Mikmakowie
Z Wikipedii
Micmacs (Mi'kmaq) - rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej, głównie Kanady.
Spis treści |
[edytuj] Pochodzenie
Indianie Mi'kmaq zamieszkiwali wschodnie tereny Kanady i północno-wschodnie tereny Stanów Zjednoczonych. Na te obszary przybyli z zachodu już ok 10 tys. lat temu. Swoje tereny zwali Mi'kma'ki. Pierwotnie byli plemieniem zbieraczy i myśliwych. Z biegiem czasu ich tereny powiększały się. W okresach letnich trudnili się polowaniem na morświny i wieloryby. W zimie rozbijali swe obozy w głąb kraju ale zawsze nad jeziorami lub rzekami, gdzie specjalizowali się w połowach węgorzy i innych stworzeń wodnych.
[edytuj] Obszar zamieszkiwania
Do terytorium Indian Mi'kmaq wlicza się całą Nową Szkocję, Wyspę Księcia Edwarda, półwysep Gaspe w Quebeku w języku Mi'kmaq oznacza miejsce, gdzie kończy się ląd, północny brzeg Nowego Brunszwiku i dział wodny rzeki Świętego Jana, część Nowej Funlandii, włącznie z wyspami Zatoki Świętego Wawrzyńca oraz St.Pierre i Miquelon. Te rozległe tereny bardzo rzadko były naruszane przez sąsiadów. Sami Mi'kmaq dzielili je na siedem dzielnic: Kespukwitk, Sikepne'katik, Eski'kewaq, Unama'kik, Piktuk aqq Epekwitk, Sikniktewaq, i Kespe'kewaq.
[edytuj] Polityka
W każdej dzielnicy władzę sprawował keptan - szef dzielnicy i był on reprezentantem w Wielkiej Świętej Radzie Mawiomi. Na czele Wielkiej Rady stał kji'saqmaw - wielki szef, putus - doradca i kji'keptan - ktoś w rodzaju doradcy politycznego. Rada określała i dyktowała podział terenów łowieckich dla poszczególnych rodzin, ustalałe gdzie można rozbijać obozy przejściowe oraz kontrolowała i podejmowała decyzje w sprawach kontaktów pozaplemiennych.
Indianie Mi'kmaq byli członkami Konfederacji Wabanaki, która zrzeszała Indian z terenów Maliseets, Pasamaquoddy, Penobscots Wschodni i Zachodni Abenakis dzisiejszy Maine, Nowe Hampshire i Vermont. W jej szczytowym rozwoju, konfederacja ta wpływała na szczepowe życie od Półwyspu Gaspé do północnej Nowej Anglii.
[edytuj] Historia
Według legend gdy Indianie Mi'kmaq spotkali się po raz pierwszy z Europejczykami nie byli zaskoczeni ich przybyciem. Ich duchowy przywódca wielokrotnie podróżował przez Atlantyk, by odwiedzić "niebieskookich ludzi", którzy wkrótce mieli przybyć na ich tereny. Indianie mieli również legendę o kobiecie, która miała wizję wyspy płynącej w ich stronę. Wyspa była pełna drzew na których żyły istoty.
Te podania spowodowały, iż gdy pierwszy Europejczyk, Francuz Jacques Cartier przybył do nich w roku 1534 byli oni przychylnie nastawieni do obcych i gotowi do wymiany towarów. Indianie Mi'kmaq byli otwarci na wszelkie nowe technologie płynące od białych przybyszów.
W ciągu siedemdziesięciu lat od pierwszego kontaktu Indianie Mi'kmaq sukcesywnie przechodzili na katolicyzm, dzięki czemu w 1610 r. podpisali pierwszy traktat z Watykanem. W traktacie tym stwierdzano, iż Mi'kmaq przyjmują wiarę katolicką. W osiemnastym wieku Indianie podpisali szereg traktatów sojuszniczych pomiędzy Koroną Brytyjską a Konfederacją Wabanaki. W tym czasie Indianie przyjęli ósmą spiczastą gwiazdę do swojego sztandaru, która symbolizowała obok siedmiu dzielnic Wielką Brytanię i Koronę. W latach 1752 i 1763 podpisano kolejne umowy, w których Mi'kmaq uzyskali gwarancję zachowania terenów łownych i połowów ryb na ich dawnych terenach. Traktaty te zostały zatwierdzone przez Najwyższy Sąd Kanady jako prawne i wiążące, i obowiązują do obecnego wieku.
Obecnie zarządcy poszczególnych dzielnic sprawują świeckie jak i duchowe obowiązki. Z racji, iż ich historyczne tereny leżą na obszarach dwóch krajów, ich Rada Najwyższa ma charakter międzynarodowy. Główny szef Rady sprawuje władze przez okres 2 lat.
W 1959 w kanadyjskim Parlamencie została uchwalona ustawa stwierdzająca, że wszyscy rdzenni ludzie Kanady są kanadyjskimi obywatelami i mają prawo do głosowania w federalnych i prowincjonalnych wyborach.
Indianie Mi'kmaq pomimo całkowitej asymilacji zachowali swoją odrębną kulturę przejawiającą się choćby w starodawnej umiejętności wytwarzania koszy, do dziś używają paciorków albo lotek z kory brzozy. Największym problemem dzisiejszych Indian jest wysokie bezrobocie w rezerwatach. Fakt ten jest przyczyną migracji młodych do większych miast Kanady czy Stanów Zjednoczonych.
[edytuj] Język
Język micmac jest częścią rodziny języka algonkin, a jego dziedzicznym językiem jest proto-algonkin. Najwcześniejszymi śladami języka pisanego są hieroglify pisane na korach brzozowych oraz w kryjówkach zwierzyny. Ojciec La Clerq, francuski misjonarz, jako pierwszy zauważył ten system znaków u dzieci, które używały je do zapamiętywania informacji. La Clerg spisał owe znaki i przystosował je na tyle by móc w 1691 r. przetłumaczyć pismo na język Mi'kmaq.
Silas T. Rand spisał dźwięki jakie słyszał i w ten sposób stworzył alfabet, a następnie opublikował w 1894 r. pierwszy słownik języka gramatyki Mi'kmaq zawierający 40 tysięcy słów. W 1974 r. opracowano gramatykę tego języka.
Nauka języka jest wprowadzona do szkół w rezerwatach jako część programu nauczania. Populacja Indian Mi'kmaq w przybliżeniu sięga dwudziestu tysięcy, a jedna trzecia biegle posługuje się swoją mową i pismem.
