Ludwik Ćwikliński

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ludwik Ćwikliński (ur. 17 lipca 1853 w Gnieźnie, zm. 3 października 1942 w Krakowie), polski filolog klasyczny, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego, minister oświaty w rządzie austriackim.

Był synem organisty kościelnego Wojciecha i Cecylii z Buszkiewiczów. Ukończył gimnazjum w Gnieźnie (1870), następnie studiował slawistykę na Uniwersytecie Wrocławskim oraz historię starożytną i historię filozofii na uniwersytecie w Berlinie (1870-1873). W Berlinie jednym z jego wykładowców był Theodor Mommsen. W 1873 na podstawie pracy Quaestiones de tempore, quo Thucydides priorem historiae auae partem composuerit obronił doktorat na uczelni berlińskiej. Pracował jako nauczyciel historii i języków starożytnych w gimnazjum w Berlinie (do 1875). W 1876 został profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Lwowskiego; wykładał filologię klasyczną, archeologię i historię starożytną; kierował II Katedrą Filologii Klasycznej. W 1879 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego, dwukrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Humanistycznego (1883/1884, 1891), był prorektorem (1894/1895) i rektorem (1893/1894) Uniwersytetu Lwowskiego. W latach 1876-1902 kierował jednocześnie Komisją Egzaminacyjną dla kandydatów na nauczycieli szkół średnich, a 1879-1902 był konserwatorem zabytków przedhistorycznych w Urzędzie Konserwatorskim we Lwowie. Pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Kursów Akademickich dla kobiet (1896-1899). Wsparł kandydaturę Tadeusza Wojciechowskiego na stanowisko kierownika Katedry Historii Polski na Uniwersytecie Lwowskim (1881); redagował czasopismo "Eos" (1894-1901).

W latach 1899-1902 sprawował mandat posła do parlamentu austriackiego. W 1902 przeniósł się do Wiednia, gdzie pracował naukowo w Instytucie Archeologicznym. Był jednocześnie kierownikiem Sekcji Szkół Wyższych w Ministerstwie Oświaty Austrii, a w latach 1917-1919 pełnił funkcję ministra oświaty. Ze stanowiska ministra wspierał naukę i szkolnictwo polskie w Cieszyńskiem i Małopolsce. W 1920 prowadził wykłady z filologii klasycznej na Uniwersytecie Wileńskim, a w 1928 został mianowany profesorem honorowym Uniwersytetu Poznańskiego. Odebrał doktoraty honoris causa uniwersytetów we Lwowie, Poznaniu oraz Jagiellońskiego w Krakowie.

W 1893 został powołany na członka-korespondenta, a w 1904 na członka czynnego AU (późniejsza PAU). Był również członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1892 członek-korespondent, 1928 członek honorowy), członkiem-założycielem (1893) i wieloletnim prezesem (1893-1939) Polskiego Towarzystwa Filologicznego, członkiem Instytutu Archeologicznego w Wiedniu (od 1902), członkiem Czeskiej Akademii Umiejętności (od 1903), członkiem honorowym Towarzystwa Filozoficznego w Wiedniu (1903). W 1929 organizował Zjazd Filologów Klasycznych Krajów Słowiańskich w Poznaniu. Po wybuchu wojny był więziony w obozie koncentracyjnym, następnie przebywał w szpitalu sióstr Elżbietanek w Poznaniu, a pod koniec życia w krakowskim klasztorze ojców Kapucynów, zamienionym na szpital-schronisko dla starców.

W pracy naukowej zajmował się historiografią i poezją grecką oraz literaturą polsko-łacińską. Analizując Wojnę peloponeską Tukidydesa uznał, że pewne części dzieła - opisujące wojny sycylijską i archidamejską - stanowiły pierwotnie odrębne opracowanie. Wskazał również pozostające bez związku z całością tekstu fragmenty traktatu Ksenofonta o dochodach państwowych; uznał je za notatki, robione przez autora na marginesie. Badał przekłady Homera, szczególnie na język polski. Przygotował pierwsze kompletne wydanie dzieł Klemensa Janickiego (Clementiis Janicii poetae laureatis carmina, 1930); ustalił, że Janicki otrzymał laur poetycki nie z rąk papieża Pawła III, ale od przedstawiciela Republiki Weneckiej Marco Antonio Contariniego. Prowadził badania archeologiczne we Włoszech (1875-1876) i Grecji, zajmował się odkryciami Heinricha Schliemanna (artykuł Homer, Schliemann i Mykeny, 1879).

Ogłosił szereg prac naukowych; najważniejsze:

Die Enstelungsweise des zweiten Teils der thucydideischen Geschichte (1877)
Uber die Enstehung des Herodoteischen Geschichtwerkes (1878)
O sposobie wydawania poetów polsko-łacińskich (1884)
Gramatyka języka greckiego szkolna (1890)
Opis zarazy ateńskiej w dziele Tukidydesa. Studyjum krytyczne (1891)
"Konstytucja Aten", świeżo odkryte dzieło Arystotelesa (1892)
Klemens Janicki, poeta uwieńczony (1516-1543) (1893)
O nowo odkrytych poezjach liryka greckiego Bakchilidesa (1899)
Dwa drobne wiersze Klemensa Janickiego (1900)
O wawrzynie doktorskim i poetyckim Klemensa Janickiego (1919)
O przechowanym w zbiorze pism Ksenofontów traktacie o dochodach (1921)
Adam Schroeter, uczony i poeta śląski XVI wieku i jego poemat o salinach wielickich (1922)