Wikipedysta:Midge/Poradnik: Jak napisać dobrą definicję
Z Wikipedii
Spis treści |
[edytuj] Jak napisać dobrą definicję
[edytuj] Wstęp
Przeglądając wikipedię zauważyłem, że w wielu wypadkach definicje są strasznie długie. Wikipedyści starają się zawrzeć w nich wszelkie informacje dotyczące omaiwanego tematu. Dołączają charakterystykę, własności, opis, wyliczenia, etc. O ile można powiedzieć, że zdania te nie są nieprawdziwe, to jednak z punktu widzenia encyklopedii są nieczytelne. Otóż typowy użytkownik chciałby krótko dowiedzieć się co to jest?, a wydłużając opis zmuszamy go do przeczytania całego artykułu. Bardzo często nawet z całego, kilkuekranowego artykułu nie wynika czym jest tak naprawdę opisywana rzecz.
Przykład: Liczby zespolone - dalej idzie kilka stron opisu co to są liczby zespolone, charakterystyka, wzory, interpretacja geometryczna. Jednak nawet czytając całe hasło nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć na pytanie: co to są liczby zespolone?.
[edytuj] Co to jest definicja
Definicja w krótki sposób mówi czym jest opisywany przedmiot/obiekt bądź kim jest opisywany człowiek/postać. Oczekujemy tutaj krótkiej leksykonowej definicji, tzn.
- twierdzenie matematyczne z teorii grup.
- cząstka elementarna.
- pisarz angielski
- postać literacka
- bohater angielski
- miasto w ...
- stolica Danii.
Taka definicja daje nam bezpośrednią informację o tym co/kto to jest. Najprościej jest tutaj z biogramami, bo wystarczy napisać:
Jan Kowalski (1950-2000) - polski pisarz, poeta i muzyk.
Znacznie trudniej jest z obiektami abstrakcyjnymi, gdyż tutaj odpowiedź może być czasem trudna i wymagająca głębszej wiedzy. A wszystko dlatego, że ucząc się o pewnych rzeczach w szkole uczymy się w sposób opisowy, konstrukcyjny. Przykładowo błędna definicja okręgu mogłaby brzmieć następująco:
- Okrąg powstaje poprzez wbicie główki cyrkla w kartkę oraz poprzez obrót wokół punktu wbicia. Odległość pomiędzy wbitym szpikulcem a ołówkiem nazywany jest promieniem, dwa promienie to średnica.....
Powyższy tekst wygląda dość śmiesznie, jednak w wikipedii w hasłąch z nauka ścisłych widziałem mnóstwo podobnych tej definicji. Przykład jest tutaj [[1]], definicja w liczbach zespolonych brzmiała:
- Liczby zespolone można rozumieć jako pewne rozszerzenie zbioru liczb rzeczywistych. Podobnie jak one tworzą ciało. Ciało liczb zespolonych jest ciałem algebraicznie domkniętym, co oznacza, że każdy wielomian o współczynnikach z ciała liczb zespolonych ma w nim pierwiastki. Własności tej nie ma ciało liczb rzeczywistych, w którym np. równanie x2 = − 1 nie ma rozwiązań (w ciele liczb zespolonych są nimi i oraz -i, o których niżej).
Pierwsze zdanie nic nie mówi o tym, co to są liczby zespolone. Drugie stwierdza, że są ciałem i jest to jedyne zdanie z odpowiedzią na pytanie "CZYM SĄ liczby zespolone". Kolejne zdanie to definicja ciała algebraicznie domkniętego...
[edytuj] Definicja krótka
Podstawą dobrej definicji jest sformułowanie definicji krótkiej. Dla większości artykułów definicja krótka będzie stanowiła całą definicję. Przykłady definicji krótkich
- Biogramy (pominięta część główki hasła z obocznościami, datami życia, etc.):
- Adam Bernard Mickiewicz - polski poeta, publicysta i działacz polityczny.
- Mikołaj Kopernik - polski astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, kanonik, strateg, lekarz i astrolog.
- Hasła rzeczowe
- Twierdzenie Pitagorasa - twierdzenie matematyczne,
- Twierdzenie Noether - twierdzenie w mechanice teoretycznej,
- Twierdzenie Migdała - twierdzenie fizyki materii skondensowanej,
- Siła elektromotoryczna - napięcie na ogniwie, przez które nie płynie prąd,
- Akustyka - dział fizyki i techniki
- Zeus - najwyższy z bogów w mitologii greckiej.
- Hasła geograficzne
W przypadku biogramów definicja krótka jest całą definicją. W hasłach rzeczowych, zwłaszcza w naukach ścisłych definicja krótka byłaby zbyt ogólna. Jednak pierwszym elementem definicji długiej powinna być właśnie definicja krótka.
[edytuj] Definicja długa
W niektórych sytuacjach krótka definicja jest zbyt lapidarna. Dlatego przy jej konstruowaniu należy stworzyć definicję długą z wydzielonym krótkim fragmentem (definicją krótką).
- Akustyka - <definicja długa><definicja krótka>dział fizyki i techniki</definicja krótka> obejmujący zjawiska związane z powstawaniem, propagacją i oddziaływaniem fal akustycznych.</definicja długa>
[edytuj] Dobra definicja odpowiada na pytanie: czym to jest? kim on jest?
Ażeby sprawdzić, czy początek hasła jest dobrze skonsturowany należy zadać pytanie, czy pierwsze zdanie (czyli definicja) odpowiada na pytanie : czym to jest? kim on jest?. Jeżeli nie, to należy tak przeformułować początek hasła, by odpowiedź na te pytania była prosta. Czasem odpowiedź na to pytanie może być nietrywialna i wymagać głębszej wiedzy. Wynika to stąd, że przyzwyczajeni jesteśmy do używanie niektórych pojęć nie zawsze zdając sobie sprawę z tego, co tak naprawdę mamy na myśli. Operujemy przykładem i opisowym wyjaśnieniem, zamiast kategoryzowania.
[edytuj] Lista kontrolna dobrej definicji
Poniżej lista kontrolna dobrej definicji (w nawiasach prawidłowe odpowiedzi).
