył własny gabinet lekarski w Clichy. Wyjechał do ZSRR, aby przyjrzeć się radzieckiej rzeczywistości. W 1936 poznał Lucettę Almanzor, która wkrótce została jego partnerką życiową (wzięli ślub w 1943).

W 1939 chciał ponownie wstąpić do wojska, jednak jego zgłoszenie zostało odrzucone. W 1941 wziął udział w spotkaniach organizowanych przez Instytut Niemiecki w Paryżu, poświęconych tematom rasowym. W 1944, wraz z Lucettą, opuścił Paryż i zatrzymał się w Niemczech (planował schronić się w Danii). Został aresztowany i osadzony w więzieniu, gdy próbował przedostać się Kopenhagi. Po zakończeniu wojny oskarżono go o kolaborację z Niemcami. W 1947, za sprawą duńskiego ministra, zwolniono go z więzienia i oddalono do miejscowości Korsor. W tym czasie we Francji trwała kampania przeciw Celine'owi (Jean-Paul Sartre domagał się dla niego kary śmierci).

Do kraju wrócił dopiero po amnestii, w 1951. Zajmował się leczeniem ludzi biednych. Ostatnie lata życia spędził, zapomniany i rozgoryczony, w domu na peryferiach Paryża. Zmarł 1 lipca 1961 w Meudon, a 4 lipca odbył się jego pogrzeb.

[edytuj] Twórczość

Pseudonim artystyczny Céline przyjął w 1932. Debiutował głośną, opartą na wątkach autobiograficznych, powieścią „Podróż do kresu nocy” (1932, wyd. pol. 1933) – brutalnym i groteskowym opisem współczesności – do dziś wywierającą wpływ na prozę światową. „Podróż” jest utworem nowatorskim w stylu – Céline wprowadza do literatury język mówiony, potoczny, nie stroni od wulgaryzmów i obsceniczności. Pisarz rezygnuje z obiektywizmu, epatuje brutalną szczerością i przytłacza pesymizmem, sarkastycznym buntem przeciw rzeczywistości. W jego ujęciu życie jest niekończącym się koszmarem na pograniczu snu i jawy. „Podróż do kresu nocy” jest powszechnie uznawana za najwybitniejsze dzieło pisarza, kolejne jego utwory („Śmierć na kredyt” czy „Z zamku dozamku”) nie są uważane za aż tak udane.

Powieści Céline'a rozgrywają się w kręgach ludzi ubogich, studentów, urzędników, dozorców. Nie oszczędza w nich duchowieństwa, polityków, a nawet prezydenta. Przed drugą wojną światową napisał kilka tekstów publicystycznych (pamfletów) o wymowie jaskrawo antysemickiej, rasistowskiej.